De rijke en succesvolle geschiedenis van het Brabantse wielrennen heeft een oorsprong. Wielerbanen hebben daar een groot aandeel in gehad. In Nederland waren ooit 160 banen en meer dan de helft daarvan lag in Brabant. Nu is er in Brabant geen enkele meer over. Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) in Den Bosch heeft alle banen op een rij gezet op de themapagina Koersen op karakter.

De eerste wielerbaan in Brabant dateert van 1896. Die lag bij Café Halfweg in Tilburg. De laatste baan werd in 1991 gesloopt. Dat was de betonnen wielerbaan in Oudenbosch. Bij de grote banen was plek voor wel 10.000 toeschouwers.

“Het credo dat elk Brabants dorpscafé zijn eigen wielerbaan in de achtertuin had, is wat overdreven maar geeft wel weer hoe de wielersport leefde. En reken maar dat inderdaad de caféhouders een belangrijke rol hadden, zeker in West-Brabant", stelt Robert van Willigenburg die voor het BHIC onderzoek deed naar de Brabantse wielerbanen.

Aan het begin van de twintigste eeuw kende het baanwielrennen een enorme bloeiperiode. Dat had volgens Van Willigenburg diverse oorzaken:

• de nabijheid van koersland België
• het katholicisme
• het landschap
• de smokkelarij
• de wil om zich via het fietsen te ontworstelen aan werkloosheid of het armoedige boerenbestaan

“Het was dé populaire publiekssport. Je kon voor een paar dubbeltjes een prima zondagmiddag als toeschouwer hebben.”

Klik op onderstaande kaart om een verdwenen wielerbaan in jouw buurt te vinden en lees dan de geschiedenis erbij.

In KRAAK zondag een gesprek met Robert van Willigenburg. Van alle wielerbanen die er in Nederland lagen, lag de helft in Brabant. Van Willigenburg zocht ze allemaal op voor zijn boek 'Hier lag ooit een wielerbaan'. KRAAK wordt elke zondag om 12.00 uur live uitgezonden op Omroep Brabant en daarna herhaald. Ook is het programma online terug te kijken.