Dozen vol oorlogsrelikwieën: Hans wil zijn vader eren met een expositie
Met gepaste trots vertelt Hans over zijn vader. "Toen de oorlog begon, was hij een slimme vent van een jaar of twintig. Hij was druk bezig om ingenieur te worden." Dat bleef ook in de rest van Voorschoten, het dorp in Zuid-Holland waar hij woonde, niet onopgemerkt. "De burgemeester daar bleek een NSB'er. Die heeft hem en nog een stel andere jongens aan de Duitsers getipt als handige werkkrachten."
En zo gebeurde het dat Ko in 1943 richting Berlijn werd gestuurd. "Daar moest hij aan de slag in een vliegtuigfabriek. Tot het eind van de oorlog heeft hij daar gezeten."
"Van dat handschrift kon ik echt niks maken."
Toen Hans' vader op 8 april 1945 terugkeerde in Nederland, deed hij dat niet met lege handen. "Hij heeft in die periode daar dagboekjes bijgehouden. Daarin schreef hij bijvoorbeeld hoe hij regelmatig sprak met een Duits gezin, dat tegen de oorlog was. En hoe hij voor het eerst hoorde over de vergassingen van de Joden."
Toch duurde het even voor Hans die verhalen daadwerkelijk kon lezen. "Hij schreef alles in van die hele chique, schuine letters. Nou lijk ik in sommige opzichten best op mijn vader, maar van dat handschrift kon ik toch echt niks maken."
Omdat Hans toch benieuwd was naar de ervaringen van zijn vader, heeft hij de teksten een aantal jaar geleden door iemand laten ontcijferen, digitaliseren en op een CD'tje laten zetten. "Mijn grote droom is nu dat het nog eens in een boek gedrukt wordt. Als een eerbetoon."
En daar stoppen de ambities van Hans niet. "Mijn vader nam ook stapels met papieren mee. Van persoonlijke identificatiebewijzen, tot kranten en een soort voedselbonnen. Je zou het eigenlijk allemaal van dichtbij moeten bekijken om te zien hoe bijzonder dat is. Daarom wil ik dat het tentoongesteld wordt."
"Rond deze tijd komen die verhalen over de oorlog altijd terug."
Zelf wordt Hans binnenkort 68 jaar. "Mijn vader stierf op zijn 75e. Dus ergens voelt het alsof de tijd begint te dringen." Dat gevoel is alleen maar sterker op een dag als 4 mei. "Mijn vader was altijd heel open over de oorlog. Rond deze tijd komen die verhalen altijd terug. Het zou mooi zijn als anderen dat ook kunnen zien."