Waarom zit er vastgeplakte aarde boven een koolmezennestkast?
Op de foto van Coise Vos zie je een nestkast met boven de opening wat aarde en Coise is benieuwd wat de reden daarvan is. Die aarde is daar vastgeplakt door een boomklever. Boomklevers maken boven de invliegopening van zo’n nestkast soms een versterkt dakoverstek. Ze maken ook gebruik van oude spechtenholen, maar ook die bewerken ze. Allereerst hakken ze in die holte of metselen ze met modder de nestingang precies op maat. Dit doen ze zodat grotere vogels hier niet in kunnen. De bodem van al deze nesten bedekken ze met schilfers van dennenschors en dode blaadjes. Nu denk je vast dat door al dat geplak de naam boomklever is ontstaan, maar dat is niet zo. Boomklevers danken hun naam aan het feit dat ze zowel omhoog als omlaag over een boomstam kunnen kruipen.

Een gele gloed langs het kanaal in Oosterhout
Henk en Lili Gunst stuurden mij bovenstaande foto en schreven daarbij: "Op de dijk langs het kanaal in Oosterhout zien wij deze gele gloed. Is dit onkruid?” Onkruid is het zeker niet, we hebben hier te maken met raapzaad. Koolzaad lijkt hierop, dus moet ik altijd even goed kijken welke van de twee het is. Gelukkig weet ik dat koolzaad later bloeit dan raapzaad, dus ik ga ervan uit dat dit raapzaad is. Oorspronkelijk groeide raapzaad in het gebied rond de Middellandse Zee. Inmiddels is het hier een bekend landbouwgewas geworden en is het wat verwilderd. Raapzaad kan een meter hoog worden en kleurt de bermen van veel dijken van eind maart tot ongeveer begin april prachtig geel, zoals ook te zien is op de foto van familie Gunst.

Wat zijn dit voor zwarte insecten met hangende pootjes?
Op de foto hierboven van Willy Heesakkers zie je een zwart insect vliegen. Verderop zie nog meer zwarte puntjes. Hij vraagt zich af wat dit voor zwarte insecten zijn, met hun hangende pootjes? Ze zijn er massaal. Dat klopt, want de Maartse vliegen - ook wel rouwvliegen genoemd - komen in het begin van de lente altijd massaal tevoorschijn bij graslanden. Overigens maar een beperkte tijd. Het zijn zeer nuttige insecten, die helpen bij de bestuiving. Heel veel Maartse vliegen zie je zitten op bloeiende planten, maar ook op allerlei vruchtbomen zoals appelbomen en kersenbomen. Daarnaast kun je ze ook vinden bij lindebomen, in struiken en zelfs in bomen die vol zitten met honingdauw. Dit laatste is een afscheidingsproduct van bladluizen waar mieren ook dol op zijn. Overigens heten deze insecten weliswaar Maartse vliegen of rouwvliegen, maar het zijn geen echte vliegen. Ze behoren tot de muggensoort, maar steken niet.

Wat is dat toch voor een mooie gele plant in de tuin bij de speenkruiden?
Luc Aerts stuurde mij een foto waarop een mooie lange stengel van een plant te zien is, met op de kop een mooie gele bloem. Hij vraagt zich af om welke plant het gaat. Ik vermoed dat dit een bosgeelster is of een gekweekte variant daarvan. Maar ik ben niet zeker, want de bladeren van de plant zijn niet goed te zien. De bosgeelster is een voorjaarsbloeier en behoort tot de leliefamilie. In de Nederlandse natuur is dit een vrij zeldzame plant. Deze tref je vaak aan in combinatie met elzenbomen en de inlandse vogelkers.

Een tuin vol vliegjes
Op de bovenstaande foto van Arno Bongers zie je een insect met twee vleugels, een langwerpig lichaam en bij de kop twee mooie pluimpjes. We hebben hier te maken met een van de vele dansmuggen. Dansmuggen - ook wel vedermuggen genoemd vanwege de mooie pluimpjes - behoren tot de muggenfamilie, maar steken niet. Het zijn dus onschuldige insecten die in rusthouding herkenbaar zijn aan de grote witte vleugels en de pluimpjes of veerachtige uitsteeksels op de kop. Het zijn geen grote insecten, ze worden maximaal tien millimeter lang. Na de ei-afzetting in het water komt er uit dit ei een rode muggenlarve. Deze rode muggenlarve is zeer nuttig als voedsel voor heel veel vissoorten en amfibieën. De volwassen dansmuggen zijn een kostje voor vogels.

Duizend dansende muggen
Op de video van Vroege Vogels hierboven zie je een gigantische zwerm dansmuggen, die massaal uitvliegen. Wees niet bang als je zo'n zwerm tegenkomt, want deze muggen steken niet. Het filmpje is van Robert Hartog.

Waarom ringen mensen vogels?
Op de foto hierboven zie je een vogel met de naam zwartkop. Aan de poten zie je een ring. Yvonne Rommelaars wil weten of het ringen van vogels gebruikelijk is. Dit is inderdaad iets wat in heel de wereld gebeurt, dus ook hier. Vogels worden geringd om er achter te komen hoe de vogeltrek verloopt, of er sprake van migratie is, wat de sterftegraad is, hoe oud een vogel wordt, wat de voedselgewoontes zijn enzovoorts. Al die verzamelde gegevens geven ons een beter inzicht in het gedrag van vogels. Dit kan leiden tot een betere bescherming of een andere inrichting van een biotoop. De ring is voorzien van een uniek identificatienummer en een contactadres. De ring is gemaakt van metaal of kunststof.

Geen larve van een kever, maar een larve van een wapenvlieg
We zijn er uit! Kort geleden plaatste ik bovenstaande foto met de vraag wat voor larve hier gefotografeerd is. Twee mensen hebben gereageerd, onder wie Lennard van de Laar. Het blijkt geen larve van een kever, zoals ik vermoedde, maar de larve van de wapenvlieg.

Volgens Lennard gaat het om een harige langsprietwapenvlieg. Hij stuurde mij ook een Wikipedia-link met de volgende tekst: “Wapenvliegen zijn bloembezoekers met een lengte die kan variëren van twee tot dertig millimeter. De kleinste soorten vindt men onder de speldenknopjes. De zeldzame kalklangsprietwapenvlieg is met een lengte van twaalf tot zestien millimeter de grootste wapenvlieg die in Nederland voorkomt. Bij de mannetjes raken de bolvormige facetoogen elkaar boven op de kop terwijl de ogen bij de vrouwtjes meestal van elkaar gescheiden zijn.” Zie foto van een prachtwapenvlieg, Rutger Barendse voor Saxifraga.

Natuurtip
Tot en met 30 april vind in het Van Gogh Nationaal Park de landschapstriënnale 2021 plaats. Gedurende de hele maand is hier van alles te doen, maar vanwege het coronavirus vooral online. Het programma vind je hier.

Tips voor het planten van bomen en struiken
Veel mensen zijn nu het lente is al een tijdje in hun tuin aan het werken. Voor hen heb ik een mooie tip, als ze nog bomen willen planten. Het Platform Kleine Landschapselementen heeft 'De Landschapswijzer' uitgegeven. Dit handboek biedt onder meer een overzicht van de bomen en struiken die in de provincie voorkomen. Dit komt van pas als je landschapselementen wil aanleggen in agrarisch gebied, maar ook als je bomen wil planten in je tuin.

De Landschapswijzer is online te bekijken en te downloaden als interactieve pdf. Op de website van Landschap Erfgoed Utrecht is extra informatie te vinden over onder meer het planten van bomen, fruitrassen en vind je informatie over subsidies.