Vos gespot op de Ginnekenmarkt in Breda
Joop van Riet zag voor het eerst een vos bij de Ginnekenmarkt in Breda. Hij vroeg zich af of dit te maken heeft met het feit dat het daar nu erg rustig vanwege de coronamaatregelen. Volgens mij heeft dit er wel mee te maken. Vossen zijn opportunisten en slimme dieren. Zodra ze de kans krijgen om ergens voedsel te zoeken, doen ze dat. Daarnaast zijn het nachtdieren, die mogelijk al eerder - maar dan op een later tijdstip - daar rondgezworven hebben. Op de vraag of vossen weleens vaker gezien zijn in woonwijken is het antwoord ja. In Oisterwijk heeft zelfs een vos in het centrum gewoond. Vlakbij een park, in een grote tuin bij mensen.

Wat groeit er op deze paal op de Malpie te Valkenswaard?
Op de foto van Wil Peels hierboven zie je een paal en op die paal groeit een grijsgroen organisme met ook een felrode kleur. We hebben hier te maken met een korstmos. De familienaam is rendiermos, ook wel bekend als cladonia. Binnen deze familie valt ook het bekertjesmos. En van de bekertjesmossen is de rode heidelucifer. Rode heidelucifers komen vrij algemeen voor in Brabant. Vooral op heidegebieden, op stuifzand en bij lichte bossen. Ze groeien daar op allerlei substanties of ondergronden. Zo kun je ze tegenkomen op paaltjes, rottend hout, boomstronken, omgevallen bomen, strooisel of op kaal zand. Daarnaast kun je ze tegenkomen op de schors van grove dennen en berken, maar ook op rieten daken. Op de foto valt het rood, wat de sporen zijn, erg op. Die kleur zie je enkel als de rode heidelucifers rijp zijn, want dan worden de grijsgroene bekertjes, die op steeltjes staan, gevuld met sporen. Na verloop van tijd waaien de sporen uit de bekertjes en dan zie enkel de grijsgroene steeltjes met bekertjes.

Is de gele trilzwam eetbaar of niet?
Op de bovenstaande foto die Ineke Doorn mij toestuurde, zie je op een dode stam een gelige geleiachtige substantie. Ineke wil weten wat dit is. We hebben hier te maken met de gele trilzwam. Deze zwammen zijn goed te herkennen aan het geleiachtige, gelobde vruchtlichaam dat goudgeel van kleur is. In het begin is het vruchtlichaam oranjegeel, maar bij volle wasdom verandert dit in goudgeel. Naarmate ze verouderen, verbleekt de kleur tot zwavelgeel om bijna wit te worden als ze tot ontbinding overgaan. Deze soort groeit bijna het hele jaar door, vooral wanneer het aan het eind van de herfst koud begint te worden. Gele trilzwammen gedijen op dode takken en op stammen van diverse loofbomen zoals beuken, eiken, essen, haagbeuken en hazelaars. Ze komen vrij algemeen voor. In Nederland staan ze bekend als niet eetbare zwammen, maar in het Verre Oosten worden ze wel gegeten. Pas hier overigens mee op, want het kan zijn dat de gele trilzwammen die daar groeien anders zijn dan die hier in Nederland. Misschien alleen al doordat ze daar op een andere soort ondergrond groeien als hier.

Is het normaal dat de meesjes nu al hun nestkastje aan het markeren zijn?
Riky Foederer vraagt zich af of het normaal is dat mezen nu al een nestkast markeren. Het antwoord is volmondig ja. In januari zie je dat veel koolmezen en pimpelmezen tijdens koude nachten alleen of gezamenlijk in de nestkasten slapen. Daarnaast zie je - en ik zie dit ook dagelijks bij mijn eigen pimpelmeesnestkastje - dat pimpelmezen hun nestkast ook al markeren en andere pimpelmezen verwoed wegjagen.

Wie heeft deze zes holen gegraven?
Conny de Jongh vraagt zich af of de zes grote holen in de tuin van haar ouders afkomstig kunnen zijn van dassen. Ze heeft me een foto gestuurd van een van de ingangen van die holen. Op die foto zie ik een duidelijk dassenpijp. Als dassen een pijp uitgraven, zit er altijd een bocht in het sleepspoor waarover ze het zand wegslepen. Die bocht is hier ook duidelijk te zien dus vermoed ik dat dit holen van dassen zijn. Hoe mooi is dat, dichtbij huis! Het is in ieder geval verstandig om deze burcht aan te geven bij de stichting Dassenwerkgroep Brabant of bij de provincie.

Wild in Nederland: dappere das
In bovenstaand filmpje van AVROTROS wordt aandacht besteed aan de das. Je herkent dit dier aan de opvallende zwartwitte kopstrepen. De das is een sociaal dier dat vaak in families leeft. ’s Avonds wordt de das actief en begint hij aan zijn dag.

Wat zijn dit voor zwammetjes?
Op de foto van Harry Brokken zie een aantal felgele steeltjes en sommige steeltjes hebben een vertakking. We hebben hier te maken met kleverige koraalzwammetjes. Vanaf de herfst zie je deze mooie, maar heel kleine paddenstoelen tevoorschijn komen. Kleverige koraalzwammen leven op dode materialen en dan vooral op dood materiaal van naaldbomen. We noemen dit saprofyt. Je ziet ze nooit op loofbomen. Ze worden maximaal acht centimeter hoog. Maar moeten ze knokken tegen de vegetatie, dan kunnen ze weleens wat groter worden. De naam heeft deze paddenstoel te danken aan het feit dat de steeltjes vertakken zoals een koraal.

Welke kevers zitten in groten getale op mijn planten?
Op de foto die ik ontving van Brigitte Heesbeen zie je een bijna metallic-achtige blauwe kever op een stenen vloer. Dit is een blauwe muntgoudhaan. Dit insect behoort tot de grote orde van kevers en daarbinnen tot de goudhanen. Deze laatste onderfamilie is in Nederland een van de grootste binnen de keverfamilie. Er komen ongeveer zo’n driehonderd soorten goudhanen voor en de bekende coloradokever is er een van. Die eet graag muntplanten en muntachtigen, zoals bijvoorbeeld bergsteentijm of tijm. Vaak zijn er meerdere op een plek te vinden en deze insecten kunnen planten ernstig beschadigen. Die beschadiging is te wijten aan de larven van deze blauwe muntgoudhanen, die uit de eitjes komen die op de bladeren van planten worden gelegd. Om ze te bestrijden kun je de aangetaste planten het best snoeien tot enkele centimeters van de bodem.

Natuurtip
Het is weer tijd voor de nationale tuinvogeltelling. Tel vrijdag 29, zaterdag 30 of zondag 31 januari 2021 één keer een halfuur lang de vogels in jouw tuin of op jouw balkon. Doe mee en meld je aan.