De hoofdpunten:

• De Brabantse verkiezingsuitslagen zijn hier te vinden.
• Volgens de laatste exitpoll van de NOS blijft de VVD met 35 zetels veruit de grootste partij. Rechtse partijen boeken winst.
• D66 boekt een klinkende overwinning en komt op ongeveer 24 zetels.
• De opkomst is dit jaar waarschijnlijk 82,6 procent, volgens onderzoeksbureau Ipsos.

20.10 - We sluiten dit liveblog, het wordt niet verder aangevuld

18.50 - Paul Smeulders (GL) valt waarschijnlijk net buiten de boot
Drie jaar geleden kwam Paul Smeulders uit Helmond in de Tweede Kamer voor GroenLinks, nu kan hij z'n spullen mogelijk weer inpakken. Zijn partij houdt volgens de laatste verkiezingsprognoses acht van de veertien zetels over. Smeulders stond op nummer acht op de lijst, maar vreest dat hij mogelijk wordt ingehaald door een andere kandidaat met meer voorkeursstemmen. Smeulders zit dus nog steeds in onzekerheid, maar baalt ook van het slechte resultaat voor GroenLinks.

17.43 - Lucille Werner blij met steun
Lucille Werner uit Eindhoven stond als nummer tien op de CDA-lijst. Ze zit voor het eerst in de Tweede Kamer en bedankt iedereen voor de steun aan de partij.

17.07 - Uitslag Oss definitief bekend
In Oss is, net zoals in het overgrote deel van Brabant, VVD de grootste partij met 24,8 procent van de stemmen (+4,1). De PVV staat op plek twee met 13,9 procent, gevolgd door de SP met 13,8 procent. Met de uitslag van Oss zijn nu alle stemmen in Brabant geteld.

16.10 - Voorlopige uitslag Oss
De gemeente Oss is nog druk bezig met het tellen van de stemmen, maar komt vast met een voorlopige uitslag. VVD staat tot nu toe voorop met 24,9 procent van de stemmen. Op nummer twee staat PVV met 13,9 procent, gevolgd door de SP met 13,8 procent.

16.03 - Uitslag Oss nog niet bekend
Oss is de laatste gemeente waar de stemmen nog niet volledig zijn geteld. Brabanders wachten op de uitslag.

15.02 - Jorritsma en Ollongren verkenners in kabinetsformatie
Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) zijn door de lijsttrekkers aangewezen als verkenner. Dat maakte voorzitter Khadija Arib van de Tweede Kamer bekend na overleg met de lijsttrekkers. De verkenners moeten uitzoeken welke coalitie de meeste kans maakt.

Jorritsma is voorzitter van de VVD-fractie in de Eerste Kamer. Ollongren is demissionair minister van Binnenlandse Zaken. Ze moeten uiterlijk op 30 maart hun verslag inleveren bij de Tweede Kamer, zei Arib. Een dag later komt de nieuwe tweede Kamer voor het eerst samen om te debatteren over het verslag. De Kamer wijst dan een of meerdere informateurs aan.

14.47 - Baudet wil initiatief nemen in formatie
FvD-leider Thierry Baudet wil graag het initiatief nemen in de kabinetsformatie. Hij noemt de winst van zijn partij 'fantastisch'. De FvD is van twee naar acht zetels gegroeid. "We zijn de grootste winnaar. Volgens mij mogen de grootste winnaars altijd initiatief nemen in formatie. Dus het wordt spannend", zegt Baudet. Het is zijn eerste reactie op de verkiezingsuitslag.

14.36 - VVD ook de winnaar in Cuijk
Ook in Cuijk is de VVD de grootste partij geworden met 24,8 procent (+4,1). D66 werd met 14,4 procent de tweede partij, gevolgd door de PVV (11,4 procent).

14.31 - Verkenners van VVD en D66 aan de slag voor nieuw kabinet
Niet een, maar twee verkenners gaan aan de slag om de mogelijkheden tot samenwerking in een nieuwe regeringscoalitie in kaart te brengen. Dat is op verzoek van D66. Normaal gesproken draagt de grootste partij, in dit geval de VVD, een verkenner voor. Die gaat met alle partijen in gesprek en brengt aan de hand daarvan een advies uit aan de Tweede Kamer. Ditmaal zou ook D66 graag een verkenner leveren. De sociaal-liberalen hebben een grote overwinning geboekt en zijn met 24 zetels de tweede partij geworden. Daarom vinden zij het passend dat ook zij nauw worden betrokken bij de verkennende gesprekken.

13.42 - VVD wint ook in Mill en Sint Hubert
Het moge inmiddels geen verrassing meer heten, maar de VVD komt met 28,9 procent van de stemmen ook in de gemeente Mill en Sint Hubert als winnaar uit de bus. Het CDA staat op een tweede plek met 17,5 procent van de stemmen. 12,4 procent van de kiezers koos PVV, met daaronder respectievelijk D66 en de SP. Met 9,7 procent van de stemmen doet de SP het overigens bovengemiddeld in de gemeente, maar de vorige verkiezingen kreeg de partij maar liefst 19,8 procent van het stemaandeel in Mill en Sint Hubert - een fikse daling dus.

Het is nu wachten op de stemmen vanuit de gemeentes Cuijk en Oss. Verder zijn vanuit heel Brabant de resultaten al binnen.

13.30 - Nog steeds geen stemmen binnen uit Oss
In Oss zijn ze nog steeds aan het tellen, zegt de gemeente. "Gisteren is er tot vier uur 's nachts doorgeteld. Toen is besloten te stoppen om het risico op fouten te minimaliseren. Vanochtend zijn de tellers weer begonnen. We hebben vooral vertraging omdat het simpelweg erg druk was gisteren. Dat merkten wij ook op de stembureaus", aldus een woordvoerder van de gemeente.

In Brabant is naast Oss ook nog geen uitslag bekend in de gemeentes Mill en Sint Hubert én Cuijk.

13.20 - Wachten is op de laatste gemeenten
Zestien Nederlandse gemeenten, waarvan drie Brabants, zijn donderdag rond 13.00 uur nog altijd druk bezig om de stemmen te tellen. 336 gemeenten hebben al voorlopige uitkomsten van de Tweede Kamerverkiezingen gemeld aan de ANP Verkiezingsdienst. Ze zijn goed voor 91,5 procent van de stemmen. Van de 16 nog ontbrekende gemeenten, is Rotterdam de grootste.

Naast de Nederlandse gemeenten is het wachten ook nog op de drie bijzondere gemeenten in het Caribisch gebied Bonaire, Saba en Sint Eustatius en op de telling van de briefstemmen van Nederlanders die vanuit het buitenland hebben gestemd.

12.24 - Marijnissen: deelnemen aan kabinet ligt nu niet voor de hand
SP-leider Lilian Marijnissen uit Oss zegt dat er met haar partij "altijd te praten" valt, maar deelnemen aan een kabinet ligt nu niet voor de hand. "De uitslag geeft er geen aanleiding toe", aldus Marijnissen. De socialisten willen in ieder geval niet 'een rechts kabinet aan de meerderheid helpen'. Marijnissen ziet niets in een kabinet dat op 'de oude voet verder wil'.

De SP verliest in de voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP vijf zetels. De partij moet dan ook goed bij zichzelf te rade gaan wat er misging, zegt Marijnissen. Ze had het flinke verlies niet helemaal verwacht. "Ik had best wel het idee dat de campagne goed werd ontvangen."

11.54 - Christelijke partijen scoren opnieuw goed in Altena, maar VVD grootste
In de gemeente Altena komt de VVD als grootste partij uit de bus. Met 21,1 procent van de stemmen doet de partij het zelfs beter dan in 2017 (18,8 procent). De CDA eindigt met 13,7 procent op plek 2. De SGP doet het traditioneel goed in de gemeente en dat is ditmaal niet anders: de partij eindigt op een derde plek met 12.4 procent van de stemmen, gevolgd door de PVV en de CU.

11.30 - Sigrid Kaag wil nog niet speculeren over coalitiepartners
D66-leider Sigrid Kaag wil donderdagochtend nog niet speculeren over eventuele coalitiepartners. Andere partijen vinden dat VVD en D66 de leiding moeten nemen in de formatie, maar daar vindt Kaag het te vroeg voor. Over samenwerking gaat de D66-lijsttrekker voorlopig nog niets zeggen. De thema's waar een nieuw kabinet zich mee bezig moet gaan houden 'ontstijgen eigenlijk partijkleur'.

Ze wil nu gesprekken gaan voeren op basis van de inhoud. "Eerst het wat en hoe en dan met wie." D66 behaalt volgens de voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP 24 zetels, een historisch hoog aantal.

11.13 - Campagneleiders: verkiezingen draaiden om stabiel leiderschap
De verkiezingen draaiden vooral om stabiel leiderschap tijdens de coronacrisis. Dat vonden campagneleiders eensgezind tijdens een gesprek in Nieuwspoort donderdagochtend. "Het was moeilijk met een ander verhaal dan het leider-verhaal de kiezer voor je te winnen," aldus Maarten Hijink, campagneleider van de SP. "Voor de kiezer was stabiel leiderschap belangrijk. Ik denk dat dat gisteren gebleken is."

De grote winnaars deze verkiezingen waren de VVD van demissionair premier Mark Rutte en D66 van Sigrid Kaag. Opvallend is dat de VVD tijdens de verkiezingen van 2017 de standpunten zelf centraal stelde op posters, en deze verkiezingen juist campagne voerde met de persoon Mark Rutte. Zo zond de partij spotjes uit waarin kiezers tegen een kartonnen beeltenis van de minister-president konden vertellen waarom ze hem een goede leider vonden.

"Deze campagne ging heel erg over leiderschap," zegt ook campagneleider Sophie Hermans van de VVD. "Hoe kom je uit deze crisis en gaan we daarna als land fris en gezond verder?" Volgens Raymond Knops, campagneleider van het CDA, begon dat al met de uitspraak van Rutte dat hij geen campagne wilde voeren tijdens de coronacrisis. "En hij heeft de persconferenties gewoon heel goed benut. Mensen zoeken toch houvast. Je weet met Rutte wat je eraan hebt."

Wijnand Duyvendak van GroenLinks zag dat de VVD koos voor een apolitieke campagne. "Het depolitiseren van verkiezingstijd, dat is niet waartoe GroenLinks op aarde is. Het is niet gelukt om er wel een politieke campagne van te maken." Duyvendak had liever maandenlang "een ideeënstrijd" gehad, maar die kwam volgens hem niet van de grond. "Zestien dagen of zo konden we even los."

11.05 - Engel wil hertelling
Viruswaarheid-oprichter Willem Engel eist een hertelling van de stemmen bij de Tweede Kamerverkiezingen. Volgens de meest recente prognose heeft de partij 0.1 procent van de stemmen behaald - te weinig voor een zetel. Engel stelt op Facebook dat er fraude is gepleegd, maar levert daar geen bewijs voor aan.

10.54 - Wat vinden Bredanaren van de uitslag?

10.40 - Ook Nuenen volgt landelijk beeld
In de gemeente Nuenen, Gerwen en Nederwetten is de VVD opnieuw de grootste partij. 29.2 procent van de totale stemmen gingen naar de VVD – precies een procent meer dan in 2017. D66 is net als tijdens die vorige verkiezingen de nummer twee in de gemeente, al presteert de partij dat ditmaal met 4,8 procent meer stemmen dan toen.

CDA is net als vorig jaar nummer drie, maar heeft flink ingeleverd: van 14.4 procent naar 11.1. Ook GroenLinks en de SP leveren in.

10.20 - Uitslag vanuit Nuenen trager door 'komma-bug'
Een bug in de verkiezingssoftware vertraagt het kunnen melden van de uitslag vanuit Nuenen. “Het probleem lijkt te zitten in de bijzonderheid dat de gemeentenaam een komma bevat: Nuenen, Gerwen en Nederwetten”, zo meldt de gemeenten.

Door de bug kunnen uitslagen niet via de normale weg geleverd worden. “De uitslagen komen daarmee ook niet bij bijvoorbeeld het ANP terecht, die de belangrijkste bron is voor de verkiezingspublicaties in kranten en nieuwswebsites”, aldus de gemeente in een verklaring.

10.17 - Schoolleiders 'positief gestemd' over winst VVD en D66
De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) zegt "positief gestemd" te zijn over de waarschijnlijke verkiezingsuitslag. "In ieder geval de grootste partij VVD en grote winnaar D66 hebben voor onderwijs en schoolleiders iets in petto, dus dat is goed nieuws", zegt een AVS-woordvoerder. Volgens de vereniging is het schoolleiderstekort vaak onderbelicht.

"De VVD vindt dat de aanpak daarvan hand in hand moet gaan met het lerarentekort." Vaak zijn er maar één of twee schoolleiders op een school, waardoor er procentueel een groter tekort op is dan van leraren, legt de woordvoerder uit. "Met stabiele en goede leiders zullen mensen minder snel vertrekken, en zij weten de juiste mensen aan te trekken."

09.49 - Sint-Michielsgestel volgt grotendeels het landelijke beeld
Ook in Sint-Michielsgestel is de VVD de grootste partij - net als tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen in de gemeente. Sterker nog, de partij kreeg 2,8 procent meer stemmen dan toen. Sint-Michielsgestel volgt verder het landelijke beeld, met D66 als grote stijger (4,6 procent meer stemmen dan vier jaar geleden) en de SP en CDA als grootste dalers. De opkomst is bijna 82 procent in Sint-Michielsgestel.

09.38 - Minder stemmen ongeldig verklaard
Weinig stemmen zijn tot nu toe ongeldig verklaard. In de gemeenten die tot nu toe hun uitslagen hebben doorgegeven aan de Verkiezingsdienst van het ANP, waren 17.809 stemmen niet geldig, 0,2 procent van het totaal. Diezelfde gemeenten hadden vier jaar geleden 26.742 stemmen (0,3 procent) ongeldig verklaard. In Olst-Wijhe zijn naar verhouding de meeste stemmen ongeldig verklaard.

Zo'n 0,6 procent van alle uitgebrachte stemmen in de gemeente aan de IJssel telde niet mee. Dat is drie keer zo veel als vier jaar geleden. In Amsterdam, Den Haag en Putten is een half procent van de stemmen ongeldig. Zeventig-plussers mochten dit jaar per brief stemmen, maar dat ging gepaard met problemen. Bij het tellen van de eerste briefstemmen op maandag bleek dat veel ouderen het stembiljet en de stempas in dezelfde envelop hadden gestopt.

Dat mocht niet en daarom werden de stemmen aanvankelijk terzijde gelegd. Vanwege de problemen paste minister Kajsa Ollongren de werkwijze voor briefstemmen aan, waardoor meer poststemmen alsnog in de telling zijn meegenomen.

08.57 - Prognose: BIJ1 van Sylvana Simons toch in de Kamer
BIJ1 van Sylvana Simons krijgt toch een zetel in de Tweede Kamer. Dat blijkt uit een nieuwe voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP, die is gebaseerd op ruim 88 procent van de stemmen. De VVD behaalt 35 zetels en wordt de grootste partij. D66 van Sigrid Kaag maakt een flinke sprong en gaat van 19 naar 24 zetels.

08.54 - VVD blijft ook in Eindhoven de grootste
De VVD blijft ook in Eindhoven de grootste partij. De partij van Rutte behaalde 19,7 procent van de stemmen (was 18,8%). D66 volgt als tweede met 19 procent van de stemmen (was 15,8%).

De PVV blijft de nummer drie in Eindhoven. Dit ondanks een verlies. De partij van Wilders haalde 9,6 procent van de stemmen (was 12,4%). Ook GroenLinks (-4,4%) en SP (-4,2%) verloren flink terrein in de grootste stad van Brabant. Net als het CDA (-2,3%). Forum noteerde een flinke plus en is uitgekomen op 4,7 procent van de stemmen (+3%). Nieuwkomer Volt kreeg 4,7 procent van de stemmen in de grootste stad van Brabant.

De opkomst in Eindhoven is met 75 procent lager dan de 78,3 procent vier jaar geleden bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer.

08.11 - Veldhovense Daan de Kort gaat de Kamer in
Het is eigenlijk geen verrassing dat hij straks de Tweede Kamer in mag, zegt Daan de Kort van de VVD. De nummer 28 op de kieslijst én oud-wethouder van Veldhoven hield er vanwege de vele stemmen op de VVD in polls al rekening mee. “Maar toch is het geweldig nieuws. Ik kan niet wachten.”

"We hebben veel zetels behaald. En dat is belangrijk. Het is een grote crisis. Misschien wel de grootste sinds de Tweede Wereldoorlog”, zegt De Kort. Hij ziet in Rutte de man om Nederland door de crisis te leiden. “Het is belangrijk dat hij door kan gaan. Ik heb veel vertrouwen in Rutte.”

“Ik vind het zelf heel eervol dat ik Brabant mag vertegenwoordigen in Den Haag”, zegt de 28-jarige De Kort. Die jonge leeftijd, dat acht de Velhovenaar niet zo relevant. “Dat is onbelangrijk. Ik wil me vooral inzetten voor de belangen hier. Ik heb er veel zin en laat alles over me heen komen. De komende dagen ben ik nog aan het stuiteren hoor.”

08.02 - PvdA kruipt nog niet uit het dal
De PvdA weet nog niet uit het dal te kruipen waarin het vier jaar geleden is beland. Toen zakte de partij van 38 zetels naar negen, het slechtste resultaat ooit. En ook de komende vier jaar lijkt de partij negen Kamerleden te hebben. Nog niet alle uitslagen zijn binnen, maar in de meeste gemeenten blijft de PvdA redelijk op haar plek. In de ene plaats wint de partij iets, in de andere partij gaat wat steun verloren.

In Maastricht, geboortestad van lijsttrekker Lilianne Ploumen, boekte de partij wel een flinke vooruitgang. Vier jaar geleden was de PvdA de zevende partij in de Limburgse hoofdstad, met 5,3 procent van de stemmen. Nu is de PvdA er de vierde partij met 9,7 procent. CDA, SP en GroenLinks zijn ingehaald. Ook in andere Limburgse gemeenten won de PvdA terrein, zoals in Stein, Meerssen, Simpelveld, Brunssum, Valkenburg aan de Geul en Kerkrade.

De laatste keer dat de PvdA in een gemeente de meeste stemmen kreeg, was in 2012. Toen won de partij in 116 gemeenten. In al die gemeenten kozen de kiezers in 2017 voor andere partijen. De PvdA bleef met lege handen staan. En ook dit jaar wacht de PvdA nog op de eerste overwinning in een gemeente. Ongeveer vijftig gemeenten moeten hun uitslagen nog doorgeven aan de Verkiezingsdienst van het ANP, maar daar zitten veel VVD-bolwerken tussen.

07.44 - Hoe staat het ervoor in Oss?
De verkiezingsuitslag van Oss laat nog op zich wachten. Alle reden voor het programma Wakker! op Omroep Brabant radio om vanochtend heel vroeg collega Kristian Westerveld te bellen. Hij was in Oss namelijk een van de tellers van de stemmen. Als presentator Koen hem rond zes uur belt, ligt Kristian net in bed. Maar dat betekent niet dat het stemmen tellen klaar is, legt hij uit.

“Wij waren klaar”, verwijst hij naar ‘zijn’ stembureau drie waar hij heel de verkiezingsdag zat. De uitslag van Oss laat volgens hem op zich wachten omdat de briefstemmen nog moeten worden geteld. Ook denkt Kristian dat Oss ‘slachtoffer is geworden van zijn eigen succes’.

Hij doelt op de in zijn woorden ‘waanzinnig drukte’ onder meer op het stembureau waar hij zat. “Toen we om negen uur gisteravond het stembureau wilden sluiten, stond er nog een rij. En daar kwam geen eind aan. Om tien uur waren er nog mensen aan het stemmen. En toen moest ik zelf ook nog.”

07.28 - Wat vindt Brabant van de verkiezingsuitslag?

07. 16 - Hans Smolders (FvD) gaat de Tweede Kamer in: 'Wel een dubbel gevoel'
Tilburger en FvD-kandidaat Hans Smolders is blij, maar met een hele grote VVD en D66 is het gevoel dubbel, zegt hij. “Het is natuurlijk perfect. We worden vier keer zo groot. Maar we gingen echt voor de grote verandering. De vrijheid terug, minder massa-immigratie, de klimaatgekte moet ophouden. Maar dan liggen zo’n grote VVD en D66 zwaar op de maag", zegt Smolders.

“Wij gingen voor twintig zetels, voor die echte verandering. Dan heb je wel een dubbel gevoel." Bleef het Smolders-effect daarmee uit? “De voorkeurstemmen ontbreken nog. Die gaan je verbazen morgen. Ik ga zeker de Tweede Kamer in”, zegt Smolders. “Er komt daarmee een jongen in de Kamer uit de praktijk. Geen technocraat maar een bureaucraat.”

07.10 - CNV: kom met een snelle en constructieve formatie
Het CNV roept de politieke partijen op tot een snelle en constructieve formatie, zodat Nederland de coronacrisis het hoofd kan bieden. "Door de coronacrisis zijn de uitdagingen momenteel enorm. Er komt bijvoorbeeld een grote ontslaggolf aan, zeker als de steun aan bedrijven te snel wordt afgebouwd. Het CNV roept daarom op om de steun aan bedrijven zo lang mogelijk te handhaven, tot de laatste prik is gezet.

Dit moet geborgd zijn aan de formatietafel", aldus Piet Fortuin, CNV-voorzitter. Ook op de lange termijn zijn de uitdagingen op de arbeidsmarkt groot, stelt de bond. "Twee miljoen mensen hebben een onzeker contract. Meer zekerheid voor werkend Nederland is essentieel. Veel mensen zitten daarnaast klem tussen werk en privé. Door de crisis is de werkdruk nog meer toegenomen. Aan het nieuwe kabinet de taak om de juiste oplossingen te vinden voor de problemen op de arbeidsmarkt. Zowel aan de welvaarts- als de welzijnskant", aldus Fortuin.

06.42 - VVD en D66 hebben sleutels in handen nu uitslag deels bekend is
VVD en D66 zijn de grote winnaars geworden van de Tweede Kamerverkiezingen. Zij staan nu op poleposition bij het begin van de kabinetsformatie. Ook Forum voor Democratie, dat een paar maanden geleden nog in ruzie ten onder leek te gaan, boekte een winst. Verliezers zijn de SP en GroenLinks. Volgens de voorlopige prognose van het ANP krijgt de VVD 36 zetels in de Tweede Kamer.

Dat zijn er drie meer dan de partij van premier Mark Rutte vier jaar geleden won. Het is de vierde verkiezingszege op rij voor Rutte. D66 klom van 19 naar 24 zetels. Dat zou een evenaring van de beste uitslag van de partij ooit zijn. Coalitiepartner CDA verliest terrein en daalt van 19 naar 15 zetels. De drie partijen hebben samen 75 zetels, precies de helft van de Kamer. Forum voor Democratie verviervoudigde. Vier jaar geleden kreeg de partij van Thierry Baudet twee zetels, nu lijken dat er acht te worden.

GroenLinks likt haar wonden. De partij daalt van veertien naar zeven zetels. De SP ging van veertien naar negen zetels. Ook de PVV van Geert Wilders daalde iets, van twintig naar zeventien zetels. De PvdA blijft op negen zetels staan, het slechtste resultaat uit de geschiedenis van de partij. Drie partijen komen nieuw in de Kamer. JA21 staat in de voorlopige prognose op vier zetels, Volt op drie en de BoerBurgerBeweging op 1.

Sylvana Simons van BIJ1 leek bij de exitpolls ook in de Kamer te komen, maar dat lijkt een steeds moeilijker verhaal te worden nu de meeste uitslagen binnen zijn.

06.00 - VVD domineert de verkiezingen in Brabant
De VVD wint in bijna alle gemeenten in Brabant de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Dat is de stand van zaken op donderdagmorgen rond zes uur, toen in 54 van de 61 Brabantse gemeenten de stemmen waren geteld. In 2017 kleurde Brabant al bijna helemaal VVD-blauw. Er waren drie uitzonderingen: in Rucphen won toen de PVV, het CDA was de grootste in Sint Anthonis en de SP bleef heer en meester in Boxmeer. De VVD nam dit jaar definitief Sint Anthonis en Boxmeer in. De liberalen moesten in Rucphen de PVV nog voor laten gaan.

05.45 - 54 van de 61 gemeenten geteld
Er ontbreken nog zeven Brabantse gemeenten om de verkiezingsuitslag compleet te maken. Onder meer Eindhoven en Oss hebben de stemmen nog niet allemaal geteld.

05.20 - Ook in Helmond is de VVD het grootst, PVV tweede partij
De VVD is de grootste in Helmond. De partij van Mark Rutte kreeg bij de Tweede Kamerverkiezingen 23,9 procent van de stemmen. In 2017 was dat nog 21,0 procent.

04.55 - Twee derde inwoners Grave ziet aansluiting bij Land van Cuijk wel zitten
Zo'n tweede derde van de inwoners van de gemeente Grave ziet samengaan met buurtgemeentes in de nieuwe fusiegemeente Land van Cuijk wel zitten. Dat blijkt uit de inwonersraadpleging over de bestuurlijke toekomst van de gemeente Grave.

04.30 - Hans Smolders gaat voor Forum voor Democratie de Tweede Kamer in
De Tilburgse politicus Hans Smolders gaat voor Forum van Democratie de Tweede Kamer in. De Tilburgse politicus staat als vierde op de kandidatenlijst. In de tweede exitpoll staat Forum op acht zetels.

04.10 - 50 Brabantse gemeenten geteld
In 50 van de 61 Brabantse gemeenten zijn de stemmen geteld en in 49 daarvan heeft de VVD gewonnen. Uit onder meer Eindhoven en Oss is nog geen uitsluitsel binnen.

04.00 - Voorlopige prognose ANP: VVD grootste (36), D66 tweede (24)
De VVD heeft bij de landelijke verkiezingen verreweg de meeste stemmen gekregen en komt met 36 zetels in de Tweede Kamer. D66 maakt een flinke sprong. De partij van Sigrid Kaag behaalt 24 zetels. Dat is vooralsnog 3 zetels minder dan de eerste exitpoll van Ipsos, die onderzoek deed voor de NOS.

Dat blijkt uit een voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP, dat is gebaseerd op het tellen van 63 procent van de stemmen. Amsterdam, Utrecht en Den Haag zijn hierin meegeteld. Rotterdam nog niet.

Forum voor Democratie krijgt naar verwachting 8 zetels en wordt daarmee groter dan GroenLinks. Die laatste krijgt 7 zetels. De PVV wordt de derde partij met 17 zetels. Het CDA krijgt 15 zetels.

03.50 - BIJ1 volgens voorlopige prognose ANP toch niet in Tweede Kamer
BIJ1, de partij van Sylvana Simons, haalt vermoedelijk toch geen zetel voor de Tweede Kamer. Dat blijkt uit de voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP. Volgens exitpolls van Ipsos, die onderzoek deed voor de NOS, kon de partij wel rekenen op een zetel. Ipsos hanteerde een foutenmarge van twee zetels.

De voorlopige prognose is gebaseerd op 63 procent van de stemmen. De stad Rotterdam is hierin nog niet meegenomen. Amsterdam, Utrecht en Den Haag wel na telling van het grootste deel van de stemmen.

BIJ1 zet zich in voor "radicale gelijkwaardigheid". Simons, lang bekend als presentatrice, sloot zich eerst aan bij DENK. Na onenigheid daar richtte ze haar eigen partij op, die toen nog Artikel 1 heette. In 2017 haalde ook die partij geen zetels tijdens de Tweede Kamerverkiezingen.

03.24 - VVD wint verreweg de meeste gemeenten
Nog lang niet alle uitslagen zijn binnen, maar de VVD is al in meer dan 200 gemeenten de grootste partij geworden. In meerdere gemeenten nam de partij van premier Mark Rutte de koppositie over van een andere partij. De voorsprong is niet meer in te halen, de VVD wint opnieuw de meeste gemeenten.

03.00 - 40 gemeenten geteld
Er zijn inmiddels 40 van de 69 gemeenten geteld. De VVD is overal in Brabant de winnaar, op Rucphen na. Daar won de PVV.

02.55 - VVD grootste in Den Bosch, D66 wint fors
In de gemeente Den Bosch is de VVD wederom de grootste partij geworden, met 23,7 procent van de stemmen. Bij de vorige verkiezingen vier jaar geleden was dat 22,8 procent. Wel is de afstand tussen de VVD en D66 kleiner dan tijdens de vorige verkiezingen. D66 krijgt nu 18,6 procent van de stemmen in Den Bosch. Dat was 14,2 procent de vorige keer. Ook Forum voor Democratie wint. De partij van Thierry Baudet krijgt daar 4,4 procent van de stemmen. In 2017 was dat 1,6 procent.

Ook in Den Bosch vielen de klappen bij de SP, CDA en GroenLinks. De SP ging van 10,7 procent naar 7,2 procent. Het CDA gaat van 9,7 procent naar 6,7 procent. GroenLinks verliest fors: van 10,7 procent naar 6,1 procent. De PVV verliest ook stemmen en gaat van 14,5 procent naar 12 procent.

02.50 - VVD blijft grootste partij in Tilburg, D66 is de tweede partij
De VVD is opnieuw de grootste partij geworden in Tilburg. D66 bleef de tweede partij van de tweede gemeente in Noord-Brabant. Het verschilde halveerde ongeveer. Vier jaar geleden kreeg de VVD 20,1 procent van de Tilburgse stemmen en D66 14,8. Nu stemde 21,5 procent van de Tilburgers op de VVD en 18 procent op D66. De PVV zakte van 13,6 naar 10,3 procent. Ook GroenLinks en SP verloren terrein. Forum voor Democratie steeg van 1,6 procent naar 5,5 procent. Volt kreeg 3,1 procent van de stemmen in de studentenstad.

02.40 - PVV blijft grootste partij in Rucphen, maar levert wel in
De PVV is in de Brabantse gemeente Rucphen de grootste partij gebleven, maar in vergelijking met vier jaar geleden heeft de partij van Geert Wilders wel ingeleverd. De PVV kreeg 30,9 procent van de stemmen tegen 38,9 procent in 2017.

De VVD is in Rucphen de grootste stijger met 25 procent van de stemmen, een winst van 5,4 procent in vergelijking met vier jaar geleden. Daarmee is de VVD de tweede partij. Rucphen werd daarmee de eerste Brabantse gemeente waar de VVD niet won.

02.25 - 28 gemeenten geteld
Rond halfdrie zijn de stemmen in 28 van de 61 gemeenten in Brabant geteld. De VVD is in al die gemeenten de winnaar van de verkiezingen geworden. Ook in Den Bosch.

02.00 - Nog altijd alleen maar VVD
Om 02.00 uur zijn de uitslagen van 19 Brabantse gemeenten, waaronder ook Breda, bekend en nog steeds is de VVD overal de winnaar.

01.18 - VVD wint ook in Goirle, Bladel en Geertruidenberg
De Brabantse kleurenmap is nog altijd strikt blauw. Ook in de gemeenten Goirle, Geertruidenberg en Bladel konden de PVV, D66 en het CDA de liberalen niet van de winst afhouden.

01.10 - Geen verrassingen in Loon op Zand en Geldrop-Mierlo
Twee nieuwe uitslagen binnen en wederom een bekende winnaar. Ook in Loon op Zand en Geldrop-Mierlo is de VVD de winnaar. De PVV en D66 worden in Loon op Zand tweede en derde, in Geldrop-Mierlo D66 en PVV.

01.00 - VVD wint ook in Steenbergen en Alphen-Chaam
Zeven van de 61 gemeenten geteld en zeven keer winst voor de VVD, ditmaal in Steenbergen en Alphen-Chaam. De PVV en D66 complementeren het 'podium' in Steenbergen en in Alphen-Chaam zijn het CDA en de D66 de nummers twee en drie.

00.55 - Ook winst voor VVD in Gilze en Rijen
Vijfde gemeente, vijfde dezelfde winnaar. Ook in Gilze en Rijen is de VVD de grootste partij gewonnen met 27,7 procent (+3,9). D66 werd met 13,5 procent van de stemmen de tweede partij, gevolgd door de PVV.

00.45 - Brabant kleurt vooralsnog blauw
Valkenswaard rapporteert als volgende Brabantse gemeente de verkiezingsuitslag en ook daar is de zege voor de VVD. De PVV levert iets in maar blijft de nummer twee. Het brons is voor D66 met een winst van drie procent.

00.43 - VVD ook de grootste in Asten
De VVD heeft ook in Asten de verkiezingen gewonnen. Verder zijn er fraaie resultaten voor Forum voor Democratie (+2,9%), D66 (+2,7%) en de Boeren Burger Beweging (binnen met 2,6%).

00.25 - VVD de winnaar in Sint-Anthonis
Ook de cijfers uit Sint-Anthonis zijn binnen. Ook daar wint de VVD, gevolgd door het CDA (weliswaar 6,4 procent minder stemmen dan in 2017) en D66 (+3,1%).

23.55 - Baarle-Nassau eerste Brabantse gemeente met verkiezingsuitslag
Baarle-Nassau heeft de Brabantse telrace gewonnen. Als eerste Brabantse gemeente maakte het de verkiezingsuitslag bekend. De VVD won, gevolgd door het CDA en de PVV. De Brabantse verkiezingsuitslagen zijn hier te vinden.

23.50 - Ploumen had op meer gehoopt maar blijft knokken
PvdA-leider Lilianne Ploumen had op "meer gehoopt" na de "energieke campagne" van de sociaaldemocraten. De partij blijft volgens een exitpoll van Ipsos op negen zetels staan. "Vanaf morgen schouders eronder", aldus Ploumen

Ze werd zo'n twee maanden geleden partijleider. Zij volgde Lodewijk Asscher op die opstapte vanwege de toeslagenaffaire. Ze heeft niet kunnen profiteren van het verlies bij de linkse concurrenten SP en GroenLinks.

23.40 - GroenLinks-leider Klaver: deze nederlaag doet pijn
De Roosendaalse GroenLinks-leider Jesse Klaver noemt zijn verkiezingsnederlaag "pijnlijk", maar wil er nog geen conclusies aan verbinden. "Het is nog te vroeg voor allerlei analyses." Hij wil wel aanblijven als fractievoorzitter.

Klaver denkt vooral aan zijn fractie in de Tweede Kamer, die nu nog uit veertien mensen bestaat maar volgens de exitpolls straks nog maar uit acht. "Deze uitslag betekent ook dat collega's niet terugkomen, en dat doet pijn." Verliezen hoort erbij in de politiek, benadrukt Klaver. Maar: "het is wel even wennen".

23.36 - VVD leidt de dans in Meierijstad
In de gemeente Meierijstad (Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode) zijn de uitslagen van 28 van de in totaal 67 stembureaus bekend. De VVD leidt de dans.

23.30 - Marijnissen is teleurgesteld, maar denkt niet aan aftreden
SP-leider Lilian Marijnissen uit Oss is teleurgesteld over de verkiezingsuitslag, maar is optimistisch voor de toekomst. Het is opnieuw een nederlaag voor Marijnissen die sinds 2017 leiding geeft aan de partij. Maar aan opstappen denkt ze niet.

De partij verliest volgens de exitpoll zes zetels en komt daarmee uit op acht zetels. Marijnissen had op "meer gehoopt en verwacht". Volgens haar zijn SP-thema's als zorg en de toeslagenaffaire minder in beeld gekomen door de coronacrisis.

23.15 - Rutte: voor de hand dat VVD en D66 praten over formatie
Het ligt "zeer voor de hand" dat VVD en D66 gaan praten over de formatie, dat zegt VVD-lijsttrekker en demissionair premier Mark Rutte in een reactie op de exitpoll. Daaruit zou blijken dat zijn VVD op 36 zetels uitkomt en D66 groeit van 20 naar 27 zetels. De twee grootste partijen moeten het voortouw nemen, vindt Rutte.

CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra zei ook al dat de startfase van de formatie vooral aan die partijen is. Maar Rutte wil "ook heel graag samenwerken met het CDA". Verder wil de VVD-leider niet te veel vooruitlopen op de formatie. De lijsttrekkers komen donderdagmiddag bij Kamervoorzitter Khadija Arib om over het formatieproces te praten. Rutte hoopt dat er snel stappen worden gezet. Hij benadrukte al eerder dat hij hoopt op een snelle formatie, zodat een nieuw kabinet de coronacrisis kan aanpakken.

23.05 - D66-voorzitter Spierings dolblij met historische zege
Anne-Marie Spierings, de Brabantse voorzitter van D66, reageert euforisch op de enorme zege van de partij. “We hadden stiekem wel gehoopt boven de twintig zetels uit te komen, maar op de 28 zetels in de exitpolls hadden we niet gerekend,” aldus Spierings. Het hoogte aantal zetels dat de partij ooit haalde was 24. “Als dit de einduitslag wordt dan is dat voor onze partij een historisch moment.”

LEES OOK: D66-voorzitter Anne-Marie Spierings danst, juicht en springt

23.00 - Rutte is 'supertrots' op winst VVD en feliciteert D66
Demissionair premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte is "supertrots" op de winst die zijn partij volgens de exitpolls boekt. Dat zegt hij in een korte reactie op de eerste voorspellingen, waaruit zou blijken dat zijn partij waarschijnlijk groeit naar 36 zetels, van 33 zetels in 2017.

Hij feliciteert ook Sigrid Kaag met "de enorme overwinning van D66 en alle nieuwkomers". Hoewel hij blij is met het behaalde resultaat, ligt er vooral een enorme taak op het huidige én het nieuwe kabinet te wachten, zegt Rutte." Nu weer aan het werk, er staat ons heel veel te doen."

Daarnaast sprak hij zijn ambitie uit om bestaande achterstanden in de zorg weg te werken en problemen op te lossen voor de middenklasse. "Nederland moet terug naar waar we horen te zijn: een van de best presterende landen ter wereld."

22.52 - CDA-leider Hoekstra teleurgesteld: formatie nu aan VVD en D66
CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra vindt het na een "teleurstellende uitslag" voor zijn partij aan de winnaars van de verkiezingen om naar een nieuw kabinet te kijken. Het is "aan VVD en D66 om daar verantwoordelijkheid te nemen". Zijn partij verliest ongeveer vijf zetels, volgens de exitpolls. Of het CDA ook aanschuift bij de formatiebesprekingen, wil Hoekstra nog niet zeggen. Het CDA moet zich eerst buigen over het zetelverlies.

22.47 - Kaag: uitslag legt grote verantwoordelijkheid op D66 en op mij
De verkiezingswinst van D66 legt "een grote verantwoordelijkheid" op de partij, zegt politiek leider Sigrid Kaag. "Ik zie het vertrouwen dat wij als D66 hebben gekregen als een bevestiging dat wij als enige progressieve partij invloed hebben gehad de afgelopen jaren", aldus Kaag. "Met dat vertrouwen gaan we serieus om."

Tegelijkertijd ziet Kaag de noodzaak tot samenwerking, ook met de VVD van demissionair premier Mark Rutte die eveneens winst heeft geboekt. Het beleid moet "progressiever, eerlijker en groener" dan de afgelopen vier jaar, zegt zij. Maar: "we zullen rekening moeten houden met onze partners".

22.45 - Winst voor rechtse partijen volgens exitpoll
Ondanks verlies voor PVV en CDA hebben de rechtse partijen bij de Tweede Kamerverkiezingen terrein gewonnen ten opzichte van vier jaar geleden. Dat valt op te maken uit een tweede exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS. Het onderzoeksbureau hanteert een foutmarge van 2 zetels.

De VVD van premier Mark Rutte krijgt er volgens de peiling 3 zetels bij en komt op 36. Forum voor Democratie van Thierry Baudet verviervoudigt het huidige zetelaantal tot 8 en JA21 van Joost Eerdmans debuteert in de Kamer met 3 zetels. Het CDA daarentegen levert 5 zetels in en komt op 14, terwijl de PVV van 20 naar 17 zakt. De SGP behoudt haar huidige aantal van 3 zetels.

Rechts kan daarmee rekenen op een ruime Kamermeerderheid. Samenwerking ligt evenwel niet voor de hand. Zowel VVD als CDA ziet samenwerking met de PVV of FVD niet zitten. Bovendien lijkt het onwaarschijnlijk dat Baudet en Eerdmans met elkaar in zee willen. Laatstgenoemde stapte vorig jaar met slaande ruzie op bij FVD.

22.43 - Wilders: liever 20 zetels of meer gehad, maar verlies is beperkt
PVV-leider Geert Wilders had "op meer gehoopt dan die zeventien zetels" waar de exitpoll voor zijn partij vanuit gaat. Maar de grootste oppositiepartij heeft volgens Wilders slechts "licht verloren". Dat VVD en D66 hebben gewonnen, betekent ook dat Wilders zich erbij neerlegt dat hij weer de oppositie in gaat.

"Bedankt aan die toch weer 1 miljoen kiezers die op de PVV hebben gestemd", zei Wilders in reactie op de exitpoll. Hij hoopt dat er nog een zetel zijn kant op valt, waardoor hij toch "in de buurt van die twintig blijft". Ook met zeventien of achttien zetels blijft hij relevant. Het verlies is bovendien beperkt, vindt Wilders. Desgevraagd zegt hij dat Forum voor Democratie "zeker wat zal hebben afgesnoept". Die partij groeit volgens de exitpoll van twee naar acht zetels.

Wilders feliciteerde de winnaars Mark Rutte (VVD) en Sigrid Kaag (D66). Hij gaat ervan uit dat de liberale partijen, samen met het CDA, de coalitie gaan vormen.

22.42 - Opkomst in Tilburg

22.40 - Opkomst in Hilvarenbeek 84.8%

22.21 - BBB over zetel in exitpolls: we hebben er altijd in geloofd
Caroline van der Plas, lijsttrekker van de BoerBurgerBeweging (BBB) is "gigablij" met de eerste exitpolls, waarin haar partij met een zetel in de Tweede Kamer komt. Ze hoopt op nog een tweede zetel.

22.06 - Opkomst volgens exitpoll hoger dan bij vorige verkiezingen
De opkomst bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer komt volgens een aangepaste exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS uit op 82,6 procent. Daarmee zou het de hoogste opkomst zijn sinds 1986 toen bijna 86 procent van de stemgerechtigden kwam opdagen. Bij de laatste verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017 was de opkomst 81,9 procent.

21.51 - Stemwijzers vaker geraadpleegd dan bij vorige stembusgang
De websites van kieswijzers zijn de laatste dagen veel geraadpleegd. Zo is de Stemwijzer van voorlichtingscentrum ProDemos voor deze verkiezingen 7,8 miljoen keer gebruikt. "Dat is een nieuw record. Het liep knetterhard", aldus een woordvoerder. Bij de vorige verkiezingen voor de Tweede Kamer in 2017 werd de Stemwijzer 6,8 miljoen keer ingevuld. Dat was toen ook al een record.

Lees hier het eerdere liveblog over de verkiezingen van vandaag terug.