Er zitten slakken tussen de lavendel, is dat erg? Frans Kapteijns antwoordt
Slakken tussen de lavendel, is dat erg?
In de hand van Jamie Janssen zie je twee slakken. Hij wil graag weten wat voor slakken dit zijn en of ze kwaad kunnen bij de lavendel. De slakken die hij in zijn hand heeft, hebben een typisch bruin huisje en zijn redelijk groot: zo’n veertig millimeter. We hebben hier te maken met de segrijnslak, die ook wel kleine wijngaardslak wordt genoemd. Om de huisjes te behouden heeft deze slak kalk nodig. Die kalk halen ze uit de bodem, maar ook van kalkpleisters bij oude gebouwen. Segrijnslakken zijn net zoals wijngaardslakken eetbaar. Segrijnslakken kunnen lastig zijn in je tuin, want zij eten jonge groene planten en scheuten. Wat oudere planten en dode planten eten ze zeker veel minder. Je kunt ze bestrijden door ze op te eten of je kunt kijken op de website van Biocontrole.
Europese hoornaar?
Op de foto die Joleen van Rooy mij stuurde, zie je twee aan elkaar geplakte insecten. Naast hun mooie zwartgeel gebandeerde achterlichamen hebben deze insecten een zwart gele kop, bruine vleugels en zwarte wespachtige voelsprieten. We hebben hier te maken met parende hoornaarvlinders. Joleen dacht aan hoornaars. Dat is heel logisch, want deze vlinders hebben de kleuren aangenomen van hoornaars. Dit is een manier om zich te verdedigen en dat heet mimicry, nabootsing. Aan de bruine vleugels kun je echter zien dat dit geen wespachtige is, want bij wespen zijn die doorzichtig. Daarnaast paren vlinders zo en wespen niet. Op de foto is goed te zien dat het vrouwtje groter is dan het mannetje, dat onderaan hangt. Na het paren leggen de vrouwtjes hun eitjes in populieren of wilgen, want deze rupsen eten alleen van deze bomen.
Is dit een sprinkhaanachtige?
Op de foto van Auke van Veen zie je een zwartgeel insect met oranje poten en wespachtige voelsprieten. Auke vroeg zich af of dit een sprinkhaanachtige is. Dat is dit insect zeker niet. Wel doet dit insect net als de hoornaarvlinder aan mimicry. Er wordt dus een wesp nagebootst. We hebben hier te maken met de kleine wespenboktor. Veel mensen schrikken bij het horen van de naam boktor, maar dat hoeft niet. De meeste van deze insecten zijn ongevaarlijk voor ons. Zeker deze kleine wespenboktor. De volwassen dieren eten vooral stuifmeel. Soms eten de vrouwtjes ook een ander insect op. Je hoeft ook niet bang te zijn dat de larven van iets aan je huis doen, want die leven in en eten vooral van rottend loofhout. Het meest zie je ze in beuken, maar soms ook in dode bomen die door schimmels zijn aangetast.
Wat is dit gele spul, bloemkool?
Op de werkelijk mooie foto die Anny van Breda mij stuurde, zie je op een boomstam een gele substantie. Anny wil weten wat dit voor iets is. We hebben hier te maken met een van de myxomyceten, ook wel slijmzwammen genoemd. Dit is heksenboter. Myxomyceten behoren niet tot het rijk van de zwammen of schimmels, maar vormen een apart rijk. Heksenboter is normaal van boven eierdooiergeel en deze slijmzwam komt vooral voor op dood hout. Heksenboter voedt zich voornamelijk met micro-organismen. Slijmzwammen zijn zeker geen zwammen, want die verplaatsen zich niet en dat doen slijmzwammen wel. Dit is ook heel mooi te zien op de foto van Anny van Breda, want daar waar de heksenboter gelegen heeft zie je nog wat wittig weefsel. Dit is hier te zien aan de bovenkant.
Uitvliegende pimpelmezen
Jan de Schipper maakte bovenstaand filmpje van pimpelmezen die uitvliegen. Hij hoort ze nog in de buurt, roepend naar hun ouders. "Het kan dan ook heel vlug gaan, dat uitvliegen. Dit zie je in dit filmpje, want na vier minuten en 58 seconden zijn op dit filmpje negen jonge pimpelmezen weg uit het nestkastje.
Is het normaal dat een vrouwtje pimpelmees nieuwe eitjes legt bij half mislukt vorig legsel?
Bas Bastiaansen heeft in een nestkast waar pimpelmezen broeden iets vreemds waar genomen. Hij zag in dat nest tien eieren die allemaal uitgekomen zijn, maar er maar twee jonge pimpelmezen overgebleven. Tot zijn verbazing zag hij later dat er nieuwe eitjes bij zijn gelegd. Hij vraagt zich af of dit normaal is. De vraag is wat normaal is, want in principe willen alle dieren - dus ook pimpelmezen - nakomelingen krijgen. In het geval van pimpelmezen met een maximum van veertien. Mislukt het broeden en komt geen ei uit, dan leggen ze nieuwe eieren. In dit geval is het voor een groot deel mislukt. Ik kan me dus voorstellen, dat het vrouwtje een nieuwe poging waagde en dus eitjes erbij legde.
Glimmend 'ei' op berkenbast
Op de foto van Toon Cornelissen zie je op een berkenbast een soort ei geplakt zitten. Het 'ei' is aan de zijde van de berk geel en bovenop zie je een zilveren glans. Daarnaast is het 'ei' gebarsten en zie je een bruine substantie. We hebben hier te maken met het zilveren boomkussen, op het eind van de ontwikkeling. Ondanks dat het zilveren boomkussen een vrij algemene slijmzwam of myxomyceet is, is het een bijzonder ding. Het is namelijk een slijmzwam, maar het woord zwam binnen het woord slijmzwam klopt niet. Voorheen werd deze groep organismen ingedeeld in de orde van schimmels of zwammen, op basis van morfologische kenmerken. Met behulp van DNA is echter aangetoond dat slijmzwammen geen schimmels of zwammen zijn. Het zijn eerder dieren, omdat ze zich voortbewegen. Daarom vormen slijmzwammen tegenwoordig een apart rijk, net zoals het dierenrijk en het plantenrijk. Het zilveren boomkussen behoort dus tot het rijk van slijmzwammen of mycetozoa. Deze slijmzwam is kussenvormig en kan maximaal tien centimeter lang worden. De inhoud van het zilveren boomkussen is eerst wit, maar later chocoladebruin. De buitenkant van deze slijmzwam is in het begin zilverachtig wit, maar wordt ook chocoladebruin.
Eekhoorns
Waar hebben deze twee eekhoorns kleurverschillen? Op de prachtige foto van André van Drunen zie je twee hele mooie eekhoorns, maar ze zijn duidelijk anders van kleur dan normaal. Daar gaat de vraag van André ook over. Bij onze gewone of rode eekhoorn zijn kleurverschillen niet zo vreemd. Als je de beschrijving erbij pakt, kun je lezen dat de vachtkleur nogal kan variëren: van rood(oranje) tot kastanje- of donkerbruin en alles wat daartussen zit. Daarnaast is de linkse eekhoorn al in zomertenue en heeft de rechtse nog gedeeltelijk het wintertenue aan. Je ziet dat ook aan de oorpluimpjes, die zijn nauwelijks te zien. Overigens zou de rechtse ook een jonge eekhoorn kunnen zijn die nog de juiste kleur moet krijgen.
Natuurtip
Mensen met een graspollenallergie zullen de komende tijd steeds vaker klachten krijgen. Het blijft namelijk voorlopig droog en er komen steeds meer pollen van bloeiend gras in de lucht. Doordat het de komende dagen zonnig is en het steeds warmer wordt, zal het gras in de loop van komende week massaal in bloei komen te staan.
Ruim twee miljoen Nederlanders krijgen allergische klachten van het stuifmeel van grassen. Hieronder wat tips om de klachten wat te verminderen:
• Gebruik op tijd (preventief) hooikoortsmedicatie.
• Douche voor het naar bed gaan om pollen uit het haar te wassen en het kussen schoon te houden.
• Was kleding regelmatig en droog die niet in de buitenlucht.
• Houd ramen en deuren gesloten of gebruik pollenwerende horren.
• Gebruik een zonnebril. Hierdoor komt het stuifmeel minder makkelijk in de ogen terecht.
• Vermijd lichamelijk inspannende activiteiten in de buitenlucht.
• Draag op zonnige dagen ook buiten een mondkapje.