Code zwart betekent dat er gekozen moet worden wie wel en wie niet op de ic wordt opgenomen. Dat hangt dan onder meer af van iemands levensverwachting.

In de documentaire Veerkracht: de rek is eruit komt duidelijk naar voren dat corona niet meer weggaat en dat we ermee moeten leren omgaan. Daarom wil ic-arts Mark van der Kuil dat de nieuwe zorgminister Ernst Kuipers snel met een plan voor de lange termijn komt.

Maar eerst: hoe is het op dit moment in het Udense ziekenhuis? ‘’De COVID-zorg is stabiel, normaal. Het is niet hoog, maar ook niet laag. Het is nu vooral druk met de reguliere zorg’’, vertelt verpleegkundige Prijt.

En die druk komt mede door uitval van medewerkers door coronabesmettingen en oververmoeidheid. ‘’De angst is nu een grote nieuwe golf die volgende week of die week daarop eraan komt. We houden nog steeds rekening met code zwart, alle protocollen liggen klaar.’’

Documentairemaker Marc Pos heeft in november en december voor de tweede keer een kijkje mogen nemen in ziekenhuis Bernhoven. De eerste keer was in het voorjaar van 2020, toen het ziekenhuis overspoeld werd met coronapatiënten. Deze keer staat de druk op de hele zorg centraal en zie je uitgeputte ic-artsen, verpleegkundigen en roostermakers.

Met twijfel en een kleine zucht zegt Van der Kuil het werk nog vol te houden. ‘’Het zal ook wel moeten. Ik ben blij dat er nu met de nieuwe minister gewerkt wordt aan een plan voor de lange termijn. We zullen toch moeten leren leven met corona.’’ En dat laatste komt ook aan bod in de documentaire. Zo zit een internist met het dilemma dat ze wil dat kinderen naar school gaan, met als gevolg dat er ouderen zullen sterven.

‘’Dat zijn politieke keuzes’’, vertelt de ic-arts. ‘’Wij zullen als samenleving moeten bepalen wat we belangrijk vinden. We moeten niet meer alleen brandjes blussen.’’

Maar ondertussen wordt in de documentaire de druk op de zorg en de uitval duidelijk. Zo is te zien dat op de kinderafdeling van het ziekenhuis slechts 15 van de 25 bedden beschikbaar zijn. Er is een opnamestop. Vier medewerkers van die afdeling zijn namelijk al anderhalf jaar uit de roulatie.

In de eerste golf hebben ze op de ic corona opgelopen en ze zijn nog altijd niet hersteld. Gevolg: lege bedden, te weinig personeel en kinderen die overgeplaatst moeten worden. Niet voor niets dat ic-arts Mark het een ramp noemt, een ramp die al 22 maanden duurt en niet stopt.

Voor verpleegkundige Yvonne zijn die lege bedden heel frustrerend. ‘’We hebben bedden in huis, maar we hebben niet genoeg personeel. Het is heel zwaar om te vertellen dat we iemand moeten verplaatsen en dat we dan langs een lege kamer rijden.’’ En dit zorgt soms voor agressieve reacties bij patiënten en hun familie.

‘’Mensen zijn mondiger geworden en uiten dat op verschillende manieren’’, zegt Yvonne Prijt. Zo heeft ze gezien hoe een patiënt een verpleger naar de keel greep. ‘’De striemen in de nek bij mijn collega maken mij verdrietig. Dit heeft heel veel effect op ons, we vragen ons dan af of we dit werk nog wel willen doen.’’

Terwijl de camera’s in het ziekenhuis draaien komt code zwart met de dag dichterbij. ‘’Het was heel dichtbij, echt heel dichtbij’’, blikt Van der Kuil nu terug. ‘’We hadden landelijk vijftig ic-opnames per dag. Dat konden we net aan. Dat hadden er niet een paar dagen zestig of zeventig moeten zijn. Dan hadden we echt code zwart bereikt.’’

Na bijna twee jaar vraagt de ic-arts zich hardop af of dit werk nog wel leuk is en of dit nog wel zijn werk is. ‘’Ja’’, is zijn antwoord nu. ‘’Het is zeker wel mijn werk. Maar er moet nu echt iets veranderen in de keuzes die gemaakt worden in de gezondheidszorg. Over hoe COVID de andere zorg verdringt.’’