Kitty helpt slachtoffers van de toeslagenaffaire: ‘Krijg er kippenvel van’
In de toeslagenaffaire werden tienduizenden ouders er ten onrechte van beschuldigd dat ze gefraudeerd hadden met de kinderopvangtoeslag. Ze moesten bedragen terugbetalen, waardoor ze steeds dieper in de schulden raakten.
De overheid probeert de slachtoffers van hun schulden af te helpen. Maar omdat de slachtoffers met zo veel problemen zitten, kunnen ze zich ook melden bij de gemeente. In Tilburg meldden zich 600 mensen.
Kitty hield rekening met wantrouwen: "Er is hen veel leed aangedaan. Maar mensen zeiden unaniem: ‘Wat fijn dat je belt. Je bent de eerste die vraagt hoe het met me gaat’.”
"Jij bent een slechte moeder, want je hebt dat geld verbrast."
Dat slachtoffers hun verhaal kwijt kunnen en zich gehoord voelden, doet veel met ze, merkt Kitty: “Een vrouw die jarenlang geld moest terugbetalen, vertelde dat familie en vrienden tegen haar zeiden dat ze een slechte moeder was: 'Je hebt dat geld verbrast en nu zijn je kinderen de dupe’. Als ik dat nu vertel, krijg ik weer kippenvel.”
De gesprekken doen ook veel met Kitty en haar collega’s: “We hebben afgesproken dat we iedere dag maar een paar mensen bellen, meer kan er echt niet bij.”
Kitty heeft niet alleen geluisterd maar ook geholpen: “Een moeder vertelde over de motorische beperking van haar zoon. Als hij van jongs af aan had kunnen sporten, had dat geholpen, maar daar hadden zijn ouders geen geld voor. Nu is hij twaalf en kan hij niet zwemmen en fietsen. Wij hebben geld gegeven voor zwemles en er wordt naar zijn motoriek gekeken.”
"Het leek alsof er een groot kruis door haar naam stond."
De gemeente probeert ook te bemiddelen om slachtoffers aan werk te helpen, vertelt teammanager Joke de Kock: “Een vrouw vertelde dat ze vier jaar lang volop solliciteerde, maar nergens op gesprek mocht komen. Het leek wel alsof er een groot kruis door haar naam stond. Door onze bemiddeling had ze drie sollicitatiegesprekken staan, die ze alle drie interessant vond.”
Iemand met tandpijn die geen aanvullende verzekering kon betalen, kon met hulp van de gemeente naar de tandarts. Joke: “Als je gebit op orde is, durf je weer onder de mensen te komen. Dat heeft zo’n positieve werking.”
Toch is het leed nog lang niet geleden. Veel slachtoffers weten nog niet zeker of en hoe ze geholpen gaan worden. Kitty: “Een uurtje geleden sprak ik iemand die het Spaans benauwd krijgt als er een brief van de belastingdienst op de mat valt. Als ze medewerkers van de belastingdienst spreekt, krijgt ze wisselende adviezen. Daardoor raakt ze helemaal de weg kwijt.”
"Dat gevoel van onmacht kroop bij mij wel onder de huid.”
De zeshonderd slachtoffers die zich hebben gemeld bij de gemeente, zijn allemaal gebeld en zo mogelijk geholpen. “Maar we zijn nog niet klaar”, zegt Joke. “Want er zijn ook misstanden geweest die doorwerken in de huurtoeslag, de zorgtoeslag en kindgebonden budget.”
Kitty: “Je hoort als schuldhulpverlener vaak schrijnende verhalen. En omdat ik dit werk al zo lang doe, kan ik er afstand van nemen. Maar nu is mensen echt onrecht aangedaan door de overheid. En daarna zijn ze niet serieus genomen, niet door andere overheden, niet door de rechter en niet door hun eigen omgeving. Niemand zag hoe hoog hun nood was. Dat gevoel van onmacht kroop bij mij wel onder de huid.”