Efie groeide op met folklore en nu vecht ze ervoor dat die blijft bestaan
Toen Efie de kans kreeg om dáár op het podium te staan twijfelde ze dan ook geen moment. Ze sloot zich aan bij een dansgezelschap uit Bosnië, waar ze merkte dat mensen zich zorgen maakten over de toekomst van hun folklore.
"Iedereen moet zien hoe mooi en rijk die levende folklore is."
"Dorpjes lopen leeg en de jeugd trekt weg. Ook de klederdracht wordt bijna niet meer gemaakt. Toen dacht ik: dit moet ik vastleggen. Omdat iedereen moet zien hoe mooi en rijk die levende folklore is, maar vooral ook om het vast te leggen voor als het er niet meer is."
Efie besloot een documentaire te maken over de verdwijnende tradities. 'My Borrowed Heritage' gaat op 19 september in première in Theater Markant in Uden.
Een mooi plan, zo'n documentaire. Al werd ze met enige argwaan ontvangen. "Eerst al bij het gezelschap waar ik kwam dansen. Wat moet die Nederlandse hier nou?" Later in de dorpjes.
Efie heeft een actie opgezet om haar project te betalen en de juiste mensen bij elkaar gezocht. "Mijn vader was de geluidstechnicus die ook nog eens de muziek heeft geschreven. Verder had ik een cameravrouw en een net afgestudeerde regisseuse. En ik had vooral ook géén idee wat ik ging doen", lacht Efie. Ze is nog steeds een beetje beduusd van het resultaat. Een professionele documentaire, die in Bosnië al in première is gegaan. De reacties waren lovend.
"De klederdracht is gewoon kunst die het verdient om bewaard te blijven."
Is het eigenlijk erg als de folklore er niet meer is? Efie weet het antwoord niet. "Folklore is natuurlijk ook een levend ding. Dat verandert met de tijd. Is dat erg? Wat er nu nog te vinden is, is gewoon zo mooi. Neem die klederdracht. Mensen deden er een hele winter over om zoiets te weven. Die hadden daar de tijd voor, want verder was er niks. Dat is gewoon kunst die het verdient om bewaard te blijven."
Als ze iets geleerd heeft toen ze de documentaire maakte, is het dat je eigenlijk niks kan 'vangen'. "Het is eigenlijk klets om te zeggen dat iets per se behouden moet blijven. Gek he, dat ik dat nu zo zeg. Maar alles wat we vandaag doen is over 50 jaar misschien wel heel belangrijk." Wat Efie wel duidelijk is geworden is dat we hier in Nederland niet zoveel meer geven om rituelen. Iets wat op de Balkan juist heel belangrijk is.
"Folklore is verbinding en dát is waar het om gaat."
"Als je daar een feest hebt, een bruiloft of een verjaardag, is dat altijd groots. Het leven is om te vieren. Met eten, dans, muziek. Wij kennen dat hier niet. Dáár zijn mensen veel meer met elkaar verbonden. Dat is het denk ik. Folklore is verbinding en dát is waar het om gaat."