Biomineralen BV, een dochterbedrijf van de ZLTO, wil in de nog te bouwen fabriek per jaar 140.000 ton mest verwerken tot 40.000 ton droge korrels. Die korrels worden over de hele wereld verkocht als meststof.

De Raad van State heeft onafhankelijke deskundigen de berekeningen over de mogelijke stank van de fabriek nog eens na laten rekenen. Die kwamen tot de conclusie dat de cijfers van de gemeente te onzeker waren. De gemeente had de vergunning niet af mogen geven en moet zich nog eens over de zaak buigen.

Luchtwassers
Daarbij gaat het vooral over de luchtwassers de gebruikt worden om stank te bestrijden. De Biomineralenfabriek wil drie verschillende luchtwassers gebruiken. Over luchtwassers wordt veel gediscussieerd. De Roosendaalse cijfers over de effectiviteit van de luchtwassers zijn volgens de Raad van State onduidelijk.

"Het is niet het vonnis waarop we gehoopt hadden. Als dit al niet kan op een industrieterrein, waar moet je dan heen met mestverwerking?", zegt Lodewijk Burghout. Hij spreekt namens het samenwerkingsverband van boerenorganisatie ZLTO, afvalverbrander SUEZ en vleesverwerker VION dat achter de plannen voor de biomineralenfabriek zit.

De drie partners hebben nu tijd nodig om nog eens over hun plannen na te denken. "De Raad van State heeft gezegd dat een vergunning mogelijk is," zegt Burghout. "Maar het is een ingewikkeld vonnis."

Ook Wil Vermeulen van de Werkgroep Biomineralen die achter de rechtszaken tegen de mestverwerker zit, is voorzichtig in zijn reactie. "Het is nu aan het bedrijf om te besluiten of ze doorgaan," zegt hij. "Maar er liggen wel flinke hobbels op de weg. Ik zou zeggen: geen weldenkend mens waagt zich hier nog aan."

Rechtbank steunde Biomineralen
De rechtbank in Breda besloot in 2018 nog dat de bezwaren van de omwonenden niet terecht waren. Volgens de rechters bleef de geuroverlast van Biomineralen ruim binnen de normen. De omwonenden gingen tegen dat vonnis in beroep bij de Raad van State die onafhankelijke deskundigen aan het werk zette.

De Raad van State vindt ook dat de gemeente Roosendaal nog eens moet onderzoeken of de fabriek geen risico oplevert voor legionella. Dat was een van de bezwaren van de omwonenden.
Het verzet tegen de nieuwe fabriek in Roosendaal is niet uniek. Bijna overal in Brabant lokken de plannen voor nieuwe mestverwerkingsinstallaties lange juridische procedures uit. De zes jaar die de rechtszaken in Roosendaal hebben gekost, is in dat licht nog een relatief korte periode. De nog steeds niet gerealiseerde plannen voor een grote mestverwerker in Oss (MACE) gaan terug tot 2007.

Vaak worden de zaken aangespannen door omwonenden die bang zijn voor stank en voor druk verkeer met vrachtwagens.

Halveren veestapel
Maar ook milieuorganisaties, zoals de Brabantse Milieu Federatie, keren zich tegen mestverwerkers. Voor hen is het mestoverschot slechts een van de problemen van de intensieve veehouderij in Brabant. Zij pleiten voor een verplichte vermindering van de veestapel in Nederland. Dat idee komt ook regelmatig aan de orde in de discussie over stikstof, tot nu toe voelt de regering er niets voor.

Het Brabants verzet tegen de mestverwerkers is een probleem voor de boeren. Zij zijn verplicht de mest te laten verwerken die zij niet op hun eigen land kwijt kunnen. Het drogen van mest is daarbij aantrekkelijk, omdat drijfmest voor negentig procent uit water bestaat en omdat mestkorrels aantrekkelijke handelswaar zijn.

Minister Carola Schouten van Landbouw zet ook in op mestverwerking. Zij vindt juist dat er meer mestverwerkers moeten komen. Het provinciebestuur is aan het zoeken naar plaatsen in Brabant waar nieuwe mestverwerkers gebouwd zouden kunnen worden.