Een trainingsveld onder de rook van vliegbasis Gilze-Rijen. Ik mag meekijken bij een oefendag van de West-Brabantse TSH. De handdruk die ik krijg van hondengeleider en instructeur Nick is stevig. De ontvangst is allerhartelijkst. Met koffie en worstenbrood op tafel bespreekt hij, voordat de training van start gaat, samen met een aantal collega's de inzet van vrijdagnacht.

Die stapavond in het centrum van Breda ging gepaard met zo veel agressie, dat het Openbaar Ministerie zaterdag al meldde dat een aantal verdachten zich voor de rechter zal moeten verantwoorden. “Het OM vindt het onacceptabel dat de agenten tijdens hun dienst met zoveel geweld en scheldpartijen te maken kregen", aldus justitie.

Nick haalt er nog net niet zijn schouders bij op. Sterker: hier hebben hij en zijn collega's zich voor aangemeld. “Op de opleiding wist ik al dat ik hondengeleider wilde worden. Als het spannend wordt, staan die mannen altijd vooraan. Ik dacht meteen: dit wil ik worden. Vol in de actie staan.”

Het is overwegend een mannenwereld, al telt de 29-koppige ploeg ook drie vrouwen die al even goed hun mannetje staan. Qua postuur en gedrag geen verrassingen: Nick en de andere aanwezige geleiders zijn potige kerels. Doeners. Zelfverzekerd, direct en met humor vertellen ze over hun vak.

De vriendelijkheid geldt allerminst voor de overige aanwezigen op het terrein. De politiehonden gluren vanuit de achterbak van diverse personenauto's met priemende bruine ogen in mijn richting. Met een blik en een blaf alsof die worstenbroodjes op tafel best een aardig voorgerecht zouden zijn, met mijn benen als hoofddis.

Ze luisteren naar namen als Chilly, Senna, Crespo, Rico en, in Nicks geval, Bruno. Het zijn al even potige Duitse, Mechelse en Hollandse herdershonden. Geroemd om hun beet, werkethos, moed en reukvermogen. En toch: als je ze in stilte pál naast hun baasje ziet lopen, met een vrolijk zwiepende staart en gespitste oren, vergeet je bijna dat deze dieren na het vuurwapen het grootste geweldsmiddel van de politie vormen.

Totdat een van de geleiders de opdracht krijgt om het bijtpak aan te trekken en zich te verschansen in één van de vele Dixi's op het oefenterrein. Om de beurt moeten de honden de ‘verdachte’ met hun neus opsporen en duiken ze vervolgens met een indrukwekkende mix van enthousiasme en nietsontziende agressie vol overgave op het ‘mouwtje’ dat hen wordt aangeboden. Het is het spel dat ze het allerliefst spelen met de beet als ultieme beloning.

En toch gebeurt het maar zelden dat een verdachte ook daadwerkelijk mag ervaren hoe het voelt om kennis te maken met het gebit van een herder die daar speciaal op is uitgezocht. Nick maakte het zelf vijf keer mee in vijf jaar tijd.

In veel gevallen is alleen al de aanwezigheid en dreiging van een surveillancehond genoeg, en vormt dat de mooiste beloning. “Als de politie de politie nodig heeft, komen de honden", zegt hij strijdvaardig. “Als wij zoals vrijdagnacht in Breda voor de linie komen te staan, weten alle partijen dat de tijd van praten voorbij is. Collega's zijn vaak ontzettend blij als wij er zijn. Da's ontzettend tof en het geeft heeft veel voldoening dat wij het verschil kunnen maken.”

Samen boeven vangen. Je kunt er Nick en zijn hond 's nachts voor wakker maken. Letterlijk en figuurlijk, want elke geleider en zijn hond vormen tot z'n pensioen een vast koppel. Ze zijn dag en nacht op elkaar aangewezen. “Hij is mijn collega én mijn maatje", zegt Nick. "We vertrouwen blind op elkaar en maken elkaar sterker. Het geeft een enorme adrenalinestoot als ik hem uit de auto haal en we samen aan de slag gaan.”

Net als de andere honden gaat Bruno aan het eind van de werkdag gewoon mee naar huis. En soms, als een hond een inbreker heeft achterhaald, een bewijsstuk uit de bosjes heeft gevist of een diploma heeft gehaald, worden ze gelauwerd op Instagram en nog eens extra beloond. "Een kilootje vlees per dag eet 'ie", zegt een collega van Nick over zijn partner Chilly. "Dan krijgt 'ie gewoon anderhalve kilo."