Maar hoe bewaar je een beweging? Beschrijven, met plaatjes of video? Katja kiest voor iets unieks: een van mens op mens archivering. Dus professionele dansers slaan typische bewegingen van mensen in zich op.

In een speciaal daarvoor ingerichte ruimte in theater De Nieuwe Vorst werkt Katja met haar dansers. De ruimte is wit, met overal blokken waarop je kunt zitten. In de hoek liggen grote vellen papier waarop namen en bewegingen staan beschreven van mensen die al geïnterviewd zijn.

Katja’s dansers hebben met iedere deelnemer een uitgebreid interview, waarin ze vragen naar herinneringen en bewegingen. Die slaan ze tijdens het gesprek in zich op. Ik besluit me aan zo’n interview te onderwerpen. Lea Christensen uit Denemarken heeft gestudeerd aan de dansacademie van Fontys in Tilburg en is daarna bij Katja aan de slag gegaan.

Tijdens onze kennismaking, terwijl ik nog met Katja sta te praten, zie ik in mijn ooghoeken al dat ze bewegingen van me nauwgezet bestudeert en overneemt. Het zorgt ervoor dat ik me meteen al bewust ben van hoe ik sta en wat mijn houding is.

Dan gaan we zitten, tegenover elkaar. Maar de manier waarop ik ga zitten, valt haar al op. Op haar verzoek laat ik zien hoe ik loop en zelfs hoe ik in bed lig. Het is een wonderlijke ervaring om stil te staan bij zoiets onbewusts als je manier van bewegen en ik merk ook hoe intiem het eigenlijk is om dit te delen.

Maar Lea geeft ook terug. Ze vertelt me verhalen van mijn voorgangers. Zoals de intense ervaring van een man uit Syrië: “Hij kwam uit een stad die gebombardeerd werd. Er leefden straathonden die vlees aten van dode mensen die op straat lagen. Hij was doodsbang voor die honden. Op een dag zat hij op de scooter achterop bij zijn broer en ze werden door een groep honden achtervolgd. Ze probeerden in zijn voet te bijten. Op een gegeven moment sprong hij van de scooter af en alle honden bleven zijn broer achtervolgen.”

Met opengesperde mond volg ik het heftige verhaal en aansluitend vraagt Lea me: “Was er een moment in het verhaal dat je aan iets herinnerde?” Ik vertel haar dat het me herinnerde aan mijn eigen angst voor honden toen ik nog kind was. En terwijl ik dit vertel, registreert Lea mijn bewegingen en valt haar op hoe ik met mijn handen over mijn bovenbenen wrijf.

Sommige van mijn typische bewegingen doen haar denken aan mensen die ze eerder sprak. Als ze ziet hoe ik met mijn bovenlijf van voor naar achter schommel, vertelt ze over een man van 93 die ze sprak in Düsseldorf.

Het interview door Lea duurt een uur. Daarna vertelt Katja over haar beweegredenen voor dit unieke project: “We archiveren van alles, maar het meest persoonlijke van de mens, dat wat je karakteriseert, dat slaan we niet op, daar geven we geen aandacht aan”.

Het idee ontstond na een zeer persoonlijke gebeurtenis, het overlijden van haar vader: “Hij liet niets achter. Geen spullen, geen foto’s, geen huis: niets. Toen ik me dat realiseerde, dacht ik: hoe zou hij hier nu zitten? Ik bedacht me dat hij als hij nadacht vaak aan zijn hoofd krabde, tot bloedens toe. Toen bedacht ik me dat je iemands beweging ook als erfgoed kunt zien. Het is misschien wel het meest intieme dat je van iemand kunt bewaren. Door zijn beweging uit te voeren, blijft zijn erfgoed bewaard.”

Alle geïnterviewden zien na hun gesprek, in een vervolgafspraak, een speciaal op hun bewegingen geïnspireerde choreografie. Beelden van het interview en de choreografie die Lea maakte op basis van mijn bewegingen, zie je in de video bij dit artikel.

Katja’s dansers maakten al honderden interviews. Tot begin mei werken ze in De Nieuwe Vorst. Als je mee wilt werken en geïnterviewd wilt worden, kun je je aanmelden via haar website.