Video

Bijzondere onthulling over Sint Elisabethsvloed in Biesboschmuseum

22 september 2021 om 19:48 • Aangepast 23 september 2021 om 12:16
nl
Zeshonderd jaar geleden vond een watersnood plaats waarvan tot op de dag van vandaag de gevolgen zichtbaar zijn. Door de Sint Elisabethsvloed op 18 november 1421 en de daaropvolgende dijkdoorbraken kwam een gebied onder water te staan dat we nu kennen als de Biesbosch. In het Biesboschmuseum wordt hard gewerkt aan een expositie over die watersnoodramp, die in november open gaat voor het publiek. Een ramp die echter heel wat minder slachtoffers eiste dan door kroniekschrijvers ooit werd beweerd, en da's een feit.
Profielfoto van Rob Bartol
Geschreven door
Rob Bartol

In het kleine kantoortje onder de nok van het Biesboschmuseum wordt woensdag druk vergaderd én gediscussieerd over de invulling van de expositie: 600 jaar Sint Elisabethsvloed. Het moet dé toonaangevende expositie worden in de overvloed aan activiteiten, die overal worden georganiseerd rond de herdenking van de vloed. Aan een ronde tafel is grafisch vormgever Paul Golembieswski druk aan het woord. De mannen aan de tafel luisteren en kijken ademloos toe.

Golembieswski laat op zijn laptop een 3D-annimatie zien hoe de expositie er uit gaat zien. Hij wijst op een paneel met daarin een gat. "Ik heb nog vragen over welke film hierin moet komen", vraagt hij. Even later laat het scherm de expositie in een vogelvlucht zien. Het filmpje stopt even bij een soort box. Op de zijkant van de box, een grote kist, staat de tekst 'Toekomst tot 2050, samen voor sterke dijken'. Wat blijkt: de tentoonstelling over de vloed is veel meer dan alleen terug kijken in de tijd.

"Wat zou het effect zijn als Nederland nu onder zou lopen?"

"Uiteraard gaat de expositie over die ramp van zeshonderd jaar geleden, maar stormvloeden en hoogwater zijn van alle tijden. Afgelopen zomer was het nog hoog water in grote delen van Europa en bij ons in delen van Limburg en Brabant. Daarom ook aandacht voor de toekomst van onze dijken, want wat zou het effect zijn als Nederland nu onder zou lopen", vraagt hij zich hardop af. "Wat zou het effect zijn als het onderhoud aan onze dijken verkwanseld werd en we niet meer alert zouden zijn?"

"Het was niet in één keer een enorme binnenzee."

In de vraag van de ontwerper zit tegelijkertijd ook het antwoord verborgen, want zes eeuwen geleden werden de dijken rond de Grote Waard ook slecht of niet meer onderhouden. De dijken waren zwak en het water stroomde uiteindelijk het gebied in dat we nu kennen als de Biesbosch.

"Het was niet in één keer een enorme binnenzee", vertelt Alfons van Bokhorst, conservator van het museum. "Maar het was wel de eerste aanzet tot het ontstaan van de Biesbosch."

Van Bokhorst vertelt verder dat op de expositie ook de reuzekaart te zien zal zijn. "Een gigantische kaart die gemaakt is in 1540. Op die kaart, die op een muur wordt geprojecteerd, zie je de situatie zoals die was voor de stormvloed van 1421. Alle dorpjes, kerken en kloosters zijn er nog op terug te vinden." Het was historicus Wim van Wijk die de kaart in 2016 ontdekte, tijdens een zoektocht naar oude historische landkaarten.

Opmerkelijk zal de 'onthulling' zijn tijdens de expositie, over het aantal slachtoffers dat de vloed zeshonderd jaar geleden heeft geëist. "Vorig jaar is er een wetenschappelijk onderzoek geweest", vertelt Van Bokhorst "En daaruit blijkt dat in het gebied dat wij aanduiden als de Grote Waard 'slechts' enkele tientallen slachtoffers zijn gevallen in plaats van 2000 slachtoffers. Wij melden in onze filmanimatie in het museum nog steeds 2000 slachtoffers. Dat moeten we wel gaan aanpassen, ja."

Discussiëren: hoe moet de expositie eruit gaan zien?
Discussiëren: hoe moet de expositie eruit gaan zien?

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.