Vermoorde Titus Brandsma voor velen een heilige, nu wordt hij het écht
Op het plein in het midden van het stadje Megen (aan de Maas), staat nog steeds de school waar Titus op zijn twaalfde naar toe ging, een jaar later gevolgd door zijn broer. Ze zijn geboren in Friesland, maar moesten voor een goeie katholieke opleiding in het zuiden zijn. Op het mooie pleintje, tussen de school en het klooster van de Franciscanen, moet Titus Brandsma heel wat voetstappen gezet hebben.
Broer Hendrik, die ook in Megen op school zat, ging na het gymnasium naar het klooster aan de overkant en werd Franciscaan. Titus koos een andere route en vertrok op 17-jarige leeftijd naar het karmelietenklooster in Boxmeer. Het klooster staat nog steeds midden in dit dorp en herbergt het uitgebreide Titus Brandsma archief.
Professor Peter Nissen is theoloog en heeft veel over Titus Brandsma geschreven: "Titus was iemand die al heel jong een enorme ondernemingslust had. Hij moest dingen kunnen doen en paste daarom goed bij de karmelieten, een kloosterorde die god in het alledaagse zag. God zat ook tussen de potten en de pannen, zo werd wel gezegd. Titus voelde zich daar thuis."
"Jan en alleman wist Titus te vinden voor een goed gesprek."
En dat was goed te merken aan het leven van Titus. Hij was bepaald geen kloosterling die zich afzonderde. Hij ging vaak op pad, het liefst per trein en sprak altijd met iedereen. Jan en alleman wist hem te vinden voor een goed gesprek. Nissen: "Hij had in de Brabantse jaren een enorme dienstbaarheid naar de mensen. Hoe druk hij het ook had, hij was er wel als mensen hem nodig hadden. Daar zijn veel verhalen over."
Omdat er nog amper katholiek onderwijs was in die vroege jaren van de twintigste eeuw, stichtte Titus, samen met anderen, een katholiek schoolbestuur: het Carmelcollege. Nog steeds is het Titus Brandsma Lyceum in Oss onderdeel hiervan. Volgend jaar bestaat de school zelfs 100 jaar. Brandsma zelf gaf op dat moment ook filosofie in het karmelietenklooster van Oss aan jonge kloosterlingen. Uiteindelijk bracht hij het tot hoogleraar en rector magnificus van de Katholieke Universiteit Nijmegen.
"Titus was ook erg begaan met de journalistiek in die tijd. Hij blijkt zeker 500 artikelen geschreven te hebben."
Maar onderwijs was niet het enige waardoor Titus Brandsma midden in de samenleving stond. Peter Nissen: "Titus was ook erg begaan met de journalistiek in die tijd. Hij blijkt zeker 500 artikelen geschreven te hebben voornamelijk voor katholieke kranten. Zo raakte hij ook als hoofdredacteur betrokken bij het Nieuwsblad De Stad Oss, dat uiteindelijk dagelijks verscheen. Ik denk dat het is opgegaan in het Brabants Dagblad."
Hoe Titus Brandsma over media dacht zou ook goed in deze tijd passen volgens Nissen: "Journalisten moesten de waarheid dienen. Hij was niet voor éénvormigheid. Hij was erg voor pluriformiteit in de media."
Zijn inzet voor de journalistiek luidt uiteindelijk ook het einde in van het leven van de katholieke geestelijke. Nissen: "In december 1941 gaat Titus met een brief van aartsbisschop De Jong op pad om alle katholieke krantenredacties te bezoeken en te vragen om geen advertenties van de NSB te plaatsen. De actie is succesvol, maar Titus wordt verraden. Hij wordt door de nazi’s opgepakt en gaat via de gevangenissen van Scheveningen en Amersfoort via Kleef naar Dachau."
Op 61-jarige leeftijd wordt hij, al ernstig verzwakt, om het leven gebracht door de nazi’s, waarschijnlijk door middel van een dodelijke injectie. Dat gebeurde in concentratiekamp Dachau.
Uit zijn zware leven in de gevangenissen en in het concentratiekamp Dachau blijkt de heiligheid van Titus Brandsma. Na de oorlog vertelden overlevenden dat Titus, ondanks zijn zwakke gezondheid, een grote steun voor velen is geweest in zowel de gevangenis als het kamp. Zelfs voor de Duitse gevangenisbewaarders had hij begrip.
Vlak na de oorlog begon de verering van de katholieke priester. In 1985 werd hij zalig verklaard maar om heilig te worden was er nog een wonder nodig. Dat kwam van een Amerikaanse pater, die in 2004 genezen zou zijn van kanker nadat hij een stuk kleding van Brandsma had aangeraakt en had gebeden tot pater Titus. De paus vond het genoeg en maakt van Titus Brandsma zondag 15 mei, in de Sint Pieter in Rome, een heilige.
