In een smal straatje in Tilburg woont Hanny in een rijtjeshuis. Als je voorbij loopt zou je niet doorhebben dat er iemand in de kou leeft. Maar toch is dat het geval. Zo aan het begin van de herfst is het nog aangenaam binnen, maar over een paar maanden zijn in het huis een dikke jas en trui nodig. De verwarming gaat namelijk zo min mogelijk aan. ‘’Hij gaat alleen aan om te voorkomen dat de leidingen bevriezen’’, vertelt Hanny.

Zo'n 550.000 huishoudens in Nederland hebben te kampen met deze vorm van armoede. Die huishoudens hebben een hoge energierekening, meestal een slecht geïsoleerd huis en een laag inkomen. Dat is de conclusie van TNO op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor de statistieken.

‘’Elke maand kijk ik met angst en beven naar mijn energieverbruik. Ik verbruik minder en toch moet ik steeds weer meer betalen.’’ Hanny heeft een bijstandsuitkering en moet van veertig tot vijftig euro per week rondkomen. Haar energierekening ligt nu op honderd euro per maand. Maar die rekening blijft maar stijgen en dus groeien ook de problemen. ‘’Als de rekening nog verder stijgt moet ik minder warm eten, dan maar een boterham. Om zo weer gas te besparen.’’

De 56-jarige Tilburgse blijft er rustig onder: ‘’Ik accepteer het gewoon. Ik kan de kachel wel aanzetten maar dan kan ik de rekening niet betalen en dan gaat de stekker eruit.’’ Hanny doelt erop dat ze dan afgesloten wordt en nog verder van huis is. Ze moet dus in de kou leven om te overleven. ‘’Die keuze heb ik gemaakt. Het ergste ervan is dat ik niemand thuis durf uit te nodigen als het koud is.’’

In de winter gaat de thermostaat eigenlijk nooit hoger dan vijf graden. ‘’Ik doe dan een extra trui aan en ga met een deken op de bank zitten. Mensen uitnodigen als het buiten vriest is lastig want dan moet ik al vroeg de verwarming aanzetten om het een beetje warm te krijgen hier in huis. En dat kost teveel.’’ En dus probeert Hanny in de koude maanden zoveel mogelijk bij vrienden af te spreken.

Armoede-expert Ralf Embrechts is bang dat de stijgende energieprijzen mensen met een uitkering en werkende-armen over het randje duwen. ‘’Een tientje extra energiekosten per maand zorgt ervoor dat mensen schulden gaan opbouwen. Een schuld van honderd euro per maand kan zo in een paar maanden oplopen naar vier keer zoveel.’’

In Tilburg zijn volgens Embrechts 30.000 huishoudens die in armoede leven. ‘’Het is onmenselijk hoe mensen proberen te overleven. Kijk naar Hanny, die verzint alles om niet teveel te betalen. Heel veel respect voor haar maar leven in de kou, onder een dekentje overleven, bang zijn om mensen te ontvangen, dat kan gewoon niet.’’ Daarom moeten er volgens hem snel afspraken gemaakt worden over dat huur, energie en internet een bepaald percentage van het inkomen mogen zijn.

Ondertussen leeft Hanny al bijna dertig jaar in armoede. Ze is eraan gewend geraakt om zuinig om te gaan met gas en elektra. Toch doet het psychisch nog altijd veel met haar. ‘’Iedere dag word ik ermee geconfronteerd. Je leeft elke dag met het idee: O jee, in juni komt die eindafrekening. Je moet er nu al mee bezig zijn, om ervoor te zorgen dat ik dan niet bij moet betalen.’’