Video

Hoe een klein kevertje een boom in Brabant laat uitsterven

17 mei 2022 om 19:00 • Aangepast 25 mei 2022 om 14:06
nl
We moeten er nog even zo veel mogelijk van genieten: de fijnspar. De vrees bestaat dat deze boom helemaal gaat verdwijnen uit de Brabantse bossen. Schuldigen: de droogte en de letterzetter. Een piepklein kevertje van een paar millimeter, dat een heel bos kan doodeten. Een bos met fijnsparren dan.
Profielfoto van Alice van der Plas
Geschreven door

De fijnspar heeft hars nodig om zich tegen de letterzetter te beschermen. Maar als het niet regent, kan de fijnspar ook geen hars aanmaken. En dan slaat het kevertje toe, met tienduizenden tegelijk. Als een boom eenmaal is besmet, is er niets meer aan te doen. "Ik denk dat we ze op termijn allemaal kwijt gaan raken", zegt boswachter Erik Schram. "Zeker de grote fijnsparren zullen steeds zeldzamer worden."

"De bosmier en de eekhoorn moeten een ander thuis zoeken."

In Leende staat nog een stuk dood bos met fijnsparren. Kale takken reiken ver in de hemel. Meestal worden de bomen omgekapt, maar niet in dit stukje Leenderbos. "Insecten en bijvoorbeeld de specht hebben nog wat aan dit dode hout", zegt Schram. "Dus een dode fijnspar heeft nog steeds een ecologische waarde."

Maar andere dieren, zoals de bosmier en de eekhoorn, hebben een ander thuis moeten zoeken. Gelukkig is het Leenderbos gevarieerd en kunnen de dieren nog een ander plekje vinden. De letterzetter kan niet alle bomen opeten, loofbos is er een stuk minder kwetsbaar voor.

"Misschien is het niet heel erg dat inheemse soorten ervoor in de plaats komen"

De letterzetter laat duidelijke sporen na op de bast van de dode fijnsparren in het Leenderbos. Hij heeft er ook zijn naam aan te danken. Het kevertje boort een gaatje in de stam, werkt zich naar binnen en legt onder de bast de eitjes. De larven gaan dan 'aan de slag' en maken ingewikkelde gangetjes in het hout. "De letterzetter is gewoon onderdeel van de natuur", zegt Schram. "Maar de kever brengt wel flinke schade toe."

De letterzetter laat kunstzinnige vormpjes achter (foto: Alice van der Plas)
De letterzetter laat kunstzinnige vormpjes achter (foto: Alice van der Plas)

Is het erg dat de fijnspar verdwijnt in Brabant? "Hij is eigenlijk geplant voor de mijnbouw in Limburg. Daar was hout voor nodig. Maar het zijn ook bomen die hier van nature niet thuishoren. Je vindt ze vooral in de Alpen", zegt boswachter Schram. "Daar is veel water en bergmist. Het is een soort die hier door mensen is gebracht. Misschien is het dan niet heel erg dat er inheemse soorten voor terug in de plaats komen."

"Er komen weer een heleboel nieuwe bomen bij."

De plek in het Leenderbos staat nu vol met lichtgroene kokers. "Dit zijn dus verschillende loofsoorten die we hebben aangeplant, de haagbeuk bijvoorbeeld, de kastanje of de zomerlinde. Zoveel mogelijk verschillende soorten", zegt Schram. "De kokers laten niet alleen licht door, maar houden ook het water vast. Na een jaar of zes als de nieuwe boom is uitgegroeid, dan hebben ze kans van slagen." Maar ook hier kunnen droge zomers roet in het eten goeien. "Dan moeten we echt langs met de tractor om ze water te geven. Maar er komen weer een heleboel nieuwe bomen bij."

LEES OOK: Het familiebos van Alexandra en Maria werd 'weggeboord' door de letterzetter

App ons!

Heb je een foutje gezien of heb je een opmerking over dit artikel? Neem dan contact met ons op.

Deel dit artikel
Download de app en draag het gevoel van hier altijd bij je!