De Zangeres Zonder Naam zong er ooit over: Mexico, Mexico, het land van al mijn dromen’ De werkelijkheid is anders. Veel mensen daar dromen eerder over een beter leven hier of in ieder geval een goed betaalde baan. Dag zag ik ook bij Raymundo G. 40 jaar, boer in Mexico. Hij zat deze week in de rechtszaal in Breda. Waar dat over ging? Tja, da's niet moeilijk te raden.

Raymundo verbouwt normaal papaja's en limoenen, naar eigen zeggen. Hij heeft een vrouw en vier kinderen. Vanuit Mexico-Stad stapte hij ruim een jaar geleden op het vliegtuig. Hij vloog naar Madrid en daarna naar Brussel om vervolgens af te reizen naar het Zeeuwse Westdorpe. En daar vond de politie hem in een crystal meth-lab, ‘in the middle of nowhere’, tegen de Belgische grens aan. Net als vijf anderen: een landgenoot, drie mannen uit de Dominicaanse Republiek en de politie kwam ook nog iemand uit Dongen op het spoor, een klusser. Veel (criminele) wegen leiden naar Brabant.

Die Raymundo komt uit Guadalajara, de tweede stad van het land. De miljoenenstad is vooral bekend van het Jaliscokartel. Dat is een van de grootste en machtigste misdaadorganisaties ter wereld met een miljardenomzet. Maar goed, er wonen daar mensen die er niks mee te maken hebben. Bij Raymundo weet ik het zo net nog niet.

Grote delen van Mexico worden al lang geteisterd door drugsgeweld. Ze hebben daar een ‘war on drugs’, net zoals in de VS. Jaarlijks vallen er in Mexico zo'n 30.000 doden door (drugs)geweld. Er worden daar bij wijze van spreken dagelijks meer mensen vermoord dan bij ons jaarlijks in Nederland. Miljoenen mensen leven er in armoede. En dat speelt altijd een rol bij criminaliteit. Misschien wel een hoofdrol.

Raymundo vertelde tegen de rechtbank in Breda dat hij thuis 75 euro per week verdiende met zijn papaja's en limoenen. De Mexicaan kon hier 500 euro per week verdienen met leidingen aanleggen en schoonmaakwerk. Andere verdachten hadden het zelfs over 500 euro per dag, dus 2500 euro per week. Ze zeggen overigens dat ze daarvan geen cent hebben gezien, want de politie pakte ze vroegtijdig op.

Als je die bedragen hoort kan ik me voorstellen dat de verleiding groot is. Goed geld verdienen, je geld terugsturen naar huis zodat ze daar weer kunnen eten, stroom kunnen betalen, onderdak, kleding, school. Zo simpel is het vaak. Geef ze eens ongelijk. Als je de kans krijgt en je leeft in armoede is het moeilijk om nee te zeggen. Maar het is nogal een stap. Want heel vrijblijvend is dat werken in de onderwereld nou ook weer niet. Het is best link.

Je ziet in veel van dit soort zaken heel in de verte een misdaadorganisatie op de achtergrond aan de touwtjes trekken. Noemt het de maffia, noem het een kartel. Ze geven opdrachten. "Er zou iets met mijn familie in Mexico gebeuren als ik niet voor ze zou werken", zei Raymundo deze week tegen de rechtbank in Breda.

Die dreiging was er. Dat bewijst een incident in het lab. De Mexicaan was onwel geworden door de chemische lucht binnen. "Crazy", noemde hij het zelf. Iedereen verliet de loods. Maar de ‘staking’ of wat dan ook was drong door tot bij de opdrachtgever. Want toen Raymundo belde met zijn familie zei iemand tegen hem: ze zijn jou komen zoeken. Onder druk keerden de verdachten terug naar het lab. Een van de verdachten noemde het slavernij en deed zelfs aangifte. Maar politie en justitie hebben geen bewijs gevonden voor dwang.

Voor misdaadbestrijders is het duidelijk wat er aan de hand is. In Mexico maken ze de beste crystal meth van de hele wereld. Zoals uit Brabant de beste xtc komt. Mexicanen hebben hun oog laten vallen op ons land. Hier zijn goede transportmogelijkheden, we kennen veel vrijheid, ruimte, gunstige handelsroutes, nauwelijks corruptie en geen gewelddadige legerpatrouilles zoals thuis. Kortom: een groeimarkt waar je dus lekker kan verdienen.

Voor het Openbaar Ministerie (OM) is die Raymundo natuurlijk niet de baas, maar ook niet zomaar een boer die erin getuind is. De officier van justitie zei over hem: "Hij is zelfs speciaal vanuit Mexico ingevlogen. Ik zou er mijn geld op zetten dat hij de kok was, maar bewijzen kan ik het niet."

De laatste jaren zie je meer van zulke verhalen van illegalen die hier komen 'werken’. Het doet denken aan de drie Mexicanen van de drugsboot in Moerdijk in 2019. Ook dat ging ze om de poen en een beter salaris. Maar ze kwamen in ruil daarvoor wel in een drijvend methlab terecht.

Bij het lab in Westdorpe én bij de boot van Moerdijk denkt de politie ook de opdrachtgevers te hebben, vooral Mexicanen die al een tijdje in Nederland wonen. Die komen later voor de rechter.

Raymundo zelf houdt vol dat hij alleen kwam schoonmaken: "Toen ik daar aan kwam wist ik wel dat het om drugs ging. Maar ik was bang dat er iets met mijn familie zou gebeuren." Daar kun je je wel wat bij voorstellen.

Hij zal wel veroordeeld worden. Het OM wil hem 64 maanden de bak in, net als de andere mannen. Want hij was binnen in het lab. Hij ontkent het ook niet. En na zijn celstraf gaat hij vrijwel zeker terug, naar zijn gezin en zijn papaja's en limoenen. Of iets anders waarmee ze kunnen rondkomen.