Klimaatverandering treft ook de natuur
In het oosten en zuiden van Nederland viel in april een ongekende hoeveelheid sneeuw, heel vreemd voor de tijd van het jaar. Op de Vaalserberg, in Zuid-Limburg, lag zelfs een sneeuwdek van bijna 20 centimeter. Voor veel diersoorten, vooral vogels, was het lastig voedsel zoeken.

Wateroverlast
Op 19 juni had het noorden van het land last van heftige wateroverlast door zware onweersbuien. Het was sowieso een natte maand waardoor het stuifmeel van onder meer beuken en eiken verregende. Daardoor waren er dit jaar weinig beukennootjes en eikels en dus minder voedsel voor veel diersoorten.

Watersnoodramp in Valkenburg aan de Geul
Niet alleen een zeer groot menselijk drama, maar ook het dierenleven werd zwaar getroffen door de wateroverlast. Voor veel vogels was het broedseizoen meteen over. Denk maar eens aan de nesten in veel bomen, die meegesleurd werden door het stijgende en snelstromende water. Nestgangen van veel ijsvogels overstroomden, waardoor er geen nakomelingen zijn.

Toekomst klimaat
In de toekomst gaan de zwaarste zomerbuien extremer worden en is de kans op valwinden groter. Nestelen in bomen zal onder grote druk komen. Daarnaast blijft droogte ook een grote rol spelen, want de kans op droge lentes en zomers is groter geworden. "Ons klimaat schuift steeds meer richting het klimaat van Zuid-Europa op," aldus het KNMI.

Voor meer informatie: bekijk het volledige rapport van het KNMI.

Mooi nieuws: de otter is terug
2021 was het jaar van de otter. Wetenschappers meldden dat de verspreiding van de otter met 13 procent per jaar is toegenomen. Dit blijkt uit een rapport van NEM Verspreidingsonderzoek Otter, onder coördinatie van de Zoogdiervereniging. Het onderzoek liep van 2013 tot 2019.

Vooral in de provincies Overijssel en Friesland zijn de meeste sporen van otters aangetroffen. Andere provincies met veel sporen van otters zijn Flevoland, Drenthe en delen van Gelderland en Zuid-Holland. Nu nog in Noord-Brabant, want waar de otter zich vestigt, is dit dé kroon op het werk van het herstel van onze typische natte natuur. En Brabant is er klaar voor en ik kijk dan ook uit naar de eerste otter in de Dommel.

Scholekster broedt steeds vaker in de stad
Door het geringe aantal broedsuccessen zien we dat in Nederland het aantal weidevogels fors achteruitloopt. Met de scholekster gaat het overigens wel beter, omdat deze vogel de stad op gaan zoeken is. Deze prachtige vogel heeft ontdekt dat er in de steden en dorpen veel platte daken zijn met grind. Feitelijk is voor de scholeksters zo'n dak een beetje te vergelijken met de broedlocaties aan de kust. Overigens is dit niet echt nieuw: sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw kwamen er al meldingen van scholeksters op grinten daken voor.

Meer informatie: Stichting Onderzoek Scholekster

Raaf weer terug in Brabant
De raaf was in Nederland compleet uitgestorven en ook in Brabant waren tijden geen raven meer gezien. Tot het jaar 2011, want toen vestigde een ravenpaartje zich in de Maashorst. En vanaf 2015 werd er door allerlei onderzoekers melding gemaakt van een spectaculaire jaarlijkse verdubbeling van het aantal raventerritoria.

En de populatie wordt alsmaar groter, ook in de Loonse en Drunense Duinen. Daar werd voor het eerst in 2017 een broedend ravenpaar ontdekt. Ook dit jaar bracht het ravenpaar drie jonge raven groot. Er zijn er door dit koppel vanaf 2017 zeventien jonge raven grootgebracht.

Meer informatie

Natuurorganisaties: zes oplossingen voor het verbeteren van de kwaliteit Nederlandse wateren
We zijn weer het slechtste jongetje van de Europese klas, want we hebben in Nederland het slechtste grond- en oppervlaktewater van de Europese Unie.

Nederland heeft van alle Europese lidstaten de minste wateren die volgens de Kaderrichtlijn Water te classificeren zijn als goed. Dit terwijl water de basis is voor ons hele land: voor onze natuur, voor drinkwater, de landbouw en ook voor de industrie. De Nederlandse overheid levert een belangrijke bijdrage aan het beschermen van ons water en onze natuur.

Diverse natuurorganisaties hebben dit jaar een rapport opgesteld met zes voorstellen:

1. Betere samenwerking binnen en tussen de ministeries van I&W en LNV vereist.

2. Pak droogte en wateroverlast aan met natuurlijke oplossingen.

3. Snel nieuwe beheerplannen Natura 2000 opstellen.

4. Laat natuurorganisaties meepraten over wateroverlast Limburg.

5. Vegetatie zorgt niet voor wateroverlast.

6. Laat de kust met rust: zet in op natuurvriendelijke kustverdediging.

Wil je hier meer over weten? Lees dan hier het rapport.

Een glorie op de Kampina

Eerder meldde Omroep Brabant: "Het is een verschijnsel dat zelfs de doorgewinterde boswachter Frans Kapteijns nog niet eerder had gezien: bij een wandeling op dinsdag 21 september in natuurgebied Kampina stapte hij zó in een glorie (naam gegeven door de bekende weerdame Helga van Leur). Het leverde een heel bijzonder plaatje op. Een soort regenboog-aureool dat zich om het hoofd van zijn schaduw vormde. Het doet haast engelachtig aan. Om kwart voor zeven dinsdagmorgen ging hij op pad. Rond half acht kwam hij bij het Brandven. "Ik stond boven op een heuveltje bij het Brandven", vertelt Frans. "De zon kwam op en scheen op het vennetje daar beneden. Dat lag helemaal vol met mist." Die combinatie zorgde er dus voor dat ik in een glorie stapte."

Glorie
De glorie is een atmosferisch optisch verschijnsel in de vorm van een gekleurde lichtkrans, die in mist of wolken kan optreden wanneer die door de zon of maan worden beschenen. De glorie bestaat uit één of meerdere diffuse, zwak-regenboogkleurige ringen rondom het punt direct tegenover de zon of maan. Ook kunstmatige puntvormige lichtbronnen kunnen het optische verschijnsel glorie veroorzaken.

Vorming glorie
De glorie wordt veroorzaakt door de interactie van het licht met de waterdruppeltjes in de wolken of mist, op een vergelijkbare manier als bij de primaire en secundaire regenbogen maar volgens andere optische processen. Het exacte proces staat ter discussie (onder anderen de Nederlandse astronoom Henk van de Hulst heeft in 1947 hierover een theorie opgesteld), maar komt waarschijnlijk tot stand door een mengsel van lichtbuiging (diffractie), lichtbreking en weerkaatsing (verstrooiing). Alleen wanneer de waterdruppeltjes niet te sterk in grootte verschillen kan de glorie optreden. In uitzonderlijke omstandigheden kunnen ook wolken die uit ijskristallen bestaan, zoals cirrus, het optische verschijnsel glorie veroorzaken.

Natuurtip: buiten bloeit er wat. Eindejaars Plantenjacht 2021 van start
Bloeiende planten zoeken in hartje winter? Het kan tijdens de achtste editie van FLORON's Eindejaars Plantenjacht van eerste kerstdag tot 3 januari. We roepen iedere natuurliefhebber op dichtbij huis op zoek te gaan.

Winterbloeiers herkennen
Als hulp bij het herkennen van plantensoorten, heeft FLORON een zoekkaart gemaakt, waarop foto's van de vijftien meest gevonden winterbloeiers staan. De zoekkaart en alle tips vind je op de website van de Eindejaars Plantenjacht.

Ga je mee op jacht?
• Iedereen kan meedoen met de Eindejaars Plantenjacht. De regels zijn eenvoudig:

• Kies een moment tussen 25 december (eerste kerstdag) en 3 januari met goed weer voor een wandeling.

• Noteer gedurende één uur alle wilde en verwilderde planten die in bloei staan; tuinplanten tellen niet mee.

• Geef de resultaten door aan FLORON via Plantenjacht en deel je ervaringen met foto’s van winterbloeiers op Facebook en Twitter met #plantenjacht.