"Het is millimeterwerk tussen de bomen", vertelt sergeant-majoor Noureddine terwijl zijn collega korporaal Kas een handje vol militairen commandeert hoe het hijsen moet gebeuren. Het plaatsen van de wagons wordt gedaan door 101 Geniebataljon uit Wezep.

De twee historische goederenwagons worden geplaatst bij het museum, op het voormalige tracé van de kampspoorlijn. De wagons staan wereldwijd symbool voor de vervolging en deportatie tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze markeren als blikvanger het historische landschap rond het museum.

"Je moet je voorstellen dat er rond de tachtig mensen drie dagen en nachten in zo'n wagon onderweg waren naar Auschwitz", vertelt directeur Jeroen van den Eijnde van het Nationaal Monument toen de wagons in september aankwamen in Vught. De wagons moesten toen nog gerestaureerd worden. Dat gebeurde op het terrein de Van Brederodekazerne, het Genie Opleidings- en Trainingscentrum van de Koninklijke Landmacht.

De spoorlijn naar het voormalige kamp Vught werd vooral gebruikt om vliegtuigwrakken aan te voeren. Dat schroot werd opnieuw gebruikt in de oorlogsindustrie. Voor de aanvoer van het zware materieel legden gevangenen begin 1944 het spoortracé van 3,5 kilometer aan. Maandelijks gingen er 350 tot 400 wagons met schroot het kamp in en uit. Alleen de laatste vier transporten van gevangen vertrokken via deze spoorlijn naar Auschwitz, Sachsenhausen en Ravensbrück.

"De meeste slachtoffers vertrokken in de oorlogsjaren vanaf het station in Vught naar het oosten, maar er zijn ook vier transporten die rechtstreeks uit kamp Vught naar de vernietigingskampen zijn vervoerd. Sommigen hebben op het laatste moment briefjes uit de trein gegooid", vertelt Van den Eijden.

Het is de bedoeling dat de wagons vanaf 4 mei ook van binnen bekeken kunnen worden. Er komen dan ook stalen bielzen met informatie over de transporten.

LEES OOK: Wagons zoals die werden gebruikt bij jodentransporten komen aan in Vught