‘Dit was oorlog!', burgemeester Jorritsma haalt uit naar relschoppers
“Schandalig wat die lui, die uit alle hoeken van het land komen, vandaag hebben aangericht in onze stad. Dit zijn onwerkelijke beelden die je niet in Nederland verwacht. Ik heb er gewoon geen woorden voor”, zei Jorritsma, die denkt dat er mogelijk voetbalhooligans onder de relschoppers waren. “Mijn stad huilt en ik ook. Alle grenzen zijn hier overschreden. Dit had ik niet kunnen voorkomen, ik had bijna de staat van beleg afgekondigd. Dit was oorlog”, aldus de burgemeester die bang is dat Nederland op deze manier op weg is naar een burgeroorlog.
Er werden eerder op de dag ongeveer zeventig mensen aangehouden. Ze zullen snel worden vervolgd en kunnen rekenen op forse straffen, zo verzekert het OM. Ook zal worden geprobeerd de gemaakte schade zoveel als mogelijk te verhalen op de relschoppers.
"Onze stad is verscheurd door relschoppers die niets met onze stad hebben."
In de loop van de week kwamen er signalen binnen dat grote groepen uit waren op ernstige wanordelijkheden in Eindhoven. Ondanks een herhaalde oproep, vanaf één uur, om de stad te verlaten, bleef een grote groep zondagmiddag de confrontatie zoeken met de politie. Er werd onder meer gegooid met messen, molotovcocktails, stenen, fietsen en golfballen. Winkelruiten sneuvelden en er werd een supermarkt geplunderd. Op verschillende plekken werd brand gesticht.
Burgemeester Jorritsma: “Het dagelijks leven in tijden van corona is voor iedereen zwaar. Dat iedereen snakt naar vrijheid, begrijp ik. Maar dit is gewoon een dikke middelvinger naar iedereen die probeert ons land gezond en veilig te houden. En het erge is dat ze er waarschijnlijk nog trots op zijn ook. Zogenaamd uit naam van de vrijheid zijn winkels van geplaagde ondernemers vernield. Eén winkel werd zelfs geplunderd. Onze stad is verscheurd door relschoppers die niets met onze stad hebben. Mensen die bezig zijn om elkaar via social media op te jutten. Beangstigend.”
De meeste mensen werden opgepakt omdat ze een bevel niet opvolgden of wegens openlijke geweldpleging. De politie heeft goede hoop dat ze nog meer raddraaiers kan aanhouden. “Wij waren goed voorbereid en onder meer dankzij duidelijk beeldmateriaal hebben wij zicht op veel relschoppers”, zegt districtschef Peter van Pelt van de politie in Eindhoven.
“We werden geconfronteerd met een grote groep die direct met grof geweld in de aanval ging richting de politie. Dat is uiteraard volledig onacceptabel. Tot op heden zijn er gelukkig geen collega’s gewond geraakt. Het is nog onduidelijk of er onder de relschoppers of burgers gewonden zijn gevallen”, stelt Van Pelt.
"Ik ben bang dat het een voorbode is geweest voor de komende dagen en weken."
Jorritsma zei later op de avond dat hij zich een aantal keren onzeker heeft gevoeld, maar ook dat hij het grootste respect heeft voor de politie: “Soms hebben zij zich met gevaar voor zichzelf voor onze stad ingezet.”
De Eindhovense burgemeester noemde het een geluk bij een ongeluk dat er weinig mensen gewond zijn geraakt. Jorritsma houdt de komende tijd ernstig rekening met meer acties elders in het land. Hierover heeft hij al contact gehad met minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid.
"Het is niet normaal dat je politiemensen met dodelijke wapens aanvalt."
Ook de Nederlandse Politiebond gaat er vanuit dat het nog 'dagen of weken' onrustig blijft. "Ik hoop dat het eenmalig was, maar ik ben bang dat het een voorbode is geweest voor de komende dagen en weken", zei bestuurder Koen Simmers. "De politie is daar goed op voorbereid, maar ik hoop dat het niet nodig is." Simmers deed een oproep om maatregelen als de avondklok na te leven. "Het is niet voor niets. Val de politie niet aan, wij kunnen er ook niets aan doen dat deze regels er zijn. Het is niet normaal dat je politiemensen met dodelijke wapens aanvalt."
"We zijn op weg naar een burgeroorlog. We moeten straks het leger inzetten, dat is het ergste wat er is. Zijn we zo ver gezakt in deze samenleving dat het zo ver gaat komen", aldus Jorritsma. Over de schade die is aangericht, kon hij nog weinig zeggen. "De imagoschade is het grootste. De materiële schade zien we de komende dagen."
Later op de avond, in het tv-programma Op1, zei de burgemeester dat hij geen zin meer heeft in (het toestaan van) demonstraties. Op dat moment was het overwegend rustig in de Eindhovense binnenstad, maar liepen er nog steeds mensen rond die de avondklok aan hun laars lapten.