Om bij de verkiezingen in een andere gemeente te kunnen stemmen dan waar je woont, heb je een kiezerspas nodig. Die kun je aanvragen bij je eigen gemeente. Maar de voorwaarden waar je aan moet voldoen zijn niet overal hetzelfde.

Wel of geen paspoort?
De gemeenten Eindhoven, Bergen op Zoom, Bernheze, Boxtel, Sint-Michielsgestel, Eersel en Heeze-Leende vragen burgers om een kopie van hun paspoort mee te sturen als ze een kiespas aanvragen. Dat is opvallend, want dat ligt gevoelig vanwege de privacyrisico's. De overheid waarschuwt hier de laatste jaren regelmatig voor en organisaties mogen dit ook niet zomaar verplicht stellen.

Voor de meeste gemeenten is een ingevuld aanvraagformulier voldoende. Weer andere gemeenten regelen dat digitaal via het beveiligde overheidssysteem DigiD. Als kiezers al een stempas hebben ontvangen, moeten ze deze ook terugsturen.

Enkele van deze gemeenten hebben na publicatie van dit artikel hun beleid aangepast, zie de laatste alinea.

Identiteitsfraude
Dat gemeenten naar een paspoortkopie vragen, verbaast privacyspecialist Mitchell Hendriks uit Den Bosch. "Een paspoort is een gevoelig document. Met een paspoortkopie kan relatief gemakkelijk identiteitsfraude worden gepleegd. Er kunnen bijvoorbeeld geldleningen of telefoonabonnementen op iemands naam worden afgesloten. Het is echt een behoorlijk risico.”

Volgens hem is de identiteitscontrole ook niet echt nodig. Hendriks: “Als iemand een kiezerspas aanvraagt, kun je deze ook gewoon naar het bij de gemeente bekende woonadres sturen. Dat gebeurt ook met de stempassen. Die worden ook verstuurd zonder een aanvullende identiteitscontrole." Bovendien moet iedereen zich bij het stembureau identificeren.

Dat het kopietje op de mail mag worden gezet, vindt Hendriks zorgwekkend: "Het e-mailen van dergelijke, gevoelige documenten zou ik nooit aanraden. Daarvoor is e-mail echt te onveilig, tenzij de e-mailapplicatie van de gemeente hierop voldoende is ingericht. Dat is alleen doorgaans niet het geval."

Reactie Kiesraad
De Kiesraad laat desgevraagd weten dat kiezers bij hun gemeente aan kunnen kloppen als hen om een kopie van hun paspoort wordt gevraagd. "Een ingevuld formulier is voldoende, eventueel met de oude stempas als die al verstuurd is", aldus een woordvoerder.

De gemeenten Sint-Michielsgestel en Boxtel laten aan Omroep Brabant weten de kopie te vragen als een 'extra check' op de identiteit. Ze weten dat dit volgens de kieswet niet nodig is, maar zien er geen kwaad in. Een woordvoerder van de samenwerkende gemeenten benadrukt dat andere gemeenten het ook doen. Na publicatie van dit artikel is de tekst op de sites van deze twee gemeenten alsnog aangepast, hetzelfde geldt voor de site van de gemeente Eersel. In alle drie deze gemeenten is een kopie van het paspoort dus niet meer nodig.