Politici voelen zich betrokken, maar de burgemeester is verantwoordelijk. In Laarbeek heeft de raad steun uitgesproken aan burgemeester Frank van der Meijden in zijn strijd tegen ondermijning. Dat is een serieus statement van een gemeenteraad die zeven jaar geleden nog werd geplaagd door integriteitskwesties.

Van der Meijden kwam naar Laarbeek om orde op zaken te stellen. “Voordat ik hier kwam gebeurde het dat onderzoeken naar integriteitskwesties werden geblokkeerd omdat het een wethouder niet zo goed uitkwam”, zegt de burgemeester. Hij pakte het probleem hard aan.

Dat leidde in het begin tot bedreigingen aan hem en zijn gezin, want niet iedereen in Laarbeek was blij met de aanpak van de nieuwe burgemeester. Maar Van der Meijden had en heeft een missie: de gemeenschap beschermen tegen mensen die het niet zo nauw nemen met regels en en wetten.

Volgens de Laarbeekse burgemeester is er sprake van ondermijning als het democratisch fundament wordt aangetast. Tegenover bestuurders en gemeenteraadsleden die zeggen dat ondermijning bij hen niet voorkomt is Van der Meijden resoluut: “Dat is een sprookje. Het komt overal voor. Ook in Laarbeek hebben wij te maken met zware criminelen die proberen te ondermijnen.”

Maar ondermijning is volgens hem veel meer. Als voorbeeld noemt hij advocaten die meewerken het lokale bestuur te ondermijnen. Neem die keer dat er een handhavingsactie was waarbij ambtenaren van verschillende opsporingsdiensten betrokken waren. De advocaat van de verdachte probeert nu via de Wet Openbaarheid van Bestuur de namen te krijgen van de ambtenaren die bij de inval betrokken waren. “Dan probeer je dus ambtenaren persoonlijk te pakken. Dat vind ik misbruik maken van je recht en dus ondermijning”, aldus Van der Meijden. Hij heeft er een term voor bedacht: activerende en intimiderende tegenmacht.

Of neem die mensen die louter uit wraak dat ze hun zin niet hebben gekregen, samen met advocaten tegen elk besluit van de gemeente tot de hoogste instantie procederen. “Dan gooi je zand in de raderen”, zegt de Laarbeekse burgemeester. Ook dat vindt hij ondermijning.

Van der Meijden zal nooit een stap terugzetten. Hij vraagt iedereen die in Laarbeek een conflict heeft op de koffie, een ander woord voor een stevig gesprek. Het leidt niet altijd tot verbetering, maar Van der Meijden laat op die manier merken dat de gemeente geen misstappen tolereert.

Volgens de burgemeester van Laarbeek is zijn drempel zo laag dat mensen hem persoonlijk benaderen als ze misstanden zien. Hij noemt het voorbeeld van iemand drie keer de marktconforme huurprijs aangeboden kreeg. Wordt de burgemeester dan ook gebeld? “Ja hoor”, zegt Van der Meijden. Het is te danken aan de dialoog die hij met de inwoners van zijn gemeente zoekt.

De burgemeester die als ambtsdrager vooropgaat in de strijd, maar wat kan de gemeenteraad meer doen dan de burgemeester steunen? Het is volgens Van der Meijden al heel wat. Hij zit in verschillende landelijke en regionale overlegorganen waar ondermijning en weerbaarheid besproken worden. Laarbeek geeft graag tekst en uitleg aan gemeenten waar het begrip ondermijning nog nauwelijks bekend is

Maar het kan altijd beter, zegt Van der Meijden want de strijd wordt steeds harder. Hij roept de wethouders en de raad regelmatig bij elkaar om ondermijnings- en integriteitszaken goed bespreekbaar te maken. “Ik leg graag uit dat een beetje integer niet bestaat,” zegt Van der Meijden.

Veiligheid en ondermijning zijn volgens hem geen zaken die je voor de bühne opneemt in je verkiezingsprogramma. Hij benadrukt het nog maar eens: “Het gaat over de bescherming van de samenleving. Als dat eenmaal bij lokale politici tussen de oren zit dan is dat winst.”