Voor de rechtbank in Amsterdam spraken de aanklagers van een 'goed georganiseerd, strak aangestuurd' crimineel samenwerkingsverband, dat achter het drugslab in Nijeveen zat.

Dinsdag stonden tien verdachten voor de rechter:

• De zwaarste straf werd geëist tegen de 52-jarige Oguz H. Volgens het OM had hij de algemene leiding en bood hij 'grote hoeveelheden' blokken cocaïne te koop aan. De Tilburger verdween vorig jaar van de radar nadat de politie het lab was binnengevallen en is sindsdien spoorloos.

• Tegen zijn Colombiaanse medeverdachte Alejandro C. (41) eiste het OM tien jaar cel. Hij is eerder in de VS tot 32 jaar cel veroordeeld wegens cocaïnesmokkel.
• Ook twee andere medeverdachten hoorden tien jaar tegen zich eisen.
• De overige mannen hoorden strafeisen van vier, zeven en acht jaar cel. Onder hen zijn drie andere Brabanders: nog een Tilburger, en inwoners van Oudheusden en Sprang-Capelle.

Miljarden
Het vorig jaar augustus opgerolde lab zat in een manege in het dorp in Drenthe, boven Meppel. Het werd na de ontdekking omschreven als de grootste cocaïnewasserij die ooit in Nederland is ontdekt. Er kon dagelijks naar schatting tussen de 100 en 150 kilo coke worden geproduceerd. Op straat is een kilo coke zo'n 50.000 euro waard.

Het OM zegt te kunnen bewijzen dat het lab tien dagen heeft gedraaid. Als het langer in bedrijf was geweest, kon het een jaaromzet halen van ruim twee miljard euro. Dat is vergelijkbaar met grote bedrijven zoals Vanderlande in Veghel of Coolblue.

Elshout
In de wasserij lagen tienduizenden liters chemicaliën en ongeveer 100 kilo cocaïnepasta. Bij een inval in Apeldoorn stuitten agenten op een enorme lading van 125.000 kilo steenkool, waarvan 22.000 kilo cocaïne bevatte. Het spul was vanuit Colombia naar Rotterdam vervoerd.

Ook in Elshout bij Drunen deed de politie een inval. Daar vond de politie in een loods chemicaliën, zoals oplosmidddelen die je kan gebruiken voor het bewerken van cocaïne. In de chemische stoffen zaten sporen van cocaïne en houtskool. Er lag ook drugsafval dat mogelijk uit Nijeveen kwam.

Encrochat
De verdachten maken grotendeels gebruik van hun zwijgrecht. Ze kwamen in beeld na de hack van telefoondienst Encrochat, waarbij de politie versleutelde berichten op PGP-telefoons kon meelezen. Een groot deel van het bewijs is afkomstig uit het ontsleutelde berichtenverkeer.

Daaruit bleek onder meer dat voorafgaand aan het lab in Nijeveen twee productielocaties in Zuid-Holland en Noord-Brabant operationeel waren. Onlangs bleek dat het lab kort in een schuur in Wijk en Aalburg had gezeten en daarna verhuisde naar Drenthe.

Politieman
Het OM vond de handelswijze van de vermeende bende 'symbool staan voor wat ondermijning is'. Niet alleen door een manege als dekmantel te gebruiken voor een cokelab, ook door het omkopen van een politieman. De betrokken agent uit Veenendaal werkte bij het landelijk team Forensische Opsporing. Hij kreeg volgens het OM 7500 euro toegeschoven voor het herhaaldelijk opdiepen van informatie over Tilburger H. uit de politiesystemen. Hij kreeg eerder drie jaar cel.

In de zaak krijgen vijftien andere mannen eerder straffen tot drie jaar cel opgelegd. Een van hen was de eigenaar van de manege waarin het lab zat. De andere veertien waren tijdens de inval van de politie aan het werk in de wasserij.

Vanaf dinsdagmiddag voeren de advocaten het woord. De uitspraak is 1 maart.