Video

Rut vangt eenden in zijn eendenkooi: 'Niet om te eten, want ze smaken niet'

23 januari 2022 om 10:00 • Aangepast 25 januari 2022 om 09:35
nl
Rut Stokmans (66) is kooiker van de 350 jaar oude eendenkooi in de Maasport in Den Bosch. Kooiker is een oud maar vergeten ambacht. Kooikers vangen wilde eenden met een eendenkooi. "En denk nu niet dat ik met een kooitje achter eenden aan ga", grinnikt Rut. "Een eendenkooi is vooral veel water waar eenden zwemmend in een val worden gelokt."
Profielfoto van Femke de Jong
Geschreven door

Vroeger werden de eenden opgegeten. Tegenwoordig gebeurt dat weinig maar worden ze gevangen om te ringen. Rut heeft een keer een zelf gevangen eend opgegeten. "Dat was niet lekker. Door al het brood dat we ze voeren zit er weinig smaak aan en is het taai."

"Ik had mijn kooikersdiploma ook met twee vingers in de neus gehaald."

Eenden vangt Rut dan ook niet meer, maar hij kan het nog wel. Hij mag het ook omdat hij kooikersdiploma heeft. "Dat is een jachtdiploma zonder schieten", legt Rut uit. "Ik had dat diploma ook vrij eenvoudig gehaald. Je moet weten welke planten, struiken en bomen er zijn en alle vogels en dieren kunnen benoemen. De meeste kende ik al omdat het mijn interesse heeft."

Hier zie rechts boven het het begin van de vangpijp (foto: Rut Stokmans)
Hier zie rechts boven het het begin van de vangpijp (foto: Rut Stokmans)

Iedere zaterdag werken vrijwilligers en ook Rut aan de eeuwenoude eendenkooi. Rut is de enige van de ruim 20 vrijwilligers die zich ook kooiker mag noemen. "Je moet de eendenkooi voorstellen als een plas met aan iedere hoek een doodlopende slootje, begint Rut uit te leggen. "Wij hebben met de vrijwilligers zo'n uitloper helemaal in oude glorie hersteld. Deze sloot wordt vangpijp genoemd. Die wordt steeds smaller en maakt een bocht zodat het vanghokje op het eind, de fuik, niet meteen zichtbaar is. Van riet en netten hebben we een overkapping over de vangpijp gemaakt zodat de eenden alleen kunnen zwemmen niet vliegen."

"Die eend gaat dan de pijp uit."

De kooiker lokt wilde eenden richting de vangpijp met voer en tamme eenden. "De wilde eend voelt zich namelijk aangetrokken tot de andere eenden. Het kooikershondje van de kooier lokt met kwispelende staart de eenden dieper de vangpijp in. Eenden zijn geneigd het kooikershondje te volgen. Op het eind laat de kooiker zich achter de eenden zien en vliegen de eenden van schrik de fuik in", vertelt Rut. "Die eend gaat dan de pijp uit, daar komt dat spreekwoord waarschijnlijk vandaan."

In het kooikershuisje kan de kooiker opwarmen en even uitrusten (foto: Rut Stokmans)
In het kooikershuisje kan de kooiker opwarmen en even uitrusten (foto: Rut Stokmans)

De eeuwenoude eendenkooi van Rut ligt aan de rand van de drukke Bossche woonwijk Maaspoort. Voor voorbijgangers is het een ontoegankelijk groen en nat gebied. De plas en de bouwwerken zijn aan het zicht onttrokken.

En deze eendenkooi is omringd door water, als bij een kasteelgracht. Een bruggetje geeft toegang maar alleen voor hen die de sleutel hebben. Het lijkt bijna alsof hier een verborgen schat ligt en eigenlijk is dat ook zo voor kooiker Rut Stokmans.

De kooiker gluurt in de observatiehut naar de eenden (foto: Stichting Eendenkooi)
De kooiker gluurt in de observatiehut naar de eenden (foto: Stichting Eendenkooi)

Hij is een buitenmens en het werk bij 'zijn' eendenkooi is wat hij het liefste doet. "We kappen bomen voor het zicht, er is een botenhuisje zodat we met de boot het water op kunnen, we maken rietmatten om uit het zicht van dieren te blijven."

"Er is hier altijd wel volk op zaterdag."

Er is altijd wat te doen. "Het zijn allemaal mensen die het net als ik fijn vinden om in de natuur te zijn en iets met hun handen willen doen. Kou, regen, het houdt ons niet tegen. Er is hier altijd wel volk op zaterdag", vertelt Rut.

In deze video zie je het werk van de vrijwilligers bij de Bossche eendenkooi:

Wachten op privacy instellingen...

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.