Het is de bedoeling dat medewerkers van het stembureau de stempluspas op geldigheid controleren. Als dat het geval is, kan de geopende envelop met daarin het stembiljet in de stembus worden gedaan zonder dat het stembiljet wordt ingezien of opengevouwen. "Op die wijze blijft het stemgeheim gewaarborgd", schrijft Ollongren.

De nieuwe procedure volgt op het nieuws dat 7 tot 8 procent van de briefstemmen terzijde moest worden geschoven, omdat ze ongeldig waren.

Al uitgebrachte stemmen
Het is nog onduidelijk wat er gaat gebeuren met de stemmen die al ongeldig zijn verklaard.

Duizenden stemmen die per post zijn uitgebracht in Brabant, zijn ongeldig. Dit blijkt uit een rondgang maandagavond van Omroep Brabant langs verschillende gemeenten.

In Tilburg bijvoorbeeld blijkt zo'n tien procent van de maandag gecontroleerde poststemmen niet geldig. Het gaat dan volgens een woordvoerder om tussen de zeshonderd en zevenhonderd stemmen die niet goed zijn uitgebracht.

LEES OOK: Duizenden poststemmen ongeldig: kiezers massaal de fout in met enveloppen

Dit is de brief die minister Ollongren stuurde:

Gemeenten hebben mij laten weten dat bij de vooropening briefstembureaus constateren dat in een deel van de retourenveloppen geen stempluspas te zien is. Er zit in de enveloppen wel een briefstembiljetenvelop. De briefstembureaus vermoeden dat de kiezer de stempluspas samen met het briefstembiljet in die envelop heeft gestopt. De briefstembureaus moeten nu deze retourenveloppen terzijde leggen omdat de stempluspas ontbreekt.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten en de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) bevestigen de verkregen signalen en vragen om zeer snel duidelijkheid te geven hoe hiermee kan en moet worden omgegaan.

Naar aanleiding van deze signalen heb ik advies aan de Kiesraad en voorlichting aan de Afdeling advisering van de Raad van State gevraagd. Meer concreet heb ik gevraagd of er ruimte gegeven kan worden aan de briefstembureaus om de briefstembiljetenvelop te openen om te bezien of daar een stempluspas in zit. De werkwijze zou daarbij zijn:

Het briefstembureau controleert de stempluspas op geldigheid.

Als dat geval het is dan kan de geopende briefstembiljetenvelop met daarin het briefstembiljet in de stembus worden gedaan zonder dat het briefstembiljet wordt ingezien of opengevouwen. Op die wijze blijft het stemgeheim gewaarborgd.

Ik wijs er daarbij op dat de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 het toestaat dat de kiezer zijn briefstembiljet en stempluspas ook los in de retourenvelop stopt (artikel 11g lid 4). Ook in die situatie wordt het briefstembiljet na controle van de stempluspas onuitgevouwen in de stembus gedaan.

Zowel de Raad van State als de Kiesraad hebben mij gisteravond laten weten ruimte te zien voor deze procedurele werkwijze. In de bijlage bij deze brief treft u het advies van de Kiesraad en de voorlichting van de Afdeling advisering van de Raad van State aan.

Gelet op de adviezen van de Afdeling advisering Raad van State en de Kiesraad stel ik voor om de beschreven procedurele werkwijze te volgen. Het is van belang om de gemeenten zo spoedig mogelijk duidelijkheid te geven over deze werkwijze. Ik informeer de gemeenten vandaag voor het middaguur zodat de leden van de briefstemstembureaus kunnen worden geïnformeerd en vervolgens uiterlijk woensdag 17 maart deze werkwijze kunnen toepassen.

De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

drs. K.H. Ollongren