Een mooi wit bolletje, maar wat is het?
Linda van Wiel stuurde mij een bericht waarin stond dat ze op een wit bolletjes was gestuit en stuurde mij vervolgens een foto. Op die foto zie je inderdaad een wit bolletje, maar als je goed kijkt, zie je dat het bolletje geen gladde buitenzijde heeft. We hebben hier te maken met een myxomyceet met de mooie naam boompuist. In het begin is de boompuist wit borstelig behaard. Later wordt dit vruchtlichaam van de boompuist grijsbruin en poederachtig.

Boompuisten kom je vooral tegen op dode stronken van naaldbomen, vooral fijnsparren en grove dennen. Myxomyceten oftewel slijmzwammen zijn eigenlijk geen zwammen, omdat ze zich kunnen voortbewegen. Myxomyceten worden gekenmerkt door een slijmerig stadium. Dat komt door een eenheid van samengesmolten cellen waarin de oorspronkelijke celkernen aanwezig blijven.

Wat is de naam van dit kruipplantje?
Martin Neggers stuurde mij een foto van een plant met mooie groene blaadjes waaraan een hemelsblauwe bloem zit. Daarnaast zie je dat de bloem een geelwit midden heeft en wat ook opvalt zijn de mooie donkere strepen. We hebben hier te maken met een familielid van de Veronica’s oftewel de ereprijzen. In dit geval is het de grote ereprijs die ook een hele mooie wetenschappelijke naam heeft: Veronica persica.

De Veronica’s behoren tot de familie van de weegbree, zoals ook de smalle weegbree. In ons land kennen we 23 wilde soorten Veronica’s oftewel ereprijzen. Oorspronkelijk kwam de grote ereprijs voor in de Kaukasus en heeft zich van daaruit verspreid over Europa. Grote ereprijzen groeien het liefst op voedselrijke grond en dus inderdaad in of bij akkers zoals de akker bij Oxrooi in Stiphout. De naam ereprijs komt of van het Duitse Ehrenpreis (15de eeuw), een samenstelling van Ehre en preisen oftewel prijzen of loven. Of de naam zou afgeleid kunnen zijn van een uitspraak van Rembert Dodoens, de bekende plantkundige uit Mechelen (1517 – 1585), die de plant eer ende prijs of lof gaf vanwege zijn geneeskrachtige eigenschappen.

Welk diertje met lange sprieten zit op het raam van de tuinkamer?
Gerry Dortmans zag een insect op het raam van de tuinkamer en stuurde mij een foto. Op die foto zie een klein bruin gevlekt insect met hele lange voelsprieten zitten. We hebben hier volgens mij te maken met een nachtvlinder met de naam gevlekte langsprietmot. De familie van langsprietmotten vallen allemaal op doordat de voelsprieten veel langer zijn dan de rest van het lichaam en dat dan vooral bij de mannetjes. Vrouwtjes hebben kortere en dikkere voelsprieten. De rups van gevlekte langsprietmot kom je vooral tegen op blauwe bosbes, sleedoorn maar ook op eik.

Is dit insect een wandelende tak?
Carlijn van Oirschot ging met haar dochter naar de kikkerpoel in Oostelbeers om kikkervisjes te vangen en weer terug te zetten. Maar ze trof ook een diertje uit het water wat inderdaad zoals ze schrijft lijkt op een wandelende tak. Haar vraag is dus of dat er een is? Het antwoord is nee, want het insect op de foto is een staafwants. Staafwantsen hebben een donkerbruin langgerekt lichaam met hele dunne en langgerekte poten. Ze behoren tot de familie van waterschorpioenen en komen redelijk veel voor in stilstaand water. Daar leven de staafwantsen tussen de waterplanten, dichtbij de oppervlakte. Achteraan het lichaam heeft deze wants een dunne adembuis, die ook een beetje aan een angel doet denken, maar is het dus niet. Daarnaast blijven staafwantsen goed dicht bij de oever en als er gevaar dreigt dan houden die wantsen zich dood en in die houding lijken ze echt wel op een takje.

Welke plant staat hier dichtbij de paardenwei?
Alex Haarlem stuurde mij een foto van een rozet en hij vroeg zich af welke plant hieruit komt en of deze plant gevaarlijk is voor paarden. Op de foto zie je een rozet met grote groene bladeren en in het midden hebben de bladeren grijsviltige haren. We hebben hier te maken met een rozet van het geslacht toortsen uit de familie van helmkruiden, waar de koningskaars er één van is. Persoonlijk denk ik dat het inderdaad de koningskaars is en dan hoeft Alex helemaal niet bang te zijn voor zijn paarden.

Ik hoorde onlangs van een goede vriendin, een echte paardenliefhebster, dat paarden juist graag koningskaars eten als ze problemen hebben bij de ademhaling. Ook de mens gebruikte in het verleden de bloemen van de koningskaars als ze last hadden van hun luchtwegen. Daarnaast beschreef Leonhart Fuchs in zijn boek dat de harige plant met teer kan worden besmeerd en zodoende als fakkel kan worden gebruikt. Maar probeert u dat vooral niet uit.

Wild in Nederland: dappere das - AVROTROS
Publicatie: 5 sep. 2018

Je herkent hem aan zijn opvallende zwart-witte kopstrepen: de das. Het is een sociaal dier dat vaak in families leeft. ’s Avonds wordt de das actief en begint hij aan zijn dag... Het is een nachtdier, dat in de schemering zijn burcht verlaat en samen met andere dassen of alleen op zoek gaat naar voedsel, tot op een afstand van één tot twee, soms vier kilometer. Na de wolf is de das ons grootste landzoogdier. De vos doet qua lengte niet voor een das onder, maar de das weegt meer: gemiddeld 12 kg.

Welke plant is dit, nog nooit gezien
Betsie van den Dungen zag in Helvoirt langs de Molenstraat in de berm bijzondere planten staan en ze vroeg zich af wat het voor planten zijn. Op de foto zie je stengels met afwisselend donkerbruine delen en bleekbuine delen met op de kop een korrelig langwerpig hoedje. We hebben hier te maken met de stengels zonder bladgroen en met sporenaren op de top. Dit zijn de fertiele (vruchtbare) stengels van een plant met de naam heermoes oftewel akkerpaardenstaart. Deze fertiele stengels verschijnen vroeg in het voorjaar. Na ongeveer twee weken, als de fertiele stengels hun sporen kwijt zijn en dus gaan verdorren, komen de bladgroene stengels van heermoes tevoorschijn. Heermoes verschijnt vaak op ongezonde bodems en is giftig voor veel planten, maar ook voor paarden.

Verboden schildpad op een ven in Oisterwijk
Stephan Krabbendam zag op een van de vennen in Oisterwijk een schildpad en hij vermoedde de geelbuikschildpad. Zijn vraag is, klopt die naam? Hij vroeg zich verder af of die hier wel thuishoren, zelf dacht hij van niet. Op de foto zie je inderdaad een schildpad zitten. De naam van deze schildpad is lettersierschildpad en dan de ondersoort geelbuikschildpad. Zelf durf ik niet te zeggen of het de ondersoort geelbuikschildpad is of de ondersoort geelwangschildpad. Daarvoor zie ik te weinig kenmerken van het dier op de foto. Maar helaas zijn tegenwoordig steeds meer van die lettersierschildpadden te vinden op de Nederlandse vennen en andere waterplassen. Heel vervelend, want ze doden veel inheemse fauna. Lettersierschildpadden zijn echte roofdieren, die nu hier rondzwerven omdat idiote mensen die huisdieren beu zijn en dan gewoon in de natuur dumpen. Doe dat dus niet en koop vooral geen schildpadden als huisdier. Gelukkig staat sinds 2016 de lettersierschildpadden op de lijst van invasieve exoten die is vastgesteld door de Europese Unie ('Unielijst'). Dit betekent dat er een Europees verbod is op bezit, handel, kweek, transport en import van lettersierschildpadden. Kortom; al die gedumpte schildpadden komen uit de illegale handel of van foute dierenwinkels.

Natuurtip; Sterren boven de Kampina
Zaterdag 23 april van 21.00 uur tot 23.00 uur

Zintuigen
In de natuur is het 's nachts nog écht donker. Al je zintuigen komen op scherp te staan. Spits je oren en kijk goed om je heen. Misschien hoor je wel een uil of zie je een vleermuis of een ree. Onze boswachter vertelt je van alles over het nachtleven op de Kampina. De sterrenkenner van de Astronomische Vereniging WEGA maakt je wegwijs in de wonderlijke wereld van de astronomie.

Deze excursie is gericht op volwassenen. Oudere kinderen zijn onder begeleiding van een volwassene welkom.

Meer informatie:
• Aanmelden is verplicht, kan via deze link https://ticket.natuurmonumenten.nl/natuurmonumenten/nl/flow_configs/9/steps/select-your-tickets/show/647808

• Startpunt; Parkeerplaats Huisvennen – Roond, Boxtel

• Neem een verrekijker mee

• Trek stevige wandelschoenen aan.

• Draag kleding die past bij het weer.

• Controleer jezelf achteraf altijd op teken.