Kamsalamander in landvorm
Op de foto van José Diks is een zwart dier afgebeeld met over het lichaam vele kleine witte puntjes en op de poten zie je gele nagels. We hebben hier dan ook te maken met de landvorm van de kamsalamander. Vermoedelijk is dit diertje verstoord in zijn winterslaap en is op zoek naar een nieuwe verblijfplaats. We kunnen de onderkant van de buik niet zien, maar die is mooi oranje met zwarte vlekken. Dit zowel in de landvorm als in het water.

Overigens ziet de kamsalamander er dan heel anders uit. In het water valt vooral de donkerbruine of donkergrijze wratachtige huid op met op de flanken donkere tot zwarte, ronde vlekken.

Daarnaast ontwikkelt in het voorjaar bij de mannetjes een getande rugkam en daaraan heeft deze soort dan ook zijn naam te danken. Met een lengte van twintig centimeter is de kamsalamander een van de grootste salamanders van Europa. In ons land kan de vuursalamander, die in Zuid-Limburg leven, soms groter worden tot zo’n 23 centimeter, maar meestal zijn ze kleiner: ongeveer zeventien 17 centimeter.

Grote klodder spuug op de boom?
Wat Hannie Houben heeft gefotografeerd heb ik ook al verschillende keren waargenomen dit jaar. Het boomschuim en ontstaat in vrij natte periodes. Op een afstand lijkt het soms of er sneeuw op de boom zit, maar als je dichterbij komt lijkt het of het spul aan het borrelen is. Dit schuim ontstaat doordat regenwater langs de stam naar beneden loopt en allerlei stoffen die op de boom zitten opneemt. Door die stoffen, zoals de eiwitten uit algen die op de boom zitten, ontstaat het schuim.

Wie weleens op het strand loopt heeft dat fenomeen vast weleens gezien, maar dan veel groter met enorme schuimvlokken. En dat gebeurt dus in het klein bij bomen ook. Het schuim wordt door die stoffen gemaakt en de eiwitstof saponinen zorgt ervoor dat het boomschuim langer aan de stam of onder aan de voet blijft liggen.

Vroege Vogels heeft een mooi filmpje over dit fenomeen op YouTube geplaatst, en dus nu ook hier te zien.

Amethistzwam of toch iets anders?
Op de foto van Corine Prinse is een lila op een bloem lijkend organisme tussen de bladeren te zien. We hebben hier zeker te maken met een amethistzwam, zoals Corine al aangeeft. Maar het is wel een oudere vorm van deze paddenstoel die amethistzwam of ook wel rodekoolzwam wordt genoemd. In principe komen deze paddenstoelen dan ook op met een mooie ronde hoed op de steel. Later, als de sporen uit de hoed verdwenen zijn, groeien amethistzwammen uit tot de meest fantastische vormen.

De naam heeft deze paddenstoel te danken aan kleur van de hoed en steel, die veel overeenkomst heeft met de kleur van de kwartsvariëteit amethis. Soms zijn ze wat meer donker en dan lijken ze weer wat meer op een rode kool, vandaar de tweede naam.

Wat zit daar tussen de eikenbladeren?
Op de foto van Theo van Dijk zie je tussen de eikenbladeren een fors fluweelachtig rozet. Het rozet heeft een aantal prachtig spits toelopende fluweelachtige bladeren. We hebben hier dan ook te maken met de tweejarige plant met de mooie naam koningskaars. Deze tot wel twee meter hoge koningskaars vormt in het eerste jaar een prachtig rozet op de grond. In het tweede jaar groeit uit dat rozet een rechtopstaande stengel. In het onderste deel van die stengel komt geen vertakking, wel in het bovenste deel.

In dit bovenste deel zit ook de aar met prachtig gele bloemen. Voorheen kwamen koningskaarsen vooral voor in de duinen bij zee en in het Zuid-Limburgse krijtgebied. Tegenwoordig zie je ze ook steeds vaker op ruderale terreinen. Dit zijn open droge gebieden waar verstoring van de grond heeft plaatsgevonden. De naam is al in de middeleeuwen ontstaan en was het vanwege zijn mooie twee meter hoge rechte stengel, een symbool voor koninklijke waardigheid.

Klapekster op de top van een boom
Op de foto van Rinus Mesman is duidelijk een klapekster te zien. Het zwarte masker vanaf de snavel tot over de ogen, de grijze kop en rug, een witte buik en een lange staart zijn goed te zien. Op de foto is ook duidelijk goed zichtbaar dat het einde van het bovenste deel van de snavel eindigt in een soort haak. Dat is typisch voor klauwieren.

De klapekster behoort tot de familie van klauwieren, vandaar dat je soms weleens de naam blauwe klauwier tegenkomt. Helaas broeden deze 24 centimeter grote klapeksters sinds 1999 niet meer in ons land. Wel komen ze vanaf het einde van de zomer, maar vooral vanaf oktober overwinteren in ons land. Het meest zijn ze dan te vinden in de duinen, op natuurinclusief boerenland met veel landschapselementen en op de veen- en heidegebieden. Vandaar dat ik elk jaar op de Kampina de klapekster tegenkom, zo ook dit jaar.

Natuurvideo - De klapekster – Michael de Vries
Publicatie 16 nov. 2016
Korte film over de klapekster, maar daarin zie je ook wat prooidieren zoals een mestkever en een levendbarende hagedis. Op veel van de beelden van Michael de Vries is te zien dat de klapekster graag hoog in een boom of struik zit te posten. Vanuit die hoogte proberen ze ook hun prooidieren in de gaten te houden.

Wat is dit voor een paddenstoel?
Op de foto is een geelbruin organisme met zes omgeslagen slippen te zien. In het midden ligt een bolletje met een gat bovenin. Dit is een van de mooiere paddenstoelen of zwammen, althans dat vind ik, en de naam is gekraagde aardster. In ons land komen negentien soorten aardsterren voor. Al deze aardsterren ontstaan op dezelfde manier. Eerst is er een soort bolletje, vruchtlichaam, en wanneer dat vruchtlichaam rijp is springen de buitenlagen open.

Deze buitenlagen, ook wel slippen genoemd, buigen zich dan stervormig om het vruchtlichaam. Binnenin is een kleiner bolletje te zien waar de sporenmassa in zit. In het midden van dat kleinere bolletje ontstaan dan een opening waardoor de sporen naar buiten kunnen. Gekraagde aardsterren zijn saprofyten en leven dus op dood organisch materiaal. Ze zijn bijna niet te zien, maar als je in de late herfst de tuin winterklaar maakt, kom je ze weleens tegen.

Veel insecten in een boom
Op de foto die Sandra Verkuijlen stuurde zie een boom waarop je echt heel veel insecten ziet zitten. Sandra dacht aan kevertjes, maar dat zijn het niet. Het zijn wel insecten, maar in dit geval bodemwantsen. Deze specifieke bodemwantsen heten malvawantsen en zijn veel te vinden op de kleinbladige lindeboom. Bodemwantsen zijn kleine tot grote wantsen waarvan het lichaam langwerpig tot langwerpig eivormig is. De meeste bodemwantsen zijn vooral planteneters en eten voornamelijk zaden of plantensappen. Bodemwantsen zijn vleugelloos en leven dan ook op de planten of op de bodem en het zijn vaak specialisten op bepaalde soorten planten. Bodemwantsen komen over de hele wereld voor en soms kunnen ze een plaag zijn voor bepaalde gewassen zoals citrusvruchten, wortelen, vlas en tomaten.

Natuurtip
CORONA: 40 dingen die je buiten kunt doen met kids

Door het coronavirus zijn sportcompetities stil komen te liggen en zijn veel uitjes gecanceld of aangepast. Gelukkig zijn er nog veel leuke dingen om met kinderen te doen die wel coronaproof zijn én waarbij je de massa ontwijkt. Rondom het huis of juist bij één van die leuke kleinschalige plekjes in de buurt. Lees hieronder onze tips!

Blijf je toch liever binnen? Bekijk dan óók onze blog met leuke coronaproof tips voor thuis!