Gaten schieten in Brabants grondwaterbeleid: 'Bezwaren maken zeker kans'
De drie wetenschappers bestudeerden wat Europese wetten en regels betekenen voor de Brabantse maatregelen tegen verdroging.
Grote rechtszaken
Het rapport doet denken aan de grote rechtszaken waarmee de Nederlandse overheid werd gedwongen iets te doen tegen broeikasgassen (de Urgendazaak in 2019) en stikstof. Volgens Lars Koreman van Natuurmonumenten zijn de Brabantse organisaties niet van plan om zo'n zaak aan te spannen en is het rapport vooral bedoeld om duidelijk te maken dat er snel wat moet gebeuren.
Provinciewoordvoerder Pieter Meulman: "De provincie bestudeert het stuk nog. Maar dat er iets aan de verdroging moet gebeuren, is helder. We zijn er ook al mee bezig."
Commissie
De provincie Brabant presenteerde afgelopen donderdag nog een commissie die maatregelen moet verzinnen tegen de verdroging. In die commissie zitten onder anderen:
- de voormalige rijksbouwmeester Floris van Alkemade,
- oud-VVD-minister van infrastructuur Melanie Maas Geesteranus,
- bestuurskundige Pieter Tops.
De verdroging is een Brabants probleem dat al jaren speelt. De droge zomers in de afgelopen jaren als gevolg van de klimaatverandering versterken het nog eens. Het rapport dat deze week verscheen, gaat vooral over grondwater. Brabant gebruikt meer grondwater dan er wordt aangevuld. Een van de gevolgen is dat de Brabantse natuur in hoog tempo verdroogt.
Verslechtering verboden
Volgens landelijke afspraken zou in 2027 de grondwaterbalans in orde moeten zijn. Maar er is ook afgesproken dat de situatie voor die tijd niet mag verslechteren. Als er in Brabant steeds meer water wordt opgepompt, is dat nu al in strijd met wetten en regels.
Ook voor Natura-2000 gebieden (Brabant heeft er twintig) geldt zo'n principe. Er is tijd om de natuur in die gebieden in orde te brengen maar in de tussentijd mag de natuur er niet op achteruit gaan. Als zulke natuurgebieden verder verdrogen omdat er te veel grondwater wordt opgepompt, zou een rechter maatregelen kunnen nemen, schrijven de wetenschappers in het rapport.
Niet altijd even helder
Ze betwijfelen of het Brabantse beleid een toetsing door de rechter zou doorstaan. De provincie steekt veel geld in plannen om verdroging te bestrijden maar in die regels staat niet altijd even helder wat ze op moeten leveren. Ook steunt de provincie volgens het rapport wel erg op andere partijen.
In Brabant werken de partijen die met grondwater te maken hebben veel samen:
- de provincie,
- de Brabantse Milieu Federatie,
- de waterschappen,
- boerenorganisatie ZLTO,
- beheerders van natuurterreinen als Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten en Brabants Landschap.
Deze partijen zitten regelmatig om de tafel. Koreman: "Door die goede samenwerking zijn we er ook helemaal niet op uit om naar de rechter te stappen."
Dat het provinciebestuur tientallen miljoenen investeert in maatregelen tegen de verdroging, maar het blijkbaar toch niet lukt om alle regels en afspraken na te komen, zegt ook wat over de hardnekkigheid van het probleem.