Avondklokrellen een jaar later: onderzoeker vluchtte zelf ook naar boven
Dückers is crisiswetenschapper en woont vlakbij de Primera-winkel, die tijdens de enorme chaos geplunderd werd. "Het jaar begon met de Capitoolrellen en ongeregeldheden in Nederlandse steden en nu was het prijs in mijn eigen stad. We zagen rennende groepen en er gingen beelden rond van de plunderingen. Het voelde heel beklemmend en onveilig en ik heb me erg zorgen gemaakt voor mijn kinderen die avond."
Snel na de rellen wilde hij begrijpen hoe het protest tegen de avondklok heeft kunnen uitmonden in zulke ernstige rellen. "We wilden het onderzoek deze maand afronden, maar omdat we ook Breda en Helmond erbij betrokken hebben, wordt het april."
"In de verschillende steden is het allemaal anders gelopen."
"In mijn werk als hoogleraar en het Instituut voor Fysieke Veiligheid ben ik dagelijks bezig met crises en de gevolgen daarvan voor de samenleving. Na een gesprek met burgemeester Mikkers wilden we eerst alleen de rellen in Den Bosch onderzoeken, maar na wat overleg zijn we ook de ongeregeldheden in Eindhoven, Helmond en Breda gaan onderzoeken", vertelt Dückers verder.
"In de verschillende steden is het allemaal anders gelopen, maar we willen beter begrijpen hoe dit soort rellen ontstaan en of er punten zijn waarbij je in een vroeg stadium kan ingrijpen."
Volgens Dückers speelt de plaats waar de rellen zich afspeelden een belangrijke rol. "Die plek heeft vaak een symbolische waarde. We doen ook uitgebreid onderzoek naar wat er zich afspeelde op sociale media. We hebben nog gesprekken met relschoppers, bestuurders en inwoners van de verschillende steden."
"In Breda waren ook de ingrediënten om te rellen, maar toch liep het daar niet uit de hand."
De rellen in Eindhoven en Den Bosch waren het heftigst, meent Dückers, maar ook de onderzoeksgegevens uit Breda en Helmond zijn belangrijk om te zien hoe rellen zich ontwikkelen. "In Breda waren ook de ingrediënten om te rellen, maar toch liep het daar niet uit de hand. Daarom is het interessant om te kijken waardoor het precies misgaat."
Dückers en zijn collega-onderzoeker Hans Moors zijn ook benieuwd naar de sociale achtergrond, wantrouwen naar de overheid en problemen waar relschoppers in het dagelijks leven tegenaan lopen. De verwachting is ook dat er veel meelopers waren bij de rellen.
"In Helmond en Breda is het relatief rustig gebleven terwijl ook in Tilburg-West de pleuris uitbrak", vertelt Hans Moors. Hij is hoofdonderzoeker van onderzoeksbureau EMMA (Experts in Media en Maatschappij). "Voor ons is het interessant waarom er zulke verschillen zijn in de Brabantse steden. Heeft dat te maken met optreden van gemeente en politie of heeft dat te maken met toeval?"
Wat volgens Moors al opvalt is dat de burgemeesters in de aanloop naar de rellen verschillend gereageerd hebben. Maar er zijn ook overeenkomsten hoe sociale media een rol gespeeld hebben om rellende groepen te organiseren. "Het kan ook zijn dat eerdere ongeregeldheden in Helmond en Breda ervoor gezorgd hebben dat politie en gemeente daar alerter waren. Ik weet dat ze in Breda veel politie hebben ingezet de buurt waar het eerder onrustig was."
"Verder was het voor het eerst dat allerlei groepen die normaal nooit met elkaar optrekken, ineens wel samen gingen demonstreren. Ze hadden heel erg het gevoel dat er van alles van ze werd afgepakt, vuurwerk, vrijheid... ze waren heel teleurgesteld."
De onderzoekers hopen uiteindelijk gegevens te krijgen waarmee ze aanbevelingen kunnen doen om dit soort rellen in de toekomst te voorkomen. De verwachting is dat het onderzoek dit voorjaar klaar is.
