Martino en Corné luisterden naar hun betoog maar zetten geen handtekening. "Wij dachten: wíj wonen hier", vertellen ze, nu bijna zeven jaar later. "Als hier iets komt, kunnen we het beter zelf doen. Als je je krabbeltje zet bij zo’n ontwikkelaar, heb je verder niets meer te zeggen."

Talloze vergaderingen
Zo ontstond het windmolencollectief Oss – Den Bosch. De boeren deden mee aan talloze vergaderingen. Hun idee werd opgenomen in het plan voor De Duurzame Polder waar Oss en Den Bosch hun windmolens willen gaan bouwen. Vorig jaar tekende het rijk en Oss én Den Bosch een bestuursovereenkomst voor de bouw van naar schatting 15 tot 20 grote windturbines in de Lithse, Geffense, Nulandse en Rosmalense polder.

Maar de molens staan er nog niet. Corné, met een knipoog: "We zijn er nog steeds niet. Maar we hebben geleerd om rustig te blijven. Als je dit forceert, lukt het nooit."

De bouw van windmolens zorgt in Brabant voor veel discussie. De emoties in de debatten tussen voor- en tegenstanders lopen vaak hoog op en in verkiezingsdebatten komen windmolens vaak aan de orde. De vraag is hoe veel ruimte lokale partijen hebben om windmolens tegen te houden. Elke gemeente moet duurzame energie gaan opwekken; het rijk en de provincie vinden windmolens belangrijk.

Tientallen windmolens erbij
Brabant telt bijna 140 windmolens, vooral in het windrijke westen van de provincie. De komende jaren moeten er tientallen bijkomen. Langs de A16 bijvoorbeeld waar voor dit jaar 28 molens van bijna tweehonderd meter hoog staan gepland. Ook langs de snelwegen bij Tilburg staan veel molens ingetekend. En in de Duurzame Polder dus, tussen Oss en Den Bosch.

Martino en Corné, samen met veel andere boeren in hun polder, zijn niet het enige windmolencollectief. Veel Brabanders willen hun eigen stroom opwekken. Een van de nieuwe molens langs de A16 is van het Traais Windmolencollectief, voortgekomen uit de plannen om Terheijden energieneutraal te maken. Windpark Spinderwind in Tilburg is eigendom van elf samenwerkende energiecollectieven.

Duurzame Polder
In Oss ging het debat de afgelopen jaren vooral over de Duurzame Polder, een plan van de gemeenten Oss en Den Bosch om windmolens te bouwen in de polder van Martino en Corné.

Het plan wordt de komende jaren verder uitgewerkt maar leidde al tot de geboorte van een nieuwe politieke partij. Voor Dynamisch Democratisch Oss met lijsttrekker Frank Duijs is het verzet tegen de windmolens het belangrijkste thema. "Er zijn hier zesduizend handtekeningen opgehaald tégen het plan. Dat betekent dat er geen draagvlak is. Wij vinden dat Oss een referendum over windmolens moet houden."

Duijs is geen klimaatontkenner. Ook hij vindt dat het minder moet met de broeikasgassen. "Dat we er vanaf moeten, daar zijn we het over eens." Als alternatief voor de windmolens stelt hij STEGs voor, turbines die op gas worden gestookt. "Bij de Europese Gemeenschap staat aardgas nog als milieuvriendelijk te boek."

Wakker Emmen
Dynamisch Democratisch Oss heeft een voorloper in Drenthe. Met een campagne tegen windmolens veroverde Wakker Emmen in 2014 vijftien zetels in de raad, eerder had de partij er vijf. De windmolens zijn er toch gekomen, al zijn ze lager dan de plannenmakers voor ogen hadden. "Als je nu nog belooft dat die windmolens er niet komen... dat ga je nooit waarmaken", zei lijsttrekker René van der Weiden in 2018 tegen de NOS. Op de site van de partij staan windmolens niet meer tussen de speerpunten voor de komende verkiezingen.

Corné en Martino willen nog steeds graag windmolens bouwen. "Door het met elkaar te doen, verdelen we de lasten en de lusten", zeggen ze. "Als boeren merken we dat de klimaatverandering echt is. We hebben straks álle manieren nodig om duurzame energie op te wekken: windmolens, zonneparken én kerncentrales. Er is koudwatervrees om door te pakken. Dat is jammer."