Tussen 2016 en 2020 sloten burgemeester Theo Weterings en zijn voorganger Peter Noordanus 282 panden op basis van de Wet Damocles. In dezelfde periode gingen er in Eindhoven slechts 106 panden en percelen op slot. Toch pretenderen beide steden allebei zero-tolerance-beleid te hebben als het gaat om ondermijnende criminaliteit.

Hoewel het jaar nog niet voorbij is en sommige zaken nog in behandeling zijn, is het beeld in 2021 hetzelfde: Tilburg sluit wederom met afstand het meeste woningen, bedrijfspanden en percelen. De teller staat inmiddels op 32 stuks terwijl in Eindhoven en Helmond 18 en 13 sluitingen waren. In Den Bosch gingen er 12 panden op slot in de eerste zes maanden.

De gemeente Breda heeft geen cijfers beschikbaar over 2021 en wat voor soort panden er precies gesloten zijn.

De Wet Damocles geeft burgemeesters de bevoegdheid om bedrijfspanden, woningen, schuren en soms hele percelen te sluiten als er een handelshoeveelheid drugs wordt gevonden. Ook de vondst van een drugslab of kwekerij en zelfs de productie van grondstoffen om drugs te maken kunnen aanleiding zijn de boel op slot te gooien.

Een pand of perceel kan voor bepaalde tijd gesloten worden, zonder tussenkomst en het Openbaar Ministerie of de rechter. Tenzij de eigenaren van het pand of perceel zelf naar de rechter stappen.

Hennephoofdstad?
De gemeente Tilburg wijt het hoge aantal sluiting aan de grote drugsindustrie in de stad. In 2014 bleek uit een onderzoek dat alleen al in de wiethandel zo'n 800 miljoen euro per jaar omgaat in Tilburg. "We weten niet of er in onze stad ook daadwerkelijk een grotere hennepindustrie is dan in andere Brabantse steden", zegt een woordvoerster.

De cijfers uit 2014 hebben ervoor gezorgd dat Tilburg flink heeft ingezet op de bestrijding van de drugsproblematiek in de stad. "We werken intensief samen met de politie zodat we goed zicht hebben op de problematiek en wat er precies is gevonden."

Als een huurwoning gesloten wordt op basis van de Wet Damocles in Tilburg, blijft het niet alleen bij de sluiting voor de huurder. "De afspraken zijn dat wij in dit soort gevallen altijd overgaan tot ontbinding van het huurcontract", laat woningcorporatie Tiwos weten.

Aangescherpt
De afgelopen jaren heeft Tilburg het beleid stevig aangescherpt. "Vroeger sloten we pas bij 1.000 hennepplanten, later was de grens 200 en sinds 2019 is dat 50", legt een woordvoerster uit. Gemeenten mogen zelf bepalen welke grenzen ze stellen om over te gaan tot sluiting. In de regio Hart van Brabant hebben de burgemeesters afgesproken die verschillen kleiner te maken.

In Nederland mag je vijf hennepplanten of 30 gram hasj in huis hebben. Al hanteren woningcorporaties veelal een zero-tolerance-beleid. Als er meer wordt gevonden, dan is er sprake van een zogeheten handelshoeveelheid. In dat geval mag een burgemeester een woning sluiten op basis van de Wet Damocles. Alleen die grens wordt niet altijd gehanteerd voor een woningsluiting.

Twijfels
Al in 2019 uitte verschillende burgemeesters uit Brabant hun twijfels over de effectiviteit van de Wet Damocles. De Bredase burgemeester Paul Depla zei toen al dat hij vindt dat burgemeesters teveel in de rol van 'crimefighter' worden geduwd omdat politie en justitie niet snel genoeg kunnen handelen.

Veel burgemeesters vinden de Wet Damocles is sommigen gevallen te bot en vroegen zich in 2019 al zich openlijk af of het de daadwerkelijke drugscriminelen wel raakt. Er wordt gepleit om politie en justitie structureel meer geld te geven zodat ze de drugscriminaliteit beter en ook sneller kunnen aanpakken.

LEES OOK: Paul Depla plaatst vraagtekens bij sluiten drugspanden in aanpak georganiseerde criminaliteit