Bij het nationaal monument in Vijfhuizen was dit jaar, net als vorig jaar, geen gezamenlijke herdenking. Er was een digitale herdenking, waarbij Maartje van Weegen de namen van alle 298 slachtoffers voorlas. Ook werd er gesproken door demissionair minister-president Mark Rutte en de voorzitter van de Stichting Vliegramp MH17.

Zeven jaar "klinkt als een lange tijd, maar dat is het niet", zei Rutte in een videoboodschap aan de nabestaanden van de ramp. "Ik kan me voorstellen dat er voor de meesten van u geen dag voorbij gaat dat u niet aan hen denkt, u hen niet mist, uw verdriet er niet is."

Door de rechtszaak tegen vier verdachten van de ramp 'komen alle herinneringen en emoties waarschijnlijk weer naar boven', aldus Rutte. Hij hoopt dat deze fase 'helend kan werken' en dat het 'recht extra kracht geeft'.

Anton Kotte uit Eindhoven is nabestaande en zit in het bestuur van de stichting. Hij verloor zijn zoon Oscar, schoondochter Miranda en kleinzoon Remco Kotte bij de ramp. Na zeven jaar is het verlies volgens hem nog 'moeilijk te verteren'. "Er zijn telkens weer momenten dat je ze mist. Nog afgezien van wat zij de afgelopen zeven jaar allemaal gemist hebben."

Hij vindt de herdenking dit jaar extra zwaar, niet alleen vanwege de coronamaatregelen. "De herdenking krijgt in deze tijd extra lading door het strafproces. Iedereen gaat er maar vanuit dat het tot een veroordeling komt, maar zo zeker is dat niet. De rechter moet nog oordelen."

Bij Bart en Jeanne Hornikx uit Goirle heerst hetzelfde gevoel. ''Het is niet alleen herdenken vandaag, maar ook de rechtszaak die in ons achterhoofd meespeelt. We zijn na zeven jaar nog geen stap verder'', vertelt Jeanne. Zij moeten sinds de ramp hun enige dochter Astrid en haar vriend Bart Lambregts uit Roosendaal missen.

Voor Joyce de Roo voelt het verlies nu door de rechtszaak niet anders. Ze verloor haar vader Joop. "Het gemis blijft." Joyce is van plan, hoewel er geen officiele herdenking is, toch naar Vijfhuizen te gaan. "We willen naar de boom van onze vader en opa. Die boom is voor ons wat een graf op een kerkhof voor anderen is. Hier ligt de as van mijn vader."

Ook Jeanne gaat samen met haar man naar het monument in Vijfhuizen. Ze blijft 17 juli een zware dag vinden. "Maar de dagen ervoor zijn altijd heftiger dan de dag zelf. Dan zijn we altijd omringd door mensen die ons dierbaar zijn. We proosten die dag op Astrid en op het leven."

Het kwakkelende weer van de afgelopen dagen versterkt voor haar de herinneringen aan het drama. "Ik ging een dag voor de ramp nog gezellig winkelen met Astrid. Het regende de hele dag. Toen we thuiskwamen klaarde het op. De zon begon te schijnen. Het is een herinnering die nog erg hoog zit."

Frans en Els Pijnenburg uit Oisterwijk kunnen hun verdriet steeds meer een plekje geven. "Ik ben er inmiddels veel sterker van geworden", vertelt Els. Ze moeten hun zoon Sjors en schoondochter Kristy van den Schoor al zeven jaar missen.

Vandaag gaat ze niet collectief, maar met haar gezin herdenken. "We gaan naar het MH17-monumentje in de kapel van de Heilige Eik in Oirschot en daarna samen eten in het café waar Sjors ook graag kwam."

Ook Anton gaat zaterdag niet naar het nationaal monument in Vijfhuizen. Het bestuur heeft besloten niet af te reizen naar het monument vanwege de coronamaatregelen.

Hij gaat naar het gedenkteken voor de vliegbasis in Eindhoven. Ook daar wordt stilgestaan bij de ramp. Rond zes uur worden bloemen gelegd bij het monument. Daarbij zijn ook medewerkers van de Oekraïnse ambassade aanwezig.

LEES OOK:

Dit is wat je moet weten over het MH17-proces, dat nu echt begint

Nabestaanden MH17-ramp kijken uit naar strafproces, elk op eigen manier

Nabestaanden Frans en Els Pijnenburg over start proces: 'Ik hoop dat het straks klaar is. Dan krijgen we eindelijk rust'