Zes weken duurde het nog voor het zwaard van Damocles naar beneden kletterde. Zes weken tussen hoop en vrees. De hoop wás er. Dat de pups die net geboren waren genoeg antistoffen zouden hebben. "Na zes weken moedermelk moesten ze het zelf doen. Gewoon voer. En toen raakten ze ook besmet", vertelt Martijn. Ruimen bleek onvermijdelijk.

Hij heeft het waarschijnlijk zelf op zijn dieren overgebracht, zegt hij. "Ik heb carnaval gevierd. Vast staat het natuurlijk niet, maar een week later werd mijn moeder ziek. We werkten hier met zeven mensen en we hebben uiteindelijk allemaal corona gehad."

Toch weet hij zeker dat zijn nertsen nooit de dans hadden kunnen ontspringen. Onderzoek is er nooit naar gedaan, maar Martijn is ervan overtuigd dat vogels het virus via hun pootjes hebben kunnen verspreiden. "De stallen zijn open, vogels vliegen in en uit en gaan op het voer zitten. Meteen na het ruimen waren de vogels nergens meer te bekennen."

De eerste periode was Martijn vooral druk met het helpen van collega's die één voor één in dezelfde situatie terechtkwamen. Het ruimen van hun volledige stal. Hij hoopte zijn bedrijf schoon te kunnen maken en weer opnieuw te beginnen. Nog drie jaar totdat het fokverbod in zou gaan. Maar het liep anders. Met het vervroegen van het fokverbod was Martijn in één klap zijn broodwinning kwijt. En de drie jaren om zich te verdiepen in een andere toekomst.

Iets waar veel nertsenfokkers tegenaan lopen, vertelt Manita van Gerwen van adviesbureau Van Dun en van Gerwen. Ze staat een groot aantal nertsenhouders bij in hun gesprekken met de gemeenten. "Veel van hen hebben nog relatief nieuwe stallen, veelal nog geen tien jaar oud. Toen kregen de fokkers namelijk te horen dat als hun bedrijven aan strengere regelgeving zou voldoen, zij een toekomst hadden. Maar in 2013 zijn de regels wéér aangepast en kwam er een verbod vanaf 2024."

Tien jaar de tijd dus om de investering terug te verdienen. Maar met een paar jaar slechte prijzen voor de nertsen en nu ook nog een versneld fokverbod zitten veel nertsenfokkers met een enorme schuld bij de bank en geen bedrijf. En daar beginnen de problemen pas, zegt Manita. "Zomaar iets nieuws beginnen op je huidige plek kan nergens."

De voorbeelden zijn eindeloos. In Sint Anthonis zitten veel bedrijven op zogenoemde Intensieve Veehouderij-plekken. "Het bestemmingsplan staat daar enkel een intensieve veehouderij toe, zodat je daar bijvoorbeeld niet kan omschakelen naar een boomkwekerij", zegt Manita. "En als de bestemmingsplannen al kunnen worden aangepast duurt dat jaren. Al die tijd zitten de ondernemers vast."

Martijn dus ook. Al probeert hij positief te blijven. "Je moet het maar zien alsof je net van de middelbare school komt en dus kan kiezen wat je wilt worden. Ik kan helemaal opnieuw beginnen." Maar moeilijk is het wel. Zo is er een sloopregeling voor zijn stal. Hij krijgt 10 euro per vierkante meter. "Maar die stal van 7000 vierkante meter heeft meer dan een miljoen gekost. Hij is niet alleen nog hartstikke nieuw, er zit ook nog een hypotheek op."

Een mogelijkheid is om er opslagruimte van te maken, bijvoorbeeld voor het stallen van caravans. Hij besprak het afgelopen week met de gemeente Laarbeek en Manita. De gemeente belooft ernaar te kijken, maar het kan nog jaren duren voor het bestemmingsplan is gewijzigd en Martijn een nieuw bedrijf op kan zetten.

En dat is nog niet alles, zegt Manita. "Als je bestemming verandert van een agrarisch bedrijf naar een andersoortig bedrijf, is die locatie veel meer waard. Dan moet je over alle vierkante meters op je perceel, dus niet alleen de oppervlakte van je stallen, een flink bedrag 'bijbetalen'. Geld dat er voorlopig niet binnenkomt."

Martijn heeft vooral behoefte aan toekomstperspectief. Aan een stip op de horizon. "Ik wil vooral weer ondernemen. Nu kan ik alleen maar wachten. En ik weet zelfs niet waarop."