Je hebt van die gemeentenamen die voor zich spreken en die geen uitleg nodig hebben. Dat ligt anders bij Cranendonck. Alleen het tweede deel lijkt te maken te hebben met een van de kerkdorpen, Soerendonk.

‘Donk’ staat voor heuvel, maar die ‘Cranen’ dan? Die slaan op de aanwezigheid van kraanvogels in de tijd (rond 1250) dat er tussen Maarheeze en Soerendonk het kasteel ‘Cranendonck’ werd gebouwd. Deze vogel vond je ook terug in het wapen van deze toen nog zelfstandige gemeenten, die in 1997 met Budel, Budel-Dorplein, Budel-Schoot en Gastel opgingen in Cranendonck.

Terug naar het kasteel. Veel mensen weten niet dat het ruim drie eeuwen eigendom was van de Oranjes. Anna van Egmond, de eerste vrouw van Willem van Oranje, bracht het bij hun huwelijk in. ‘Baron van Cranendonck’ is mede daarom een van de vele titels van koning Willem-Alexander.

Dit (herbouwde) monument is nu een van de meest tot de verbeelding sprekende gebouwen van deze Kempengemeente. Het pand was ooit gemeentehuis van het toenmalig zelfstandige Maarheeze, wordt nu onder meer als trouwlocatie gebruikt én als tussenstop voor wandelaars of fietsers voor onder meer Natuurpark De Groote Heide.

Meer over Cranendonck:
Maar Cranendonck heeft veel meer in petto. “Als je kunt en wilt kijken en als je kunt en wilt zien, dan is alles even mooi.” Wijze woorden van Ben Saanen uit Budel-Schoot (64), die ooit bouwvakker was, maar al een jaar of tien bekendheid geniet door zijn vaak prachtige weerfoto’s. Ze worden onder meer door de NOS, de Belgische VRT en Omroep Brabant gretig geplaatst. Hij vertoeft zelf graag op de Gastelse Heide.

Budel-Dorplein oogt wat Waals en is genoemd naar de gebroeders Dor. Zij waren mede de grondleggers van de plaatselijke zinkfabriek, het huidige Nyrstar. De Dors lieten het dorp aanleggen voor hun aanvankelijk Belgische werknemers, inclusief voorzieningen en zelfs een prisonneke, een gevangenis. Zoals je in Best Batadorp en in Eindhoven het Philipsdorp hebt.

Cranendonck heeft geen aparte naam tijdens carnaval, de kerkdorpen wel. De gemeente telt ruim 21.000 inwoners, verspreid over ruim 78 vierkante kilometer. Topactrice Sylvia Hoeks is afkomstig uit Maarheeze.