We moeten sneller en vooral meer vaccineren, zeggen artsen en deskundigen. Dat klinkt mooi, maar is het ook haalbaar? Het is niet alleen moeilijk om aan de hoeveelheden coronavaccin te komen, maar er ontstaan ook andere ingewikkelde problemen.

Als het goed is, neemt Bioconnection volgende maand een nieuwe, tweede vullijn in gebruik. Van deze nieuwe band kunnen 100.000 flesjes per dag rollen. Althans, dat is de bedoeling. Als het bedrijf de flesjes gaat vulllen met een COVID-vaccin, dan krijgt Bioconnection de benodigde spullen voorlopig nog geleverd. Wordt het een ander medicijn, dan is creativiteit geboden.

Willemse houdt een grote plastic zak met heel veel snoertjes omhoog. Het is een zogenoemde vulset. "Die wordt compleet met vulnaaldjes voor in de flacons aangeleverd. We hangen deze zak in onze machine en klaar is Kees. Normaal gesproken dan, want nu zijn deze zakken bijna niet meer leverbaar." Willemse koopt nu alle minuscule onderdeeltjes los in, om het vervolgens als een soort LEGO-set in elkaar te zetten.

"Het kan allemaal hoor, maar het kost tijd, menskracht en ook moeten we weer opnieuw aantonen dat alles steriel wordt geproduceerd." En de vulsets zijn schaars, maar de grote vulzakken waar de bulk aan product in gaat, zijn nog veel schaarser. "Die zakken zijn helemaal niet meer te krijgen. Een wachttijd van anderhalf tot twee jaar. Wij vallen dus weer terug op de techniek van vroeger: grote roestvrijstalen vaten."

De Wereld Gezondheidsorganisatie WHO waarschuwt voorzichtig al voor een tekort aan andere medicijnen, zegt Willemse. "Als er maar een beperkte hoeveelheid materialen is en je zet die in voor COVID, dan zijn ze dus niet beschikbaar voor andere medicijnen. Zo simpel is het. Het is een probleem dat er echt aan zit te komen."

Of de huidige aanpak wel of niet verstandig is, daar wil Willemse geen uitspraken over doen. "We hebben op dit moment een pandemie en iedereen wil zo snel mogelijk een vaccin. Dan moet dat linksom of rechtsom worden geproduceerd."

Het sneller en vooral meer vaccineren wordt volgens Willemse nog lastig. "Het vaccin moet er natuurlijk wel zijn." En laat daar nou net nóg een grote hobbel op die weg liggen. Het vaccin wordt ontwikkeld in een laboratorium, legt Willemse uit. De hoeveelheden worden dan steeds een beetje meer opgeschaald, tot het op grote schaal kan worden gemaakt in die fabriek. Daarna wordt alle kennis en kunde overgedragen aan andere fabrieken.

"Twee fabrieken zijn nooit hetzelfde. Het proces om het vaccin te maken is ook nog eens bij een aantal vaccins een deels biologisch proces, daar komen beestjes, bacteriën bij kijken. Die beestjes gaan niet altijd precies doen wat jij had bedacht en zo kan het zijn dat hoeveelheden geproduceerd vaccin kunnen afwijken. Andere vaccins werken weer met bijvoorbeeld kleine vetbolletjes."

"Deze zogenaamde lipiden zijn wereldwijd schaars. Niemand had een jaar geleden bedacht dat we ineens miljarden vaccins moesten gaan maken. Dan heb je vervolgens je bulk vaccin en dan komt het volgende probleem om de hoek kijken: het afvullen. Ook daar moet zo'n fabriek weer helemaal op worden ingericht."

Alle goede inzet ten spijt, kunnen producerende bedrijven dus tegen allerlei technische problemen aan lopen die maken dat beloofde hoeveelheden uiteindelijk niet kunnen worden geleverd.

"Maar laten we vooral ook kijken naar de prestatie die er inmiddels is geleverd", zegt Willemse. "Een aantal werkende vaccins binnen een jaar. En al op grote schaal te produceren. Er wordt historisch gezien een topprestatie geleverd. Maar laten we vooral meer open zijn over hoe het werkt. Want die obstakels zijn er en daar is dus ook een verklaring voor. Als je te veel belooft, wordt de domper alleen maar groter."