In dat feitenrelaas beschrijft Jorritsma sleutelmomenten tijdens de niet-toegestane demonstratie die uitliep in een veldslag bij het 18 Septemberplein en het station. Het Instituut voor Veiligheid- en crisismanagement COT neemt dit mee in het onderzoek rondom de rellen. Dat moet al over een paar weken af zijn.

Het begint bij twee aangekondigde demonstraties, die een dag later worden ingetrokken. Toch wordt op 23 januari 'op sociale media opgeroepen te gaan rellen met de politie', schrijft Jorritsma. Winkeliers en horecaondernemers worden hierover geïnformeerd en de gemeente stelt een veiligheidsrisicogebied in.

Relschoppers dragen slagwapens
Op 24 januari komen om twee uur 's middags groepen mensen samen op het 18 Septemberplein. De sfeer wordt dan grimmiger. De autoriteiten 'signaleren slagwapens bij relschoppers'. Burgemeester Jorritsma laat de bijeenkomst beëindigen. De ME mag het plein ontruimen.

Volgens de gemeente escaleert de situatie dan verder en wordt besloten een waterkanon 'in beeld' te brengen. Daarna volgt toestemming om het waterkanon in te zetten. Dat lijkt te werken, maar het valt door een lekke band uit. Paarden kunnen het plein niet op vanwege de gladheid, 'veroorzaakt door het water van het waterkanon'.

Extra sectie ME uit Amsterdam
Volgens de gemeente staan rond halfvier 300 tot 400 relschoppers tegenover de ME. Die staat onder 'zware druk' en wordt 'ernstig bekogeld'. 'Om de geweldsspiraal te doorbreken' besluit de driehoek traangas en de Koninklijke Marechaussee in te zetten. Een kwartier later wordt de Jumbo in het station geplunderd. Als het waterkanon is gerepareerd komt die met een extra sectie ME uit Amsterdam in actie.

Relschoppers vernielen de camera’s op het Stationsplein, 'waardoor er geen beelden zijn'. Het treinverkeer is dan stilgelegd. Op dat moment starten rechercheurs al een groot onderzoek.

In de daaropvolgende uren doven de rellen langzaam uit. Wel blijft het tot laat in de avond onrustig in delen van de binnenstad, omdat kleine groepjes met relschoppers verspreid actief blijven. 's Avonds reageren de gemeente, politie en het OM met afschuw op de ongeregeldheden. Op dat moment zijn 70 personen aangehouden.

Extern onderzoek
Direct na de rellen wordt besloten een extern onderzoek te laten uitvoeren voor een 'kritische zelfreflectie en om te leren van de gebeurtenissen'. Er wordt onder meer gekeken of de politie, gemeente en het Openbaar Ministerie er alles aan hebben gedaan om de rellen te voorkomen en te beëindigen.

Hiervoor worden interviews gehouden met onder anderen burgemeester Jorritsma, de politie en het Openbaar Ministerie. Ook spreken de onderzoekers met de organisatie van de verboden demonstratie. De proportionaliteit van politiegeweld wordt niet onderzocht.

Lees alles over de coronarellen op onze themapagina.