IJsvogel in woonwijk, kan dat?
Joren Verver stuurde mij een foto van een ijsvogel. Die foto had hij gemaakt bij een poel in het bos bij de Reeshof. Zijn vraag is of dit zeldzaam is, bij zo’n woonwijk? Maar nee, dit is niet echt zeldzaam. Het gaat redelijk goed met de ijsvogels in ons land, want we hebben bijna geen 'echte' winters meer en er liggen steeds meer grote omgevallen bomen met behoorlijke kluiten.

Vanwege de zachte winters bevriest geen enkele waterpartij dus kunnen ijsvogels altijd voedsel vinden. Dit betekent dat ze ook hun jongen kunnen voeren. Het feit dat er steeds meer omgevallen bomen met een grote kluit in het bos liggen, is ook handig omdat ijsvogels daar hun nesten in kunnen bouwen. Dit is minder risicovol dan een nest in de wand van een beek. Want bij heel hoge waterstanden kunnen nesten vol lopen met water. Dit betekent vaak het einde van jonge ijsvogels. Deze factoren dragen ertoe bij dat er meer ijsvogels zijn en dat heeft tot gevolg dat ze ook in woonwijken voorkomen. Daarbij vertrouwen ze op hun ongelofelijke snelheid.

Welke vogel zingt hier?
Anka en Mischa van den Heuvel hebben op een fantastische vogelspotplek een vogelgeluid opgenomen dat ze niet direct konden thuisbrengen. Ze zijn benieuwd of ik het weet. Als je naar de opname luistert, hoor je tussen het ganzengeluid een mooi helder geluidje, maar het is wel zachtjes. Toch kun je er het geluid van de zanglijster uit halen. Voor deze vogels is de tijd van het lentegezang al aangebroken. Zelf heb ik ze in mijn woonplaats ook al gehoord en dat stemt mij altijd vrolijk.

Laten salamanders hun staart los bij een aanval?
Op de schitterende foto die Pepijn mij stuurde, staat zoals hij zelf al aangaf een mooie watersalamander. Zijn vraag is welke soort van de watersalamanders zij gered hebben. Op de foto staat een kleine watersalamander, die mogelijk al op weg was naar een voortplantingspoel. Het weer was voor dit diertje redelijk gunstig om op pad te gaan en ook de temperatuur was mooi. Op sommige plekken was het boven de 10 graden. Voor amfibieën een mooi moment om uit de winterslaap te komen. Pepijn heeft ook nog een vraag over de staart van de salamander. Hij was bang dat die zou afbreken, maar dat gebeurt niet bij salamanders. Althans, niet zomaar. Dit kan enkel bij sommige reptielen, zoals bij de levendbarende hagedis. Hagedissen kunnen een stuk staart loslaten bij een aanval, salamanders niet.

Nogmaals boomschuim
Verschillende mensen hebben mij deze week vragen gestuurd over boomschuim. Onder andere Anne-Marie en Ernest-Jan Plasmeijer uit Vught. Vandaar nog eenmaal de uitleg met de foto hierboven van Anne-Marie. Boomschuim ontstaat in vrij natte periodes. Dit schuim ontstaat doordat regenwater langs de stam van een boom naar beneden loopt en allerlei stoffen die op de boom aanwezig zijn, opneemt. Door die stoffen - zoals de eiwitten uit algen op zo’n boom - ontstaat het schuim. Wie weleens op het strand loopt, heeft dit fenomeen vast ook weleens gezien. Maar dan veel groter, met enorme schuimvlokken. Ditzelfde gebeurt dus bij bomen, in het klein. Het schuim wordt door die stoffen gemaakt en de eiwitstof saponinen zorgt ervoor dat het boomschuim langer aan de stam of onder aan de voet van de boom blijft liggen. Vroege Vogels heeft een mooi filmpje over dit fenomeen op YouTube geplaatst. Dit is ook hier te zien.

Ieuwww….wat zijn dit voor beestjes?
Op de foto die Anneke Kievits mij stuurde, zie je bruine, enigszins doorzichtige wezens. Dit zijn emelten, die normaal onder de grond leven. Daar eten ze delen van veel soorten planten. Emelten zijn pootloze larven van langpootmuggen. Ik heb veel meldingen gekregen van mensen die honderden van deze insecten plotseling op hun terras of op stoeptegels vonden. Heel graag willen deze emelten daar niet zijn, maar door de vele regenbuien van de laatste tijd - vaak achter elkaar - raken de gazons verzadigd en blijft het water daarop staan. Daar kunnen die emelten niet tegen. Die zoeken dan een goed heenkomen. Helaas voor hen treffen zij dan vaak harde ondergronden. Dan zie je ze dus massaal op een plek liggen. Mijn advies is dan: laten liggen. Ze vormen ideaal voedsel voor vogels, muizen, egels enzovoorts.

Nationale tuinvogeltelling 2021
Omroep Meierij ging op bezoek bij vogelkenner en fotograaf Harry Timmermans. Timmermans doet al jaren mee aan de tuinvogeltelling. Hij had voor dit weekend de nodige voorbereidingen getroffen. “Een voerplaats met een zakje met pinda’s, een appel en een voerkorf gevuld met gepelde zonnepitten. Verder is het belangrijk dat in de tuin wat blad blijft liggen waar allerlei spinnetjes en insecten op verblijven. Dat trekt weer vogels aan.” Volgens Timmermans is het beste tijdstip om te tellen een uur na zonsopgang, rond twaalf uur of een uur voor zonsondergang. En om de mezen uit elkaar te houden nog de volgende tip: “De koolmees is te herkennen aan zijn zwart petje, de pimpelmees heeft een blauw petje”.

Meer en meer beversporen in Brabant
Op de foto hierboven zie je twee dunne stammen: een liggend en een nog staand. Allebei hebben ze knaagsporen van een bever. Steeds vaker zien we in ons Brabants landschap sporen van bevers. Zelfs bij de wat kleinere beken, zoals hier het Smalwater. Bij Waarneming.nl is te zien dat tussen januari 2018 en september 2020 de bever 1965 keer gespot is. Zelf denk ik dat de bever op meer plaatsen aanwezig is dan dat ze gespot worden. Om hoeveel bevers het dan gaat, durf ik niet precies te zeggen. Ik ben dan ook benieuwd hoeveel luisteraars beversporen hebben gezien. Op Nature Today staat een mooi verhaal over beversporen en ook wat plaatjes.

Wat voor een leuk beestje is dit?
Op de bovenstaande foto van W. Swinkels zie een geheel witte nachtvlinder. De juiste naam kan ik niet melden, want de foto is enigszins overbelicht. Het gaat in ieder geval om een nachtvlinder uit de vedermottenfamilie. Een vedermot is, als die stilzit, herkenbaar aan de opgerolde vleugels die van het lichaam af staan. J ziet dan dus een T-vorm. Dit is heel goed te zien op de foto. Tijdens het vliegen vallen de diepe insnijdingen in de voor- en achtervleugel heel erg op. De meeste vedermotten leven vooral in graslanden. Ze komen graag op het licht af. Er zijn verschillende soorten vedermotten, maar de meest bekende is de witte vedermot. Dat zou dit insect op de foto weleens kunnen zijn.

Natuurtip
Deze zondag is de laatste dag van de nationale tuinvogeltelling. Je kan dus nog meedoen!

Een ander idee voor deze zondag. Op de site Wandel.nl vind je allerlei leuke wandeltips ,maar ook wat natuurweetjes. Zo leggen ze op die site bijvoorbeeld uit wat ijshaar is, maar ook wat wolken je vertellen.