De Udense kermis is vrijdag begonnen, die in Tilburg is in aantocht en die van Best en Helmond zijn net achter de rug. En dus is het tijd om een voorzichtige balans na corona op te maken. "Sinds afgelopen najaar zijn we weer 'los'. En we moeten 20 jaar terug in de tijd gaan om zulke hoge bezoekersaantallen te noteren", zegt BOVAK-voorzitter Atze Lubach. "Dat was ook voor ons een verrassing. Al vlakt het nu wat af."

Die trend is ook in onze provincie te zien. Op de kermis van Bergen op Zoom kwamen volgens exploitant en organisator Frank Vale 75.000 mensen af. “Dat hebben we nog nooit meegemaakt.” In Best (tussen 150.000 en 200.000 bezoekers) en Helmond (100.000 bezoekers) lag dat aantal net zo hoog als in pre-coronajaar 2019.

Hierdoor maken kermisexploitanten na twee magere coronajaren iets aan misgelopen omzet goed. In 2020 mochten kermissen vanaf de zomer en slechts deels open. In het najaar van 2021 mocht al wat meer. Al is de inhaalslag van nu niet genoeg om al het verlies te compenseren, stelt BOVAK. “Daarvoor is het gat dat corona heeft geslagen te groot. Zo is lang niet iedereen even goed gecompenseerd door de overheid. Veel mensen hebben flink moeten interen. Veel onderhoudskosten liepen bijvoorbeeld gewoon door”, zegt voorzitter Atze Lubach.

Maar de grote vrees van de kermisbranche, dat veel bedrijven ten onder zouden gaan, is niet uitgekomen. Dat blijkt uit cijfers die Omroep Brabant opvroeg bij de Kamer van Koophandel (KVK). Waren er in het pre-coronajaar 2019 in onze provincie 226 kermisbedrijven, dat zijn er nu 216. In heel Nederland is volgens de BOVAK eenzelfde beeld zichtbaar: weinig bedrijven schreven zich uit.

Het leed dat er is, zit volgens exploitanten onderhuids. Uit een enquête van Brandpunt+ onder kermisondernemers bleek vorig jaar dat 22 procent van hen tijdens de coronacrisis extra geld heeft geleend. Frank Vale: “Compensatieregelingen waren vaak niet voldoende. En als je al geld geleend hebt voor een attractie die miljoenen euro’s kost, en dat moet terugbetalen, kom je in de knel.”

Met creatieve oplossingen probeerden veel exploitanten tijdens de coronacrisis toch hun boterham te verdienen. “Veel mensen met eetkramen, zetten die langs de weg tijdens lockdowns. Die waren een hit”, zegt Lubach. "Gemeenten werkten heel fijn mee met vergunningen." Anderen gingen tijdelijk werken in de transportsector. “Veel exploitanten hebben een groot rijbewijs, dus die konden zo als vrachtwagenchauffeur aan de slag.” En volgens Vale zochten sommigen zelfs hun heil in landen als Litouwen. “Dan gingen ze daarheen met hun attracties, omdat ze daar minder strenge coronaregels hadden.”

Inmiddels lijkt het ergste van de coronacrisis achter ons te liggen. Tot grote opluchting van Lubach en Vale. Maar daarmee zijn lang niet alle zorgen weg. Integendeel: leningen moeten worden afbetaald en torenhoge rekeningen voor gas, elektriciteit en brandstof vallen op de deurmat. Attracties zijn ware energieslurpers, dus die kosten rijzen de pan uit.

“Die moeten we helaas ook doorberekenen in de tickets”, zegt Lubach. “Maar niet alles, want als je daarin doorschiet, zullen mensen de kermis gauw de rug toekeren. Voor iedereen wordt alles duurder. We moeten zorgen dat de kermis niet onbetaalbaar wordt.”

LEES OOK:

Ook kermis kampt met personeelstekort, Joop vreest sluiting attractie

Tilburgse kermis moet als festival veel meer publiek van buiten trekken