Het klinkt heel mooi: meer en beter toezien of openbare gelegenheden zoals cafés goed de coronapas van bezoekers controleren. Maar de realiteit is een stuk weerbarstiger, ondervinden vooral de wat kleinere gemeenten aan den lijve.

Eén daarvan is Heusden. Drie vaste boa’s en een extra ingehuurde parttime toezichthouder surveilleren en controleren in de twaalf kernen van deze gemeente. Extra taken, zoals toezien op de coronapas-checks, zijn volgens de gemeente lastig te behappen.

Drie maanden wachten
“Aan de ene kant hoor je de minister (Grapperhaus van Justitie en Veiligheid red.) roepen: we moeten meer en strenger handhaven. Maar bij ons kun je niet zomaar extra mensen op pad sturen. Die handhavers hebben we simpelweg niet, die hebben ook ander werk”, aldus een voorlichter.

Burgemeester Willemijn van Hees verduidelijkt: “Elke gemeente wil nu extra boa’s, die capaciteit is een schaars goed. En als je al iemand vindt, dan duurt het lang voordat diegene kan werken. Het duurt gewoon drie maanden voordat iemand de boa-bevoegdheid krijgt.” Een aanvraag hiervoor indienen heeft volgens de gemeente 'nagenoeg geen nut.'

Praktijk is weerbarstiger
Dat zit zo: wie als buitengewoon opsporingsambtenaar wil werken, moet daarvoor formeel bevoegd zijn. Overheidsdienst Justis verstrekt de documentatie hiervoor. Halverwege dit jaar diende de gemeente Heusden alle aanvraagformulieren en verklaringen voor een boa in en nam deze in dienst. Het duurde volgens de gemeente echter drie maanden voordat zij daadwerkelijk de bevoegdheidspapieren van Justis kreeg en aan de slag kon. Bij het aannemen van een andere boa, een jaar geleden, duurde dat traject volgens een woordvoerder nog enkele maanden langer.

“We kunnen dan wel zeggen: we moeten meer controleren, maar dat werkt in de praktijk helemaal niet gemakkelijk”, aldus burgemeester Van Hees.

45 miljoen euro
Het ministerie van Justitie en Veiligheid laat weten 45 miljoen euro te hebben vrijgemaakt om gemeenten te helpen bij coronapascontroles. "Dat geld hoeft niet alleen naar handhaving te gaan, maar kan ook besteed worden aan extra hulp voor bedrijven die de QR-codes moeten controleren", stelt een woordvoerder. Op vragen over de lange wachttijd bij overheidsdienst Justis, kon het ministerie vrijdag geen antwoord geven.

Toezicht op basis van vertrouwen
Heusden kiest voor een coronapassysteem-toezichtsysteem op basis van vertrouwen, vertelt de burgemeester. Bij excessen wordt opgetreden. "Dat verdienen onze inwoners en ondernemers." Dat geldt ook nu het coronapasbeleid wordt uitgebreid. Waar eerder horeca en sportkantines bezoekers om QR-codes moesten vragen, geldt dat vanaf zaterdag ook voor sportscholen en zwembaden.

Zo treden boa’s in eerste instantie vooral adviserend op en gaan zij met ondernemers in gesprek. “95 procent houdt zich aan de regels. Maar wie dat niet doet, krijgt speciale aandacht van de toezichthouders die we wel hebben.”

Last onder dwangsom en waarschuwingen
Zo gaf de gemeente recent twee waarschuwingen en deelde het ook een last onder dwangsom uit aan een horecazaak, die tekortschoot in het controleren van de coronapassen. Dit is een allerlaatste waarschuwing voordat een boete wordt uitgedeeld.

Van Hees: “De coronacijfers lopen op, dus we hopen dat iedereen zich aan de regels houdt. Daar begint het namelijk mee: we moeten dit met zijn allen willen. Handhaving is dan het sluitstuk.”

LEES OOK:

Weterings: uitbreiding van de QR-controle 'vraagt veel, maar het is nódig'