Mark Gillis werd in de nacht van 6 op 7 november vorig jaar op brute wijze overvallen toen hij bij zijn chalet op vakantiepark Prinsenmeer aankwam. De recherche deed daarna sporenonderzoek. Een van die sporen leidde uiteindelijk tot een verdachte, een 39-jarige man uit Den Bosch. Er zijn ook nog meer verdachten in beeld, na de vondst van nieuwe sporen.

Het gevonden spoor leidde tot een match met het DNA-profiel van de verdachte. Dit houdt in dat zijn DNA al geregistreerd stond in de databank. Hoe werkt dat?
Allereerst zijn er verschillende soorten databanken die DNA-profielen opslaan. Zo zijn er particuliere databanken, waar je zelf je DNA naar kan opsturen. Dat is bedoeld om bijvoorbeeld verloren familieleden te vinden. In Amerika kunnen deze databanken ook gebruikt worden om strafzaken op te lossen, maar in Nederland is dat niet zo. DNA dat bedoeld is voor strafzaken, komt in de Nederlandse DNA-databank terecht. Die wordt beheerd door het Nederlands Forensisch Instituut (NFI).

Wanneer wordt je DNA afgenomen?
Het Openbaar Ministerie kan de DNA-databank de opdracht geven om DNA bij iemand af te nemen. Als je hiervoor een oproep krijgt, moet je daar verplicht aan meedoen. Bezwaar maken tegen DNA-afname is niet mogelijk.

Er zijn verschillende situaties waarin je DNA moet worden afgenomen. In de Nederlandse DNA-databank voor strafzaken worden volgens het NFI profielen opgenomen van:

• Verdachten
• Veroordeelden
• Ex-gedetineerden (op vrijwillige basis)
• Overleden slachtoffers
• Vermiste mensen (bij een vermoeden van een misdrijf)
• Ongeïdentificeerde mensen (bij een vermoeden van een misdrijf)
• Op een plaats delict gevonden of delict gerelateerde sporen

Kan je DNA ook weer uit de databank verdwijnen?
Dat kan. Als een verdachte bijvoorbeeld vrijgesproken wordt. Tenzij het DNA van die verdachte in de tussentijd een match oplevert bij een andere strafzaak. Als een verdachte veroordeeld wordt, blijft het DNA bewaard in de databank. Er geldt wel altijd een zogeheten bewaartermijn voor alle DNA-profielen.

Hoe lang DNA bewaard blijft, hangt weer af van de straf die iemand heeft gekregen. Het DNA van iemand die bijvoorbeeld veroordeeld is voor een misdrijf waar minder dan zes jaar op straat, blijft twintig jaar bewaard (of twaalf jaar nadat diegene overlijdt).

Het is ook mogelijk om bezwaar te maken tegen de opname van je DNA-profiel in de databank. Dat moet binnen twee weken na de DNA-afname. Een rechter beslist dan of je DNA wordt bewaard of vernietigd.

Wat gebeurt er bij een nieuw DNA-profiel?
Als er nieuw DNA in de databank komt, wordt er gekeken of er een match is met een al bestaand DNA-profiel. Zo kan een persoon een match opleveren met een spoor dat is gevonden op een plaats delict. In het geval van de 39-jarige Bosschenaar was het andersom: een spoor van het plaats delict was een match met zijn DNA-profiel. Dit betekent dat zijn DNA dus al in de databank stond opgeslagen.

Bij ernstige misdrijven kunnen verdachten ook nog worden opgespoord op basis van DNA-materiaal van familieleden. Dit heet een verwantschapsonderzoek, maar mag alleen worden gedaan bij misdrijven waar een gevangenisstraf van acht jaar of meer op staat.

LEES OOK: Overval Mark Gillis: na vondst nieuwe sporen nog meer verdachten in beeld