Sem (10) vond een echte kanonskogel in zijn tuin
Sem vond de kogel al een tijd terug, toen hij en zijn ouders net in hun nieuwe huis kwamen wonen. “Achter in onze tuin lag toen nog allemaal zand en er stond een boompje. Dat boompje gingen we eruit scheppen. En toen kwamen we wat hards tegen. En dat was deze kogel.”
"Dit is overduidelijk een kanonskogel. Een voorlader."
Hij wist niet meteen wat hij nou met die kogel moest, vertelt Sem. “Hij heeft een hele tijd in de schuur gelegen.” Maar nu is het tijd om uit te zoeken of het wel écht een kanonskogel is. En archeoloog Nico van der Feest die de foto’s krijgt, hoeft daar niet lang over na te denken. “Het is overduidelijk een kanonskogel”, vertelt hij. “Dit is een voorlader.” Een voorlader is een kanonskogel die, zoals de naam al zegt, voor in het kanon gestopt werd, voordat hij werd afgevuurd.
Maar hoe oud de kogel dan precies is, dat is lastiger vast te stellen. “Zulke kanonskogels zijn een hele tijd in zwang geweest”, vertelt de archeoloog. “Zo in de 15e en 16e eeuw werd ermee begonnen en die zijn ze heel lang blijven gebruiken. Maar het zou ook zomaar een kogel uit de 18e eeuw kunnen zijn."
Dat de kogel er nog relatief goed uitziet, is niet vreemd, vindt Van der Feest. “Dat heeft te maken met de omstandigheden waarin hij bewaard is gebleven. In wat voor grond hij zat, of hij onder het grondwater zat of niet, dat speelt allemaal mee.”
"4,2 kilo is een standaardmaat voor kogels uit de 17e en 18e eeuw."
Het belangrijkst om te bepalen van wanneer deze kogel dateert, is de diameter en het gewicht, legt de archeoloog uit. “In het begin had je allerlei formaten, werden die dingen gemaakt met wat er maar voor handen was”, vertelt Van der Feest. “Pas later kwam er een aantal standaard maten, omdat dat toch handiger was. Daar kun je dan wel wat uit afleiden.”
Sem heeft de kanonskogel al eens op een weegschaaltje gelegd. “Iets minder dan 4,5 kilo”, weet hij. Dat doet de archeoloog de oren spitsen. “Is het soms ongeveer 4,2 kilo? Want dat is een standaardmaat van een kanon dat in de 17e en 18e eeuw veel werd gebruikt!”
Uit welke eeuw de kogel ook precies afkomstig mag zijn, Sem is er in ieder geval blij mee. "Zo hé", reageert hij verrast. "Dat is wel heel leuk!"
