Toch een vervolgonderzoek naar oorlogsverleden van burgemeester Jacobus van der Lely

8 januari 2021 om 12:52 • Aangepast 10 januari 2021 om 09:45
nl
Op verzoek van de gemeente Altena wordt het oorlogsverleden van de Woudrichemse burgemeester Jacobus van der Lely toch opnieuw tegen het licht gehouden. De gemeente heeft archivaris Hildo van Engen van streekarchief SALHA gevraagd om het handelen van de burgemeester in oorlogstijd te duiden in de context van die tijd.
Profielfoto van Rob Bartol
Geschreven door
Rob Bartol

Aanleiding is een wetenschappelijk onderzoek van de historici Raoul Nijst en Bert van Straten. Afgelopen zomer concludeerden zij dat de toenmalige burgemeester van Woudrichem in de Tweede Wereldoorlog een actieve rol heeft gespeeld bij de deportatie van Joodse inwoners in zijn gemeente. Dat bracht een hele discussie op gang.

'Bereid om dat te gaan doen'
Archivaris Hildo van Engen van het Streekarchief Langstraat Heusden Altena (SALHA) bevestigt dat de gemeente Altena heeft gevraagd om het oorlogsverleden van de burgemeester te onderzoeken. “Wij zijn bereid om dat te gaan doen, maar op dit moment is het nog te prematuur om daar iets over te zeggen. Het zal overigens een feitenrelaas worden.”

Het streekarchief is de tweede instantie waar de gemeente aanklopt voor een (vervolg)onderzoek naar de oorlogsburgemeester. Afgelopen zomer besloot het NIOD om geen onderzoek te gaan doen omdat ze daar geen capaciteit voor zou hebben. "Een wat slappe houding van een instituut waar al veel belastinggeld in gaat”, was toen de reactie van historicus Bert van Straten.

'Nieuwe documenten'
Het NIOD heeft de gemeente Altena echter niet helemaal aan haar lot overgelaten. Een woordvoerster van de gemeente Altena meldt dat het NIOD aanvullende documenten over de oorlogsburgemeester heeft opgestuurd. Wat er in die documenten staat, weet zij echter niet.

De gedeporteerden Abraham en Hartog Benjamins met Jodenster in Woudrichem 1942 (foto: NIOD).
De gedeporteerden Abraham en Hartog Benjamins met Jodenster in Woudrichem 1942 (foto: NIOD).

Ook streekarchivaris Van Engen bevestigt dat er ‘nieuwe documenten’ zijn opgedoken, maar heeft ze nog niet gezien. “Ik zit net een mailtje te schrijven naar de gemeente want wij hebben nog niets ontvangen.”

'Prima dat ze het gaan doen'
Dat er een vervolgonderzoek komt en uitgevoerd gaat worden door het ‘eigen’ streekarchief roept enigszins gemengde gevoelens op bij Van Straten. “Ze kunnen alleen maar die feiten vaststellen die wij ook vastgesteld hebben, nota bene in hun eigen archief. Ja, prima dat ze het gaan doen.”

In september zei burgemeester Lichtenberg van de gemeente Altena het zeer waardevol te vinden dat de gedragingen van de oorlogsburgemeester voor het voetlicht zijn gebracht. “Alleen als je ze wilt plaatsen in die tijd heb je meer onderzoek nodig dan de heren Nijst en Van Straten in hun publicatie mee hebben kunnen geven.”

LEES OOK:

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.