Deze week pakte de politie een Eindhovenaar van 28 op voor het verkopen van zelfdodingspoeder. Ik moest meteen denken aan dat verhaal van Ximena uit Veghel. Het meisje van 19 jaar kon het leven niet meer aan. Via een webshop kocht ze zelfmoordpoeder. Dat nam ze in en ze stierf.

De ophef was enorm. Haar ouders vonden het verschrikkelijk dat hun dochter zo makkelijk aan het gif kon komen. Ze zoeken nog steeds naar gerechtigheid.

In 2019 vond ook het ministerie van Volksgezondheid dat het spul veel te eenvoudig verkrijgbaar was. Met fabrikanten en webshops werden afspraken gemaakt om zelfmoordmiddelen niet aan Jan en alleman te verkopen. Die afspraak was kennelijk niet waterdicht want je kan er nog steeds aan komen.

De zaak kwam aan het rollen toen in mei dit jaar een vrouw in Best overleed. Later werd duidelijk dat het in totaal om zeker zes mensen ging die dat spul ingenomen hadden. Ook andere sterfgevallen worden nog onderzocht.

Misschien begon het wel via lijkschouwers die aan de bel trokken over verdachte overlijdensgevallen. Duidelijk zelfdoding maar steeds weer die rare gifstoffen in iemands lijf. Maar hoe kwamen ze er dan aan? Het spoor leidde naar een Eindhovenaar van 28 jaar oud.

De meeste beschuldigingen aan zijn adres zijn duidelijk. De verdachte zou een antibraakmiddel hebben verkocht. De verdachte is geen apotheker en huisarts. Dat is een overtreding van de geneesmiddelenwet. Bovendien zou hij van dat verdiende geld ‘in zijn levensonderhoud hebben voorzien', meldde het OM bij zijn arrestatie. Witwassen dus.

Het meest interessante aan deze zaak vind ik die hulp bij zelfdoding. Je helpt iemand door een dodelijk middel te verkopen. Maar als je mensen helpt met dood gaan, dan pleeg je een misdrijf. Ook al willen die mensen zelf ‘graag’ sterven. De helper is strafbaar.

Vooropgesteld: doodgaan is een mensenrecht, dat is niet het probleem. Het is niet strafbaar om bij ondraaglijk en uitzichtloos lijden uit het leven te stappen. Daar is euthanasie voor bedoeld. Het is een moeilijk en onomkeerbaar besluit. En een zware last, zeker voor nabestaanden.

Even wat cijfers.

Vorig jaar kregen 6938 mannen en vrouwen hulp bij de beëindiging van hun leven. Dat blijkt uit cijfers van de Regionale Toetsingscommissie Euthanasie (RTE), die alle zaken controleert. Pakweg twee derde van de mensen had kanker. Bijna 90 procent van de mensen die stierf op verzoek, was ouder dan 60 jaar. Tot de 30 jaar waren er ‘maar’ 23 gevallen.

Verreweg de meesten lieten thuis hun leven beëindigen. Op een totale sterfte van ruim 168.000 mensen liet ruim 4 procent euthanasie uitvoeren. Euthanasie is niet makkelijk. Het gaat onder strenge voorwaarden met begeleiding en dus allerlei controles.

Dan is er nog een andere, wat kleinere groep mensen die uit het leven stapte. Vorig jaar (2020) beëindigden 1825 mensen zélf het leven, volgens cijfers van het CBS. Dit zijn dus feitelijk mensen die zónder tussenkomst van bijvoorbeeld artsen hun leven beëindigden op allerlei manieren. Bijvoorbeeld met zelf gekocht giftig poeder.

Justitie gaat er van uit dat deze Eindhovenaar te maken had met de dood van zeker zes van die 1825 mensen. Hoe ze hem de dood van die mensen precies in de schoenen gaan schuiven is onduidelijk. Dood door schuld of misschien wel moord? Dat blijft nog vaag. Misschien weet het OM het zelf nog niet goed. Meestal moet verder onderzoek en verhoor dat verduidelijken.

De Eindhovenaar was een handelaar. Met een (web)winkel en aanbod. Tegenover dat aanbod staat er vraag. Waarom is er vraag naar dit spul?

Gaat het om puur gemak? Zijn het mensen die nauwelijks de straat op gaan en toch altijd alles al via internet bestellen: schoenen, meubels, hondenvoer, kleding, games en eten. Dus ook dodelijk gif. Want daar hebben we het over. Gewoon handig. Bestelformuliertje op je mobieltje invullen, paar euro betalen, pakketje volgende dag binnen. Zelfs innemen doe je alleen, met mogelijke risico's want wie zegt dat het meteen goed werkt?

Je kunt ook de officiële weg bewandelen. Lijkt me veiliger. Dan krijg je ervaren medici om je heen die je helpen. Maar die route is wel ingewikkelder. Het kan een te grote hobbel zijn voor sommigen. Je bent dan gebonden aan afspraken en moeilijke gesprekken. Bedenk dat er mensen zijn die al ver heen zijn, eenzaam, depressief en ongelukkig. Ze zijn alleen gekomen, willen alleen gaan. Hoe verdrietig ook, ik kan me daar toch wel iets bij voorstellen.

Het kan ook zijn dat iemand graag de regie over zijn leven tot het laatste moment wil behouden. En bijvoorbeeld twijfelt over het moment. Of je partner is terminaal. Dan neem je het alvast in huis. Er zijn onafscheidelijke stellen die niet zonder elkaar kunnen en elkaar volgen tot in de dood.

Eentje terminaal, de ander niet. Dan is euthanasie via de officiële wegen niet mogelijk en ben je gedwongen (samen) je eigen weg te gaan, met je eigen gif.

Hoe verdrietig ook, het is allemaal voor te stellen. Ik ben bang dat er treurige verhalen achter deze zaak zitten.

Praten over gedachten aan zelfdoding helpt en is bijvoorbeeld mogelijk via de landelijke hulplijn 113: www.113.nl of 0800-0113.