Hangranaten bij iemand zijn voordeur. Helaas zijn dat bekende methodes geworden in de onderwereld om iemand een lesje te leren. Ze hoeven niet te ontploffen om schade aan te richten.

In Roosendaal zagen we het een tijdje terug nog. Een explosief voorwerp aan de voordeur, goed zichtbaar, hulpdiensten erbij, huizen ontruimd, EOD en veel ophef. En een serieus politieonderzoek dus. Zelden vinden ze de dader, vrees ik. Donker geklede gastjes op een scooter die ergens anders overstappen. Een handgranaat voor je deur is verschrikkelijk.

Wat minder voorkomt is dat iemand steeds maar weer doelwit is en keer op keer een bom voor de deur cadeau krijgt. In Breda is er een ondernemer die dat al sinds oktober meemaakt. Een vijand heeft het op hem gemunt. En niet omdat hij en zijn familie een bakkerij en autobedrijf runnen.

Maar er gaan verhalen rond dat hij in de onderwereld een prominente rol speelt. En iemand wil geld van hem. Waarschijnlijk heel veel geld. Dat is het verhaal van politie en justitie. Om de druk op te voeren leggen onbekenden steeds die handgranaten neer op zijn terrein. Met als boodschap? Tja, vul maar in. De volgende ontploft? Wie zal het zeggen.

Zo'n handgranaat wordt vaak gebruikt. Hij is goedkoop en vrij makkelijk te krijgen. En het ding heeft een afschrikwekkend effect. Het is een pressiemiddel. Alleen neerleggen is vaak al voldoende. Het effect is heftig. Paniek, ontruiming en je komt in het nieuws. En zo schijnen alle schijnwerpers op je. Ongewild.

Want als je crimineel bent, en een deel van de handgranatenontvangers is dat, dan kom je volop in beeld. Bijvoorbeeld van de recherche die met je gaat praten en vraagt wie het kan zijn en waar het over gaat. Een echte crimineel laat natuurlijk nooit het achterste van zijn tong zien. Een beetje boef zal niet zeggen:

"Dat heeft die en die gedaan, omdat hij zegt dat ik 600 kilo coke van hem heb gejat. Je kunt die en die vinden op dat adres. En hij heeft ook wapens en vrienden en die wonen daar."

Er mogen dan weinig regels zijn in de onderwereld, dit is er eentje: je mag niemand verraden, zeker niet aan de politie. Populair gezegd: wie praat die gaat. En dan heb je echt de poppen aan het dansen. Zwijgen is dus wat er gebeurt.

De bedreigingen houden dan meestal niet zomaar op. In de Bredase zaak speelt dat zwijgen een duidelijke rol. Zoals te verwachten bij verdachten. Maar ook de slachtoffers vertellen niet alles. Of zoals de politie meldde bij de arrestatie van vier verdachten in die zaak:

"Een lastige bijkomstigheid voor de speurders is dat bij dit soort intimidatiepraktijken slachtoffers en getuigen niet of niet volledig medewerking verlenen, hetgeen de opsporing van de daders bemoeilijkt."

Dat is begrijpelijk vanuit een boef gezien. Maar vervelend voor de politie, en de samenleving dus. Want je wil toch graag voorkomen dat steeds weer die handgranaten opduiken op de openbare weg. Stel je voor dat kinderen het ding pakken.

Die vrees leeft ook bij de overheid zelf die de taak heeft de samenleving te beschermen tegen gevaren. De burgemeester, die toeziet op de openbare orde in het specifiek. De gemeente beslist dan altijd om ‘de loop naar bepaalde adressen’ eruit te halen zolang de kust niet veilig is.

En hoe krijg je geen publiek meer op de doelwitten? Je sluit alles. Daarmee treft de overheid je nog eens extra. Want je zaak of huis gaat dicht voor onbepaalde tijd. En wat moet je dan? Hoe vrij ben je dan nog?

Dat effect kan al het simpele doel zijn van een handgranatenlegger. Treiteren, iemand (financieel) slopen én zijn imago en naam in een kwaad daglicht stellen. Afbreken.

Ik denk alleen dat een doelwit boos wordt en niet stil blijft zitten. Een beetje boef gaat zélf op zoek naar de mensen die hem dit aandoen. En dat maakt het extra onheilspellend. Het kan uit de hand lopen.