Gedeputeerde Erik Ronnes (CDA) denkt dat hij met die vijftig miljoen ongeveer veertig boerenbedrijven kan kopen. Daarmee is het Brabantse stikstofprobleem nog lang niet opgelost. De provincie telt meer dan honderd boerderijen die 'piekbelaster' genoemd mogen worden. "Iedereen opkopen, is niet aan de orde," volgens Ronnes.

Stikstof slecht voor natuur
Stikstof tast de oorspronkelijke natuur in Brabantse natuurgebieden aan. Omdat er wetten zijn die de natuur beschermen, is stikstof een groot probleem. De overheid moet de hoeveelheid stikstof verminderen. Ronnes noemde Brabant vrijdag de provincie waar de natuur door stikstof 'het meest onder druk staat'. In ongeveer driekwart van de natuur die gevoelig is voor stikstof, komt te veel stikstof terecht.

Dinsdag bepreekt de Eerste Kamer de stikstofwet van demissionair minister Carola Schouten. Daarin staat de eis dat in 2030 in de helft van de Nederlandse natuur de hoeveelheid stikstof onder de kritische grens moet zijn gedaald.

Een lange rij maatregelen
De piekbelastersregeling is er dan ook maar één uit een lange rij maatregelen. De 28 boeren die zich gemeld hebben, kunnen niet in één keer worden geholpen omdat het rijk de complete vijftig miljoen in drie ronden verdeelt. Wie het eerst aan bod komt, wordt bepaald door de hoeveelheid stikstof die de boerderij uitstoot en door de hoeveelheid land die de boer heeft. In de herfst komt waarschijnlijk de volgende ronde.

Het rijk steekt miljarden in de plannen om de hoeveelheid stikstof te verminderen en natuurgebieden te verbeteren. Ook de provincies doen veel. Veel milieuorganisaties zijn ervan overtuigd dat er te weinig gebeurt: ze stellen dat minstens een verplichte halvering van de Nederlandse veestapel nodig is. Veel stikstof ontstaat uit de ammoniak die uit dierlijke mest dampt.

Stikstofloket
Brabant heeft inmiddels een stikstofloket. Als er bijvoorbeeld ergens een boerderij verdwijnt, kan de hoeveelheid stikstof die dat bedrijf veroorzaakte, ingezet worden om andere activiteiten mogelijk te maken. Het stikstofloket brengt vraag en aanbod bij elkaar.

Ronnes noemt Waalwijk als voorbeeld waar de aanleg van een industrieterrein en een haven mogelijk zijn door het stikstofoverschot van twee opgekochte boerderijen in te zetten. Ook de Efteling kan nieuwe plannen (de Wereld van de Efteling) uitvoeren door stikstofruimte die van elders komt.

Overleg met Duitsland en België
Het is een handel die veel boeren met lede ogen aanzien. Zij zijn bang dat er na alle handel te weinig stikstofruimte overblijft om de boerenbedrijven aan een goede toekomst te helpen.

Ronnes praat inmiddels ook met Belgische en Duitse bestuurders omdat een deel van de stikstof uit het buitenland komt. Die gesprekken zijn lastig omdat Nederland ook weer stikstof exporteert. In Duitse en Belgische natuur komt ook Nederlandse stikstof terecht.