Stakingsgolf nog lang niet voorbij: 'Er valt nu écht iets te halen'
Dat werknemers en vakbonden ontevreden zijn, is niets nieuws. "Er zijn twee dingen waar zij al langer tegenaan lopen. Allereerst willen ze van de vele onzekere flexcontracten af. Daarnaast klaagden ze al voor de coronacrisis over de lonen, die in verhouding met de winsten van bedrijven maar amper stijgen." In dat laatste staan de werknemers niet alleen. "Ook premier Rutte en de president van de Nederlandsche Bank spraken hun zorgen daarover al eens uit."
Dat die klachten juist nu uitmonden in een golf van stakingen, is volgens Wilthagen logisch te verklaren. "Er moeten weer een hoop CAO's worden verlengd. Daarom komen de verantwoordelijke vakbonden en werknemersorganisaties nu met hun eisen. Daar komt bovenop dat mensen extra bezorgd zijn door de enorme inflatie."
"Zelfs al leggen mensen het werk neer, ontslagen zullen ze niet worden."
Maar daarmee is de échte oorzaak nog niet benoemd. "De krapte op de arbeidsmarkt. Die werkt als een katalysator. Werknemers hebben het idee dat er nu écht iets te halen valt. Ze zijn plotseling in de positie om dingen af te dwingen. Want zelfs al leggen ze plots hun werk neer, ontslagen zullen ze niet worden."
Het grote voorbeeld was de wilde staking op Schiphol van begin deze maand. "Toen waren het de werknemers zelf die zeiden: 'Wij hebben geen zin meer om voor die 11 euro te werken. We stoppen ermee.' De vakbonden waren er nauwelijks bij betrokken, maar zagen daar wel de paniek die bij het bedrijf ontstond. Het lijkt erop dat zij nu ook doorhebben dat het momentum aan hun kant ligt."
En dus is het volgens Wilthagen aannemelijk dat bedrijven uiteindelijk wel overstag zullen gaan. "In het verleden mislukten stakingen al gauw. Bijvoorbeeld doordat bedrijven terug konden vallen op flexwerkers en zzp'ers. En dat de macht van de vakbonden de afgelopen jaren sterk is afgebrokkeld, hielp ook niet mee."
"Zoals in Frankrijk of België zal het hier niet snel worden."
Nu door het personeelstekort die zaken plots totaal anders liggen, lijken we voorlopig nog niet van de stakingen af te zijn. "Overal waar nog een doorbraak moet komen, zullen werknemers nu sneller in actie durven komen."
Maar of we ook op de lange termijn wat brutaler op de werkvloer worden? "In het algemeen zijn we een land van vrede in de arbeidsverhoudingen. Af en toe hebben we een onrustig piekje, maar zoals in Frankrijk of België zal het hier niet snel worden."
LEES OOK: Buschauffeurs in Den Bosch staken dinsdag voor betere cao