Zo jutten jongeren elkaar via Telegram op om te rellen: 'We gaan popo bureau neuke'
Dinsdagmiddag tegen drie uur timmeren sommige ondernemers in Bergen op Zoom hun ramen met houten platen dicht. Vitrines halen ze leeg en terrassen worden opgeruimd. Supermarkten gaan vroeg dicht. Ze vrezen dat plunderingen overslaan naar hun stad.
"Chaos vandaag!"
Die angst blijkt terecht. In groepen op sociale media delen leden een oproep om ‘s avonds bij de Media Markt te verzamelen. "Overal is popo", typt ene JW. Popo is straattaal voor politie. "Maakt niet uit," antwoordt Anoniem1 in hoofdletters. We gaan rellen tegen hun en in de stad. Chaos vandaag!"
Het zijn vooral Telegram (een anonieme berichtendienst die lijkt op Whatsapp) en Snapchat (waar mensen chatten en foto’s delen) waar talloze groepen actief zijn. Per stad een eigen groep, zo lijkt het: Bergen op Zoom, Roosendaal, Tilburg en Eindhoven. Sommige groepen tellen meer dan duizend leden. Dinsdagavond zijn er plannen voor Tilburg-West, Schijndel en Bergen op Zoom, zo valt te lezen.
De Telegramgroep 'Protest0164' in Bergen op Zoom is met 100 deelnemers bescheiden van formaat. Soldaatjes, noemen ze elkaar. Anoniem1 zegt beheerder te zijn en neemt telkens het voortouw. Een lijst steden waar rellen zijn aangekondigd komt voorbij.
Met berichten als "Vanaf morgen staat Bergen op Zoom op nummer 1!" en "Bergen op Zoom op de kaart!" wordt het doel duidelijk. Enkelen schrijven 'kk winkels' niet te plunderen. Maar volgens ene mango moet de GGD-teststaat wel 'in de kanker brand' worden gezet. Een avondklok of andere coronamaatregelen worden niet genoemd.
"Ik ga hun bekogelen met molotovcocktails."
Het grote probleem - voor de zich veilig wanende leden - is de massale aanwezigheid van de politie in Bergen op Zoom. Gebruikers verspreiden foto’s van ME-bussen, agenten op de fiets en politiewagens bij de beoogde verzamelplek: de Media Markt.
"We gaan popo bureau neuke", schrijft Anoniem1. Gevolgd door een stroom aan bedreigingen: "Ik ga hun bekogelen met molotovcocktails", stuurt iemand onder de naam Geert Wilders, vergezeld door een filmpje, waarin flessen met doeken erin te zien zijn.
Het is geen toeval dat de politie massaal aanwezig is op plekken die worden genoemd. Een woordvoerder wil niets zeggen over het infiltreren van Telegram- of Snapchatgroepen, maar het is algemeen bekend dat dit gebeurt. Zo hebben ze zicht op welke pseudoniem wat plaatst en wat waar gebeurt.
Ook krijgt de politie handenvol tips, soms meer dan tien keer dezelfde, aldus de voorlichter. “Mensen zijn heel bereidwillig informatie te delen.” De kunst is ‘het kaf van het koren’ te scheiden, legt hij uit. Rechercheurs letten op hoe vaak iets wordt gedeeld en of de afzenders het eerder bij het rechte eind hadden. “Als een plek wordt genoemd, zijn we daar natuurlijk. Het lukt ons tot nu toe vrij aardig.”
Daar is ook Anoniem1 zich van bewust. De Media Markt wordt als ‘te heet’ bestempeld. Het Zilverschoonplein in de wijk Gageldonk heeft hij als nieuwe verzamelplek in het vizier.
"De politie en verraders verpesten alles, maar dat stopt ons niet."
Zeven uur ’s avonds. Het is donker en er is geen grote groep op de been. Wel zijn er losse plukjes op pad. En dus houdt de politie een oogje in het zeil. Iemand is ingeklemd door ME-bussen, laat hij in een filmpje zien. Een ander is staande gehouden. Ook bij het Zilverschoonplein zijn politiebusjes gespot.
De Telegramgroep is net als de kans op verraders te groot. Om te voorkomen dat deze snitches meelezen, maakt Anoniem1 de nieuwe groep 'Protestboz' aan. Wie erin wil, stuurt hem een privébericht en wordt toegelaten.
De kern van nu nog zo’n 30 mensen lijkt zich erbij neer te leggen dat dinsdagavond niet ‘hun’ avond is. "De politie en verraders verpesten alles, maar dat stopt ons niet. Er moeten hoe dan ook dingen kapot en in de fik. Dan weten ze dat we niet klaar met ze zijn", schrijft Anoniem1.
Een gebruiker deelt een verhaal van de politie: opruiers die via sociale media aanzetten tot het plegen van geweld kunnen flinke straffen krijgen. Rechercheurs kijken mee en dat leidde tot meerdere aanhoudingen. "Ze traceren alles", klinkt het.
"Mensen er zit weer politie in deze groep. Heb het doorgekregen."
Dat weerhoudt sommigen er niet van persoonlijke details prijs te geven. Iemand zegt 17, 'bijna 18', te zijn. Een ander, 16, stelt met oud en nieuw een auto te hebben 'gedaan’. Anoniem1 deelt een afbeelding met daarop een nieuwe verzamelplek voor woensdagavond zeven uur. Door die massaal te verspreiden, wil hij de politie op het verkeerde been zetten en met een groep elders samenkomen. "Mensen die meedoen, probeer vuurwerk, terpentine wasbenzine, C6 en fakkels mee te nemen."
Tegen tien uur ’s avonds is het diezelfde Anoniem1 die de boel niet vertrouwt. In hoofdletters schrijft hij: "Mensen er zit weer politie in deze groep. Heb het doorgekregen." Hij wil dat iedereen hem opnieuw persoonlijk benadert en Wickr downloadt, een andere berichtenapp. Daar kunnen ze dan verder plannen. Want morgen is weer een dag, als de politie hen niet heeft opgepakt.
Daar heeft het donderdagavond echter wel alle schijn van. Een 15-jarige jongen uit Bergen op Zoom is aangehouden wegens opruiing via sociale media. Het heeft er alle schijn van dat het om Anoniem1 gaat. Sindsdien donderdagmiddag is Anoniem1 niet meer online geweest.
LEES OOK: