Eén ding werd vrijdag na uren debatteren duidelijk: ondanks alles blijft de geest van landelijk Forumleider Thierry Baudet boven de Brabantse Statenzaal hangen. Gedeputeerde Eric de Bie (Forum) overleefde een motie van afkeuring. Oppositiepartijen dienden die in omdat ze vonden dat hij te weinig afstand neemt van omstreden uitspraken van onder anderen Baudet.

Hij kreeg wel een waarschuwing van Suzanne Otters van de VVD, de grootste coalitiepartij. Hij zal zijn belofte moeten waarmaken om voortvarend te werken aan de de energietransitie. Uit de dreigende woorden van Otters bleek dat De Bie zich geen uitspattingen meer kan veroorloven tijdens landelijke Forumbijeenkomsten.

In navolging van de landelijke scheuring van Forum, viel ook de Brabantse Statenfractie uiteen. Drie leden gingen verder onder de vlag van JA21 en voormalig Forum-gedeputeerde Peter Smit is nu onafhankelijk. De oppositiepartijen richtten hun pijlen op de Forum-getrouwen en de afgescheiden Statenleden.

Hun argument was steeds: we zijn gescheurd, maar we voeren gewoon het bestuursakkoord uit. Dat was ook te horen uit de mond van coalitiepartijen VVD, CDA en Lokaal Brabant. Voor de kleine partijen als bijvoorbeeld ChristenUnie/SGP en Partij voor de Dieren was dat voldoende om het vertrouwen in de coalitie uit te spreken, maar ze willen wel dat hun stem beter wordt gehoord.

De linkse oppositie vond dat VVD en CDA moeten breken met Forum omdat die partij rekening moet houden met de uitspraken van Baudet. Harold van den Broek van Lokaal Brabant sprak zich van alle coalitiepartners het meest duidelijk uit: “Wij maken ons best zorgen over landelijke invloeden en daar worden we niet vrolijk van." Hij zei dat zijn partij onmiddellijk in het geweer komt als antisemitisme of discriminatie een rol gaan spelen in de Brabantse Forumfractie.

De drie Forumleden die kozen voor JA21 legden uit waarom ze overstapten. Willem Rutjens: "Ik dacht dat we autonoom van Den Haag konden functioneren, maar dat bleek niet mogelijk. Ik denk dat ik daarin te naïef was."

Om de plek van het opgestapte Statenlid Stijn Roeles in te vullen gaat Forum worden alle mensen op de verkiezingslijst nog een keer benaderen, maar dat lijkt vrij kansloos.

En dan was er nog de vraag hoe het nou zit met gedeputeerde Peter Smit, die onafhankelijk is, maar het geluid van JA21 vertegenwoordigt. Daar had Willem Rutjens antwoord op. Na de splitsing van de fractie heeft JA21 aan de coalitie gevraagd of zij met de andere vier mocht samenwerken 'in het belang van onze mooie provincie'. Dat vonden VVD, CDA, Forum en Lokaal Brabant goed. Afgesproken werd dat Smit het aanspreekpunt voor JA21 zou zijn, maar wel als onafhankelijk gedeputeerde.

Smit vertelde dat hij gedeputeerde is geworden op basis van het bestuursakkoord. Pas daarna is hij lid van Forum geworden. Toen het bij die partij misging heeft hij zijn lidmaatschap weer opgezegd. Nu is hij aanspreekpunt voor JA21, niks meer en niks minder, maar voorlopig wordt hij geen lid meer van een landelijke partij.

Opvallend genoeg werd vrijdag nauwelijks gesproken over Chris Spooren die overliep van 50PLUS naar CDA en zo de meerderheid van de coalitie redde. Maarten Everling noemde het zetelroof. Hij haalde uit naar het CDA: "We zouden nooit een zetelrover in onze fractie toestaan."

LEES OOK: Liveblog over de Statenvergadering