De boosheid onder de boeren over die stikstofplannen is enorm. Dat bleek woensdag toen tienduizenden boeren ertegen demonstreerden in het Gelderse Stroe. Een kleine twee weken geleden presenteerde het kabinet de langverwachte plannen om de stikstofuitstoot terug te dringen.

Onhaalbaar
Rondom natuurgebieden moet de uitstoot van stikstof enorm worden teruggebracht. Onhaalbaar, volgens veel boeren. De provincie moet nu gaan uitvogelen hoe die doelen te halen. Ze heeft tot 1 juli 2023 om met een plan te komen, waar precies in moet staan hoe aan de opdracht van Den Haag wordt voldaan.

De grootste partij van Brabant, de VVD, erkent dat de opdracht moeilijk is, maar houdt wel vast aan het einddoel: reductie van stikstof met 50%. Op het VVD-congres op 11 juni zei fractievoorzitter Wilma Dirken het 'kaartje' los te willen laten en zelf te bepalen hoe die halvering te halen. "In elk geval door minder boeren uit te kopen dan nu in het land misschien wordt gedacht."

Kiezers lopen weg
Ook het CDA zit in een lastig parket. Kiezers lopen weg naar de BoerBurgerBeweging van Caroline van der Plas die al heeft gezegd mee te doen aan de Provinciale Statenverkiezingen. Het moeten uitvoeren van een beleid dat hoe dan ook de agrarische sector in Brabant hard gaat raken, doet pijn. In december 2019 zwichtte het CDA nog onder de druk van protesterende boeren op de stoep van het provinciehuis. Het college viel. Nu is plechtig beloofd dat niet nog eens te laten gebeuren.

Gedeputeerde Ronnes (CDA) benadrukt dat Brabant "niet pas aan het begin staat". In de afgelopen jaren zijn al grote innovatietrajecten ingezet. Veehouders moeten bijvoorbeeld vóór 1 januari 2024 een nieuwe vergunning hebben aangevraagd voor het bouwen van een emissieloze stal.

Volstrekt onacceptabel
Een minderheid van JA21, BVNL, PVV en Forum voor Democratie keert zich faliekant tegen de opdracht. "Alle ophef over stikstof is volgens ons alleen maar het gevolg van wetgeving", zegt De Bie (BVNL). "De draconische maatregelen die het kabinet voorstelt en het beleid van de provincie dat daarmee in lijn ligt, zijn dus onnodig en daarmee volstrekt onacceptabel."

Willem Rutjens (JA21) deelt diezelfde mening. Hij laakt niet alleen de Nederlandse stikstofnorm, die veel strenger is dan in de omringende landen. Ook vindt hij dat we niet uit kunnen gaan van wetenschappelijke berekeningen, maar dat er pas écht over stikstofneerslag kan worden gesproken als het ter plaatse is gemeten.

Water- en Nitraatrichtlijn
Ook Lokaal Brabant pleit voor een meetsysteem in heel Brabant, zodat uitstoot en neerslag van stikstof geen voer meer zijn voor discussie. Zorgen zijn er ook. "Er komt nog een Kaderrichtlijn Water en een Kaderrichtlijn Nitraat. Waarom nemen we dat niet meteen mee? De samenhang ontbreekt en wij als Lokaal Brabant willen ervoor waken dat er straks weer extra maatregelen noodzakelijk zijn. Het is al een bittere pil dan maar in een keer alles tegelijk en in samenhang aanpakken."

GroenLinks steunt de stikstofdoelen van het kabinet, net als de PvdA, D66 en PvDD. "De stikstofuitstoot moet in Brabant fors omlaag om de natuur te verbeteren. Nu is het nodig om plannen te maken hoe we in Brabant deze doelen gaan halen", zegt Tom Ludwig (GL).

Industrie
Frustratie is er ook. Dat er wél plannen liggen voor stikstofreductie in de landbouw, maar dat de industrie daar pas veel later mee wordt geconfronteerd. De minister hoopt daar in januari meer duidelijkheid over te hebben.

Een meerderheid is er dus in Provinciale Staten voor het uitvoeren van de plannen van het kabinet. Dat zal ook wel moeten, want als de provincie niet zelf iets bedenkt heeft de minister gezegd; dan doe ik het, en wordt er vóór Brabant besloten.

LEES OOK:

Boeren blijven actievoeren, maar hoe dat is geheim: 'Tal van ideeën voor'

CDA wil pauzeknop voor stikstofplannen: 'Eerst haalbaarheid uitzoeken'

Boeren wachten met angst en beven op de brief die hun toekomst bepaalt