"Dit deed me heel veel", reageerde Caroline zondagmiddag in het tv-programma KRAAK. "Het gesprek ging zo zakelijk over de veestapel! Dat moet maar kunnen naast de volksgezondheid." Ze zou graag zien dat de veestapel gehalveerd wordt.

'Nooit geworden zoals vroeger'
Caroline kreeg meer dan tien jaar geleden Q-koorts. Ze was toen 35 jaar oud en verloor hierdoor haar ongeboren kind. Nu vecht ze nog steeds tegen de ziekte, die haar leven structureel beïnvloedt. "Het is eigenlijk nooit meer zo geworden als vroeger", vertelde Caroline. "De grootste impact heeft het gehad op mijn arbeidsmogelijkheden."

Zij werkte bij de provincie. "Maar ben daar ontslagen nadat het me niet meer lukte terug te komen. Daarna heb ik een paar jaar heel hard aan mezelf gewerkt. Toen dacht ik dat ik 'terug' was en ben ik weer aan het werk gegaan. Maar daarna ben ik opnieuw tegen de muur gelopen. Ik moet gewoon accepteren dat ik álles moet doseren, tot een heel klein laagje."

'Heel erg naartoe gewerkt'
Dat is moeilijk te accepteren. "Eerst werd me verteld dat het herstel een tot anderhalf jaar in beslag zou nemen. Heel erg heb ik naar dat moment toegeleefd. Vervolgens werd het drie tot vijf jaar. Toen heb ik daar heel erg naartoe gewerkt. Maar uiteindelijk werd na acht jaar duidelijk dat dit het wel zo'n beetje is. Ik herinner me dat moment nog erg goed. Ik dacht echt: dit is het moment waarop ik het dekbed over mijn hoofd wil trekken: laat maar, dan."

Toch valt er aan Caroline uiterlijk weinig te zien. "Dat probeer ik ook heel erg, zoals alle mensen die Q-koorts hebben. Mensen zien altijd wat je weer kan. Maar de rekening die je daarna gepresenteerd krijgt, die zien mensen niet... Na zo'n gesprek als dit ben ik voor de rest van de dag wel klaar. Dan kan ik niets actiefs meer ondernemen."

In het Debat van Zuiden kwam het milieu uitgebreid aan bod:

Magische stok
Tijdens het landbouwdebat liet CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra weten dat hij ervan overtuigd is dat de veestapel niet gehalveerd hoeft te worden 'als er twee keer zo hard ingezet wordt op innovatie'. D66-lijsttrekker Sigrid Kaag noemde dit 'onderdeel van de oude economie'. "Geen veranderingen aanbrengen en doen alsof de techniek - die twintig jaar niets heeft geleverd - opeens met een soort magische stok gaat zwaaien. Dat ís niet zo."

GroenLinks-lijsttrekker Jesse Klaver noemde de opmerking van Hoekstra zelfs 'ongegeneerde bluf'. "Dat je dit hier durft te beweren, werkelijk waar... In Brabant waar mensen zijn overleden aan Q-koorts!" Lilianne Ploumen van de PvdA benadrukte dat de gezondheid op één moet staan. "De intensieve veehouderij is slecht voor mens en dier."

Ergernis
Maar het landbouwdebat ging vervolgens snel over in een discussie over dierenaantallen, stikstof en de gevolgen daarvan voor de huizenbouw. Tot ergernis van de kersverse voorzitter van Q-uestion. Zij kreeg het gevoel dat de volksgezondheid in het landbouwdebat op de laatste plaats komt.

"Zo zag ik dat ten tijde van de Q-koortsuitbraak, ik zie dit nu opnieuw en dit blijft. De veestapel is voor Den Haag eigenlijk een rekeneenheid geworden om uit de stikstofcrisis te komen. Opnieuw zijn de gezondheidsrisico's voor ons in Brabant en het noorden van Limburg niet belangrijk genoeg om daar wat aan te doen."

LEES OOK:

'Spelen met de volksgezondheid', partijen verdeeld over halveren veestapel

Bossche fotograaf laat Q-koortspatiënten poseren voor de camera: 'Ik geef ze een gezicht'